Pytanie:
Mam 21 lat i od 3 lat prześladują mnie ostre bóle kręgosłupa (głównie odcinek lędźwiowo-piersiowy i okolice krzyża, ostatnio czuję lekkie mrowienie w całej lewej części ciała). Bóle pojawiły się przed maturą, kiedy dużo czasu spędzałam w pozycji siedzącej, ucząc się.
Moje problemy z kręgosłupem konsultowałam już z wieloma lekarzami, profesorami, rehabilitantami, nawet kręgarzami. Każdy mówił co innego i każdy zalecał inne ćwiczenia. Wszyscy byli zgodni co do jednego – stan mojego kręgosłupa jest typowy dla osób zajmujących się sportem. W swoim czasie trenowałam pływanie synchroniczne, dużo grałam w koszykówkę, a poza tym snowboard, narty wodne…
Od dwóch miesięcy ćwiczę jogę. Do dzisiaj byłam zachwycona tą nową formą gimnastyki. Niestety dwie godziny temu, w trakcie wizyty u lekarza ortopedy, dowiedziałam się, że trenowanie jogi to najgorsze, co mogłam zrobić. Joga podobno uelastycznia stawy (które i tak mam zbyt elastyczne z powodu uprawiania wcześniejszych sportów). Poza tym lekarz podejrzewa u mnie dyskopatię. Czy to prawda, że w przypadku dyskopatii żadne sporty nie są wskazane? (na wiosnę planowałam zacząć kurs speleologiczny). Czy kręgarze rzeczywiście mogą tylko zaszkodzić? Prawdę mówiąc, choć sama na początku się ich bałam i chyba nadal się boję, tylko oni pomogli mi na tyle, że mogłam normalnie funkcjonować. Niestety tylko do czasu, kiedy zaczęła się nauka i ponowne ślęczenie nad książkami.
Czy bóle kręgosłupa u osób z dyskopatią mijają? Czy to będzie się ciągnąc u mnie do końca życia? Nie radzę sobie z tym ciągłym bólem, z tym zmęczeniem. Nie mogę patrzeć, jak wszyscy moi znajomi są pełni energii, a ja w godzinach popołudniowych czuję się, jakbym dwa dni kopała doły ciężką łopatą i nie mam na nic ochoty. Ćwiczenia nie pomagają. Wiem, że to długotrwały i żmudny proces, ale czy jest może jakiś rodzaj sportu, który mogłabym uprawiać zamiast domowych rutynowych ćwiczeń? Te ćwiczenia są okropne, nudne, nie mogę się zmusić do ich wykonywania, tym bardziej że po miesiącu regularnych ćwiczeń nie zauważyłam najmniejszej poprawy. Gdyby istniała jakakolwiek dyscyplina sportu, którą mogłabym uprawiać zamiast tych strasznych ćwiczeń….
Odpowiedź:
Dyskopatia jest stanem, w którym nieprawidłowo dozowany ruch może zaszkodzić. Nie jest wskazany udział w treningach w okresach zaostrzeń bólu, a także wykonywanie tych czynności, które ból wywołują. W przypadku schorzeń kręgosłupa nie zalecane są ruchy przeprostu kręgosłupa, przebywanie w pozycji pochylonej, siedzącej, zajęcia narażające kręgosłup na wstrząsy i mikrourazy, czynności wymagające gwałtownych ruchów obrotowych czy choćby asymetrycznego napinania mięśni tułowia, gwałtowne zmiany kierunku ruchu. Do zajęć ruchowych, które odradzałbym osobie z takim schorzeniem należą: jazda konna, długotrwała jazda na rowerze, taniec, biegi, korzystanie z siłowni, zajęcia wymagające skoków, gra w piłkę, sporty kontaktowe. Nie polecam również podejmowania zrywnych wysiłków, nieregularnego trenowania. W takich sytuacjach najłatwiej o kontuzję lub przeciążenia. Daleki jestem od stwierdzenia, że choroba jest wyrokiem skazującym na nieaktywny tryb życia lub upośledzoną sprawność fizyczną. Osoba chora na dyskopatię może korzystać z większości form ruchu z zachowaniem pewnych istotnych warunków bezpieczeństwa. Pierwszym z nich jest umiejętność zachowania prawidłowej postawy podczas wykonywanych czynności. Niezbędne przy tym jest nadanie mięśniom stabilizującym kręgosłup (mięśnie brzucha, pośladków i prostownik grzbietu) odpowiedniej wytrzymałości. Do tego celu służą ćwiczenia. Jak Pani zauważyła ćwiczenia te bywają nudne i daleko im do sportowej popisowości. Niestety tylko w ten sposób, poprzez wielokrotne napinanie izometryczne mięśni możemy zwiększyć ich odporność na zmęczenie. Do innych zalecanych form aktywności należy pływanie (proponuję style grzbietowe) czy marsze. Warunkiem uprawiania turystyki przez osoby ze schorzeniami kręgosłupa jest idealne dobranie sprzętu turystycznego (dopasowanie plecaka, butów, odzieży) umiejętność bezpiecznego korzystania z używanego wyposażenia (sprzęt wspinaczkowy, raki, narty itp.), jak również dobre poznanie reakcji własnych ograniczeń dopuszczalnych obciążeń. Profilaktyka schorzeń kręgosłupa to podstawa.