Czym jest choroba Scheuermanna, jakie ma przyczyny i objawy? Czym grozi nie leczenie choroby Scheuermanna?

Choroba Scheuermanna, zwana także kifozą młodzieńczą lub jałową martwicą kręgosłupa, jest chorobą kręgosłupa, która dotyka najczęściej dzieci i młodzieży przed okresem dojrzewania. Jest to wyjątkowo nieprzyjemne schorzenie, które nieleczone, przynosi dyskomfort oraz ból osobom jej doświadczającym. W poniższym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest choroba Scheuermanna, czy jest ona groźna, jakie są jej przyczyny i objawy oraz jak wyglądać powinno odpowiednie leczenie.

Czym jest choroba Scheuermanna?

Choroba Scheuermanna polega na powolnym wyginaniu się kręgosłupa ku tyłowi. Najczęściej dotyka ona odcinka piersiowego, jednakże zdarza się także w przypadku odcinka lędźwiowego i piersiowo-lędźwiowego. Choroba rozwija się przez występowanie martwicy oraz obumierania trzonów kręgowych i krążków międzykręgowych. U źródeł tego procesu należy nieodpowiednie ukrwienie tkanki kostnej. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku przerwania naczyń, które dostarczają krew do kości. Badania pokazują, że choroba Scheuermanna występuje u ok. 0,4-8 % populacji, zarówno u chłopców, jak i dziewczynek. Przeważnie dotyka dzieci w wieku od 12 do 16 lat, mimo to zdarza się, że pierwsze objawy pojawiają się już u 9-latków. Choroba Scheuermanna u dorosłych nie występuje, chyba, że zostało zlekceważone to schorzenie w okresie dzieciństwa.

Choroba scheuermanna – czy jest groźna i jak się objawia?

Objawy choroby Scheuermanna zależą od miejsca, w którym schorzenie się pojawia. Jeżeli występuje w odcinku piersiowym, do jej symptomów zaliczamy:

• pochylenie barków w przód;
• okrągłe plecy;
• w przypadku zaawansowanym stadium garb;
• wygięcie kręgosłupa do przodu w jego dolnej części;
• uwypuklenie się brzucha.

Jeżeli z kolei choroba dotyka odcinka lędźwiowego lub piersiowo-lędźwiowego do objawów zaliczamy tzw. plecy płaskie.

Przy schorzeniu należy także bardzo uważnie obserwować zachowanie dziecka. Dzieci bardzo często uskarżają się bowiem na rozlany i tępy ból pleców. Pojawia się on zarówno po intensywnym wysiłku fizycznym, jak i w przypadku zbyt długiego siedzenia przy biurku lub stania. Ponadto, dziecko może mieć również problem ze znacznym i nasilającym się przemęczeniem oraz doświadczać problemów z prostowaniem i zginaniem kręgosłupa.

Choroba Scheuermanna u osób dorosłych powoduje zwyrodnienie płytki granicznej trzonów kręgów, co z kolei może doprowadzić do zwiększonej szansy na chorobę dyskopatyczną. Wiele osób uskarża się również na ból oraz sztywność żeber.

Choroba Scheuermanna – przyczyny występowania

Jak wspominaliśmy wcześniej, choroba Scheuermanna oznacza, że dochodzi do martwicy i obumierania krążków międzykręgowych oraz trzonów kręgowych z powodu ich niedokrwienia. Ów proces pojawia się najczęściej przez:

• predyspozycje genetyczne;
• zaburzenia układu immunologicznego;
• zaburzenia endokrynologiczne;
• niedobór witaminy A;
• zatory/zakrzepy;
• mikrourazy trzonów kręgów;
• przeciążenie np. podczas skłonów.

Diagnoza i leczenie choroby Scheuermanna

W przypadku podejrzenia choroby Scheuermanna należy przede wszystkim wykluczyć inne schorzenia mogące przejawiać podobne symptomy. Należą do nich np. wrodzona kifoza, plecy okrągłe lub choroby kręgosłupa wywołane infekcją. Do jednego z podstawowych badań, które lekarz powinien zlecić, należy RTG kręgosłupa.

Choroba scheuermanna nieleczona może przynieść poważne skutki dla zdrowia. Dlatego tak ważne są odpowiednio wcześnie podjęte działania.

