Trzustka to narząd zapomniany przez niejednego człowieka, a wbrew pozorom pełni on dwie bardzo ważne funkcje w ludzkim organizmie. W pierwszej kolejności trzustka odpowiedzialna jest za dostarczenie do jelita cienkiego enzymów, które umożliwiają trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów, czyli w skrócie tego, co jemy. Z drugiej strony trzustka produkuje hormony, które są odpowiedzialne za poziom glukozy we krwi, glukagon i insulinę. Trzustka to bardzo ważny narząd, bez którego nie można prawidłowo funkcjonować. Ze względu na jego istotę, warto regularnie przeprowadzać trzustki badania. Jak zbadać trzustkę? Jak ją leczyć? Dowiedz się!
Choroby trzustki
Problemy zdrowotne, które dotykają niejedną osobę to właśnie nieprawidłowe funkcjonowanie trzustki. Wśród najczęściej wymienianych schorzeń jest oczywiście zapalenie trzustki. Może ono przybrać postać ostrą lub przewlekłą. Każdy typ jest inny, posiada swoje charakterystyczne objawy, warto wspomnieć, że tej dolegliwości najczęściej ulegają mężczyźni po czterdziestym roku życia, lecz u kobiet także może wystąpić.
Przyczyn choroby można doszukiwać się w wielu czynnikach. Do najczęstszych zalicza się spożywanie w nadmiernej ilości alkoholu oraz jedzenia, szczególnie tłustego. Inne przyczyny pojawienia się stanu zapalnego to także kamienie żółciowe, niedrożność przewodu żółciowego, wirusy, czy też czynnik mechaniczny, jak chociażby urazy jamy brzusznej. Ogromne spustoszenie w organizmie robią niektóre leki, szczególnie oddziałujące na trzustkę to preparaty moczopędne, sterydy.
Problemy z trzustką. Kiedy warto wykonać badanie trzustki?
Jednym z najczęściej pojawiających się objawów, świadczącym o problemach z trzustką, jest przeszywający ból w górnej części brzucha. Utrzymuje się on przez kilka dni, często też promieniuje w kierunku pleców. We wczesnym stadium choroby ciężko jest rozpoznać, czy jest to postać ostra czy przewlekła. Ostre zapalenie charakteryzuje się nagłym, silnym bólem, współtowarzyszą temu gorączka i żółtaczka. Pojawiają się nudności, wymioty, ból w mięśniach, niskie ciśnienie a także dużo szybsze tętno.
Faza ostra często przeradza się w zapalenie o charakterze przewlekłym, ból jest uciążliwy, długotrwały, ogranicza normalne funkcjonowanie. W momencie upośledzenia narządu, gdy trzustka przestaje produkować enzymy ból zanika. Charakterystyczne objawy, poza bólem, to brak apetytu, biegunka, czy też wymioty.
Zapalenie trzustki to nie jedyne schorzenie, dlatego warto dowiedzieć się jak zbadać trzustkę, czy wystarczą badania krwi czy też warto przeprowadzić ultrasonografię. Wśród najczęściej pojawiających się chorób można spotkać się z torbielami a także różnego typu nowotworami. Badania trzustki to bardzo ważny element działań profilaktycznych. Lepiej zapobiegać niż leczyć, często choroby narządów są skomplikowane, trudne do całkowitego wyleczenia. Uszczerbek na zdrowiu zawsze pozostaje. A zatem, jak zbadać trzustkę, jakie badania trzustkowe warto wykonać?
Badania trzustki – jak zbadać trzustkę?
Obecnie istnieje wiele naukowych publikacji, opasłych ksiąg, opisujących metody badania trzustki, które dają wiele możliwości diagnostyki. Jednak przeciętny Kowalski powinien wiedzieć o kilku podstawowych, które mogą uratować mu życie. Czy istnieje sposób na pozbycie się problemu? Jakie badania na trzustkę?
