Organizm człowieka jest tworem niezwykle skomplikowanym, ale i doskonałym. Składa się z wielu elementów, procesów i układów, które niezmiennie ze sobą współpracują. Możemy nasz organizm oczywiście wspomagać, za pomocą, np. zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Jednak należy zdawać sobie sprawę, że nawet w tak doskonałym układzie, mogą zachodzić pewne anomalie i patologie. Okazuje się, że w naszym wnętrzu może toczyć się poważna infekcja, o której dowiemy się wraz z upływem czasu lub – co gorsza – gdy będzie już za późno. Zdarza się, że organizm wysyła nam subtelne sygnały, które zwykle bagatelizujemy. Może to doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wówczas warto przeprowadzić badania, a jednym z ważniejszych jest badanie normy AST. Co to jest ASPAT? Jak interpretować wyniki ASPAT? O czym świadczy podwyższony AST i jakie są normy AST?
Co to jest ASPAT?
Co to ASPAT? Inaczej nazywany jest aminotransferazą asparaginianową i jest wewnątrzkomórkowym enzymem. Bierze on udział w procesach metabolicznych. Największe nagromadzenie AST znajduje się w:
- trzustce,
- mózgu,
- nerkach,
- komórkach wątroby.
Jak łatwo się domyślić u osób zdrowych, norma AST jest niska, a enzym występuje w ilościach śladowych. Podwyższony AST może pojawić się w organizmie w stanach, np. uszkodzenia wątroby, czy także mięśni. Okazuje się, że jego stężenie wzrasta już po 4-6 godzinach, po przebytym zawale mięśnia sercowego i norma AST może być wysoka nawet do trzech dni po zaistniałym incydencie zdrowotnym.
Jeszcze kilkanaście lat temu badanie normy AST, było kluczem do rozpoznania zawału serca. Okazuje się, że wysoki ASPAT może być także konsekwencją przeprowadzonego masażu serca, a także niektórych zabiegów kardiochirurgicznych.
Kiedy wykonać badanie AST?
Badanie normy ASPAT-u zleca przede wszystkim lekarz. Okazuje się, że choroby wątroby, na które może wskazywać wysoki ASPAT, wskazuje na uszkodzenia i choroby bólowe, które z początku praktycznie nigdy nie dają objawów. Pacjent z uszkodzeniami wątroby, rzadko kiedy odczuwa dolegliwości bólowe, takie, które wymagałyby natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Co więcej, podwyższony AST w organizmie, może utrzymywać się bardzo długo, co świadczy o tym, że choroba rozwija się, a nie daje żadnych konkretnych objawów. Warto jednak przeprowadzić badanie normy AST nawet profilaktycznie, celem sprawdzenia pracy narządów.
Jednak wskazaniem do wykonania badania normy ASPAT-u są:
- zmiana barwy moczu na ciemną,
- odbarwiony stolec,
- nieustanne zmęczenie,
- silne i ciągłe skurcze mięśni,
- utrata apetytu,
- utrata masy ciała, która nie jest spowodowana dietą czy treningami,
- zażółcenie skóry,
- zażółcenie błon śluzowych,
- nawracające biegunki,
- nudności i wymioty,
- ciągłe wzdęcia i bóle brzucha, zlokalizowane po prawej stronie pod żebrami,
- świąt skóry,
- zaburzenia miesiączkowania,
- krwawienia z nosa i dziąseł.
Dodatkowo, warto sprawdzić normy AST w przypadku, w którym znajdujemy się w grupie ryzyka. Oznacza to, że mamy predyspozycje do zapadania na choroby wątroby i jej uszkodzenia. Warto także zbadać normy ALAT-U i ASPAT-u w przypadku kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną. Do grupy ryzyka zaliczamy też osoby nadużywające alkoholu, przyjmujące leki obciążające wątrobę, podejrzewające, że mogły zakazić się WZW- czyli wirusowym zapaleniem wątroby, otyłe i chore na cukrzycę.
ASPAT normy
ASPAT normy są różne w zależności od wieku i płci pacjenta. AST normy u dziecka będą inne, niż u osoby dorosłej. Zacznijmy zatem od kobiet, dla których norma ASPAT-u wynosi mniej niż 35 U/l, a niektóre dane wskazują nawet na normy ASPAT-u wynoszące poniże 50 U/l. W przypadku mężczyzn AST normy wynosi mniej niż 31 U./l, a według niektórych danych norma AST dla mężczyzn to nawet mniej niż 19 U/l. Jak już wspomnieliśmy AST u dziecka, będzie miało inną normę, która wynosi 50 U/l. Wówczas o podwyższonym AST u dziecka możemy mówić jeśli przekroczy ono 50 U/l, a dziecko nie przekroczyło granicy 15 lat. Podwyższone AST u dziecka zwykle wskazuje na zmiany zachodzące w obrębie wątroby, dlatego warto jak najszybciej zareagować, by uniknąć konsekwencji w przyszłości. U dorosłych ASPAT podwyższony może być oznaką:
- wirusowego zapalenia wątroby,
- autoimmunologicznego zapalenia wątroby,
- nowotworu wątroby, a także jego przerzutów do wątroby,
- marskości wątroby.
Podwyższony AST pojawia się także przy zapaleniu dróg żółciowych, uszkodzeniu mięśni szkieletowych, ostrym zawale serca, a nawet zabiegów chirurgicznych na sercu. Dodatkowo ASPAT podwyższony może zwiastować mononukleozę zakaźną, zapalenie trzustki czy zatorowość płucną i niewydolność krążenia.
Warto więc pamiętać, że norma AST i przeprowadzenie badań, umożliwi szybkie wykrycie toczącej się choroby. Podwyższony AST u dzieci może zwiastować podobne zaburzenia, co w przypadku osoby dorosłej. Wczesne wykrycie podwyższonego AST u dzieci pomoże w odpowiednim czasie wdrożyć leczenie i daje większe szanse na całkowite wykurowanie. ASPAT podwyższony jest ważnym wskaźnikiem tego, że w naszym organizmie dzieje się coś niedobrego. Ściśle ustalone normy ASPAT-u pozwolą na zapobieganie dalszego rozwoju choroby. Utrzymujący się wysoki ASPAT może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta.
Badanie AST i ALT
Wiemy już co oznacza ASPAT podwyższony. Jednak nie tylko on jest głównym wskaźnikiem. ASPAT podwyższony może wskazywać na wiele chorób jednak, badając normy ASPAT-u lekarze równocześnie mogą zlecić badanie ALT. Wówczas określa się razem normy ALAT-u i ASPAT-u.
Znów w przypadku dzieci norma ALAT-u i ASPAT-u będzie różniła się od tego, jak wygląda norma ALAT-u i ASPAT-u dla dorosłych. Nie mniej jednak oba badania pozwalają na określenie wskaźnika de Ritisa, czyli stosunku AST do ALT. Przyjmuje się więc, że jeśli wskaźnik wynosi poniżej 1, mamy do czynienia z łagodnym uszkodzeniem komórek wątroby. Jeśli wskaźnik wynosi 1- może być to sygnał, o postępującym nowotworze wątroby i jej marskości. Gdy wartość wskaźnika przekracza 1, oznacza to, że doszło do martwicy komórek wątroby lub pacjent ma zawał serca.