Jeżeli chorobę udaje się zdiagnozować w jej wczesnym stadium, dziecku zleca się noszenie ortopedycznego gorsetu oraz wykonywanie kilku ćwiczeń, które odpowiednią wzmocnią mięśnie.   Niezwykle pomocne okazuje się także zachęcenie do uprawiania sportu; szczególnie korzystne dla kręgosłupa jest pływanie, na przykład stylem grzbietowy oraz wspinaczka skalna. Konieczne będzie także wyrobienie u dziecka zwyczaju przyjmowania odpowiedniej postawy tak, aby nie obciążało ono kręgosłupa. Pomóc mogą spacery oraz ograniczenie pracy i zabaw przy biurku. Czasami zleca się również rehabilitację. Podczas niej wykonuje się masaże, zabiegi cieplne lub plastrowanie dynamiczne, zwane także kinesiotapingiem. Rodzice powinni również zadbać o wyposażenie diety dziecka w odpowiednie składniki odżywcze – wskazane jest dostarczenie dużych ilości warzy, owoców oraz nabiału.

Jeżeli choroba Scheuermanna zostaje zdiagnozowana później i weszła już w zaawansowane stadium, kwestia jej leczenia może być nieco trudniejsza. Przez okres 2-3 miesięcy dziecko musi stosować tzw. łóżko gipsowe. Jest to aparat ortopedyczny, służący unieruchomieniu, odciążeniu i w końcu skorygowaniu kręgosłupa. Odbywa się to w pozycji leżącej. Ponadto, dziecko musi przez kilka miesięcy nosić specjalny gorset ortopedyczny. Ponieważ zaawansowane stadium schorzenia może wiązać się z nasilonym bólem, lekarze często przepisują leki przeciwbólowe lub leki przeciwzapalne (niesteroidowe). Zdarza się, że kiedy kości są w wyjątkowo złym stanie, a ból staje się niemal nie do zniesienia, zaleca się operację. Przebyta choroba scheuermanna to ulga zarówno dla cierpiących dzieci, jak i ich rodziców.

Choroba scheuermanna u dorosłych wynika najczęściej z nieleczenia jej w wieku młodzieńczym. Wówczas walka ze schorzeniem opiera się na likwidacji bólu i ćwiczeniach, które mają za zadanie wzmocnić mięśnie grzbietu.

Przeczytaj także poniższe pytanie do specjalisty i dowiedz się więcej o chorobie Scheuermanna.

Pytanie do Eksperta:

Dzień dobry. Mam chłopaka, który choruje na chorobę Scheuermanna. O swojej chorobie dowiedział się w wieku 18 lat, teraz ma 22. Chciałabym się dowiedzieć, czym grozi nieleczenie tej choroby, jakie są jej skutki, a przede wszystkim w jaki sposób można ją leczyć. Proszę też o więcej informacji na temat tej choroby, gdyż z Arturem wiemy o niej niewiele. Chciałam również dodać, że Artur od paru dni nie może wstać z łóżka z powodu dokuczliwych bólów kręgosłupa. Czy to może oznaczać, że jest jakieś pogorszenie lub skutki nieleczenia? Z góry dziękuję.

Odpowiedź Specjalisty:

W wyniku choroby Scheuermanna, przebytej w okresie intensywnego wzrostu młodego organizmu, dochodzi do pogłębienia kyfozy piersiowej oraz zmian w ukształtowaniu trzonów kręgów piersiowych. Etiologia choroby nie jest do końca wyjaśniona, ale dużą rolę przypisuje się zaburzeniom kostnienia sródchrzęstnego stref wzrostowych. Nie bez znaczenia są również czynniki genetyczne, hormonalne i mechaniczne.
Konsekwencją przebycia choroby Sheuermanna, czyli tzw. młodzieńczej kyfozy, jest mniejsza wytrzymałość kręgosłupa na obciążenia, a tym samym częstsze dolegliwości bólowe kręgosłupa. Zaburzenia w układzie kostnym pociągają za sobą zaburzenia również w układzie mięśniowym. Układ krzywizn fizjologicznych spełnia bardzo istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej postawy, a pogłębiona kyfoza piersiowa stwarza niekorzystne warunki pracy dla prostownika grzbietu. Ulega on łatwo męczeniu, dlatego polecam Arturowi systematyczne ćwiczenia wzmacniające osłabione mięśnie grzbietu, tak by były one bardziej odporne na długotrwałe napięcie, oczywiście uzupełnione o ćwiczenia rozciągające przykurczonych grup mięśniowych (przykurcze mięśniowe i ograniczenie ruchomości jest bardzo częste w chorobie Scheuermanna, zwłaszcza przykurcz mięśni piersiowych, czego konsekwencją jest między innymi ograniczenie ruchów w stawie ramiennym).
Choroba Scheuermanna powoduje zaburzenie równowagi statyczno-dynamicznej nie tylko w obrębie kręgosłupa, ale również w stawach obwodowych, zwłaszcza w jej zaawansowanych postaciach, dlatego szczególnie polecam Wam częste wycieczki na basen, które, mam nadzieję, okażą się korzystne dla obu stron.

Artykuł napisała:
Joanna Kot – doktorantka Uniwersytetu Warszawskiego.

Źródło: