Atopowe zapalenie skóry (AZS), czyli egzema, znacznie częściej dotyka dzieci niż dorosłych. Uporczywe swędzenie, które nasila się okresowo, to poważny problem tym bardziej, że nie udało się dotychczas wskazać jednoznacznie jego przyczyn, co ogranicza możliwości terapii. Są jednak sposoby na to, aby poczuć ulgę, ograniczyć świąd i dalsze naruszanie skóry. Co wiemy o przyczynach AZS? Jak można je leczyć?
Przyczyny atopowego zapalenia skóry – geny, środowisko czy immunologia?
Trudno jednoznacznie wskazać przyczyny AZS. Wymienia się tu zarówno mutacje genetyczne, jak i czynniki środowiskowe, m.in.: zanieczyszczenie środowiska, zmienne temperatury, alergeny oraz stres.
Najnowsze badania wskazują też, że osoby cierpiące na AZS reagują na niektóre substancje wytwarzane przez ich własny organizm. Dlatego coraz więcej specjalistów przychyla się do tezy, że AZS należy zaliczyć do chorób autoimmunologicznych.
„Do pojawienia się AZS trzeba więcej niż jednego czynnika – mówi specjalista z firmy Malaya. – Sama obecność alergenów czy przewlekły stres nie wywołają atopowego zapalenia skóry. Może się ono rozwinąć u pacjenta podatnego genetycznie. Z kolei sama mutacja nie musi wywołać objawów, jeśli w środowisku nie pojawią się szkodliwe czynniki. AZS jest więc rezultatem kilku niezależnych przyczyn i ich fatalnej korelacji.”
Jak objawia się atopowe zapalenie skóry?
AZS charakteryzuje się naprzemiennymi okresami nasilenia i remisji. Skóra staje się bardzo sucha. Ma to związek z nieprawidłowościami w obrębie jej warstwy ochronnej. Łuszczy się, pojawiają się liszaje. Najbardziej dokuczliwe jest swędzenie. W przypadku dzieci, którym trudno wyjaśnić, że nie powinny się drapać, może dochodzić do uszkodzeń skóry i infekcji.
Z wiekiem atopowe zapalenie skóry może ustąpić. Dzieje się tak u około 40% osób dotkniętych AZS. U innych okresy remisji mogą się wydłużać, a zaostrzenie występować rzadziej i trwać krócej. Na AZS choruje nawet do 9,25% dzieci, podczas gdy wśród dorosłych odsetek ten wynosi jedynie 1,4%. Pierwsze objawy występują około 3. do 6. miesiąca życia.
Leczenie atopowego zapalenia skóry
AZS nie da się wyleczyć na dobre. Można podnosić komfort naszego zdrowego stylu życia i wydłużać okresy remisji. Sprzyja temu unikanie czynników alergizujących. Podaje się także leki przeciwhistaminowe, immunosupresyjne i kortykosteroidy. Pomocne mogą się też okazać leczenie światłem oraz fotochemioterapia.
Bardzo istotna jest prawidłowa pielęgnacja skóry atopowej. Chorzy powinni dbać o regularne natłuszczanie i odbudowę bariery lipidowej. Kluczowe jest stosowanie emolientów do mycia i pielęgnacji ciała. Na rynku nie brakuje olejków i emulsji natłuszczających oraz kremów kojących, np. z serii Ziaja MED AZS. Preparaty dla osób z atopowym zapaleniem skóry powinny być pozbawione wszelkich składników potencjalnie uczulających. Najczęściej są one niebarwione i nieperfumowane, a w składzie nie ma substancji silnie myjących czy też pieniących.