Aby zapobiec ciężkiej chorobie trzustki warto sięgnąć po badania. Diagnostyka to bardzo ważne rozwiązanie, które umożliwi rozpoznanie zapalenia narządu. Jednym z najczęściej pojawiających się badań jest oznaczenie enzymów amylazy i lipazy w surowicy krwi i moczu. Czy powyższe badania trzustki są wystarczające? Obecna medycyna jest na bardzo wysokim poziomie, poza badaniami z krwi pojawiają się także inne możliwości, jak ultrasonografia trzustki czy też komputerowa tomografia trzustki.
Jak zbadać trzustkę? Jakie są badania na trzustkę?
Przeprowadzane badanie krwi trzustki amylazy i lipazy to zaledwie namiastka, jednak bardzo wiele można zaobserwować. Enzymy są wydzielane do przewodu pokarmowego, a ich niewielka ilość znajduje się we krwi.
Wysoki poziom amylazy może świadczyć o ostrym zapaleniu trzustki, pojawia się także podczas innych chorób jak chociażby choroba ślinianiek, przewlekła niewydolność nerek, nieprawidłowe funkcjonowanie wątroby, alkoholizm oraz niektóre nowotwory.
Wzrost lipazy jest charakterystyczny dla zapalenia trzustki, niedrożności jelit, perforacji wrzodu dwunastnicy oraz niedrożnego przewodu trzustkowego.
Trzecim bardzo ważnym enzymem jest elastaza1. Badanie trzustki wykonywane jest poprzez pobranie próbki kału, innym sposobem jest także zbadanie próbki krwi.
Wysoki poziom elastazy1 świadczyć może o niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki.
Badania na trzustkę
Oznaczenie enzymów to nie wszystko, zestaw badań trzustkowych warto rozszerzyć o oznaczenie antygenu towarzyszącego nowotworom przewodu pokarmowego (CA 19-9). Jest to nic innego jak marker, który mówi o zapaleniu i chorobie nowotworowej trzustki. Jednakże podwyższona wartość, może także świadczyć o innych chorobach, jak zapalenia woreczka żółciowego czy też wątroby. Niejedna osoba zadaje sobie pytanie, jakie badania na trzustkę warto jeszcze przeprowadzić.
Profilaktyka chorób trzustki – badania
Badania na trzustkę najlepiej poszerzyć o:
- morfologię krwi,
- CRP,
- OB.
Należy także wykonać trójglicerydy, gdzie podwyższony wynik od niedawna jest uważany za jeden z objawów zapalenia trzustki. Nieprawidłowe funkcjonowanie trzustki wymusza na pacjencie inne badania, jak regularne badanie poziomu glukozy.
Badania laboratoryjne trzustki to nie wszystko. Uzupełnieniem diagnostyki jest przeprowadzenie badań obrazowych USG trzustki, komputerowa tomografia, rezonans magnetyczny, RTG brzucha i klatki piersiowej oraz ECPW. Nowoczesne metody dają szansę na całkowite wyleczenie. Badania na trzustkę są bardzo pomocne, regularne ich wykonywanie pozwala zapobiec poważnym powikłaniom, szczególnie powinny zadbać o nie osoby z grupy ryzyka. Pacjenci, u których w rodzinie bywały przypadki stanów zapalnych czy też nowotworów trzustki.
Leczenie chorób trzustki
Choroby trzustki są bardzo trudnym tematem. Podczas ostrego zapalenia potrzebne jest intensywne nawadnianie, redukcja bólu poprzez zastosowanie środków przeciwbólowych oraz czasowe zaprzestanie jedzenia. W niektórych przypadkach prowadzone jest żywienie dojelitowe lub pozajelitowe. Podczas niedrożności dróg żółciowych stosowane jest leczenie operacyjne lub mniej inwazyjne endoskopowe. Warto zadbać o swoje zdrowie, odpowiednia dieta i badanie trzustki usg, tomografia komputerowa trzustki pozwolą zachować organizm w dobrej kondycji.
Źródło:
- Wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia przewlekłego zapalenia trzustki, R. Lipczyński, Gastroenterologia kliniczna, 2017.