Chyba każdy dobrze zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne są okresowe badania organizmu. Dzięki temu, możemy sprawdzić w jakiej kondycji jesteśmy, pod względem zdrowotnym. ALAT lub AIAT to innymi słowy aminotransferaza alaninowa, czyli enzym wskaźnikowy pochodzenia cytoplazmatycznego. Występuje on zarówno w komórkach wątrobowych i mięśniach szkieletowych, a także sercu i nerkach. Wykonanie badania i sprawdzenie czy norma aminotransferazy alaninowej jest odpowiednia, pomoże sprawdzić, jak funkcjonują poszczególne narządy. Co to jest ALAT? Jak interpretować wyniki badań alt, a także jakie są normy aminotransferazy alaninowej? O tym w poniższym artykule.
Co to jest ALAT?
Na pytanie: co to jest ALAT?, najprościej odpowiedzieć, że jest to wewnątrzkomórkowy enzym, który spełnia istotną rolę w przemianach białek. Niski alt jest do wykrycia w surowicy zdrowego człowieka. Jego podwyższenie wskazuje jednak na zaburzenia pracy wątroby. Badania AIATU wykonuje się więc w trakcie innych rutynowych badań.
Aminotransferaza alaninowa jest podwyższona w przypadku:
- zapalenia wątroby,
- zapalenia dróg żółciowych,
- nowotworu wątroby,
- uszkodzenia wątroby.
Badanie AIATU może także pomóc stwierdzić, w jakim stopniu wątroba obciążona jest środkami antykoncepcyjnymi. Zatem, co to jest ALAT? Można go określić mianem wskaźnika pracy naszej wątroby.
Aminotransferaza alaninowa – normy
Zacznijmy od tego, że badanie AIATU wykonuje się nie tylko w przypadku chorób, ale także u osób przyjmujących leki obciążające wątrobę i nadużywające alkoholu. Zwykle na wyniki badań alt oczekuje się około jednego dnia. Jaka jednak jest norma AIATU? Nie powinna ona przekraczać więcej niż 510 nmol/l/s. Jeśli tak się dzieje, mamy do czynienia z podwyższoną aminotransferazą alaninową. Musimy jednak również rozgraniczyć to, że normy AIATU są zależne od wieku i płci. Należy pamiętać także, że wyniki badania alt, mogą zostać sfałszowane przez:
- wypicie kawy,
- spożycie dużej ilości czekolady,
- nadmierną aktywność fizyczną.
Badanie AIAT – interpretowanie wyników
Jak już wspomnieliśmy, niski alt, jest w surowicy każdego zdrowego człowieka. Norma aminotransferazy alaninowej to około 510 nmol/l/s. Podwyższone stężenie AIATU, może więc wskazywać na:
- marskość wątroby,
- ostre i przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby,
- alkoholowe zapalenie wątroby,
- polekowe zapalenie wątroby,
- uszkodzenie wątroby wskutek toksycznego zatrucia grzybami
- guz pierwotny wątroby,
- stłuszczenie wątroby,
- cholestazę zewnątrzwątrobową.
To jednak nie wszystko.
Wyniki badań alt interpretuje się wraz z AST. Wówczas wzrost obu tych czynników wskazuje na:
- uszkodzenie mięśni szkieletowych,
- martwicę mięśnia sercowego
- ciąże
- przyjmowanie psychotropów
- niedobór karnityny.
Aminotransferaza alaninowa jest podwyższona także u osób otyłych, zmagających się z chorobą Wilsona, a także u osób z postępującą białaczką.
AIAT w ciąży
Aminotransferaza alaninowa jest także nieznacznie podwyższona u kobiet w ciąży, gdy chorują one na cholestazę. To niezwykle częsta przypadłość wątrobowa, która dotyka ciężarne panie, głównie w trzecim trymestrze ciąży. Spowodowana jest ona zastojem żółci, a to prowadzi do zwiększonego poziomu bilirubiny, aminotransferazy alaninowej i enzymów żółciowych. Wówczas norma AIATU, może być nieznacznie podwyższona.
Objawami wysokiego AIATU są:
- mdłości,
- żółtaczka,
- brak apetytu,
- powiększenie wątroby.
Zdiagnozowanie tej choroby i podwyższonej alaninowej aminotransferazy, jest niezwykle istotne, gdyż może doprowadzić do przedwczesnej śmierci płodu. Przytaczając jeszcze raz pytanie, co to jest AIAT?, możemy dodać, że utrzymanie normy ALATU w ciąży, niweluje ryzyko przedwczesnej śmierci płodu.
Aminotransferaza alaninowa – leczenie
Leczenie aminotransferazy alaninowej, która jest podwyższona, opiera się na odnalezieniu przyczyny i zastosowaniu odpowiedniej terapii.
Wyniki badań alt, nie mogą znacząco odbiegać od normy. Rezygnuje się ze spożywania alkoholu, a także odstawia leki mające negatywny wpływ na wątrobę. Po upływie 2-4 tygodni przeprowadza się ponowne badanie stężenia alaninowej aminotransferazy we krwi. Jeśli norma ALATU nadal nie mieści się w odpowiednim przedziale, zaleca się zmodyfikowanie trybu życia i zmianę diety, na lekkostrawną. Wówczas jeśli nie przyniosło to rezultatów, wykonuje się badania przeciwciał, w kierunku wirusów wywołujących zapalenie wątroby. Nie mniej jednak, jeżeli po upływie 6 miesięcy, norma ALATU, dalej jest podwyższona, wykonuje się biopsję wątroby i szczegółową diagnostykę.