Loading...
ChorobyKręgosłup

Ból kości ogonowej – przyczyny, objawy, formy leczenia

Mężczyzna cierpiący na ból kości ogonowej

Ból kości ogonowej może pojawić się u każdego z nas. Ból kości ogonowej to dolegliwość często dotykająca kobiet w ciąży. Poznaj najczęstsze przyczyny bólu kości ogonowej i dowiedz się, jak złagodzić ten uciążliwy ból!

Przyczyny bólu kości ogonowej

Ból kości ogonowej – ból, który pojawia się w obrębie lub wokół struktury kostnej w dolnej części kręgosłupa (kości ogonowej) – może być spowodowany urazem kości ogonowej podczas upadku, długotrwałym siedzeniem na twardej lub wąskiej powierzchni, zmianami zwyrodnieniowymi stawów lub porodem siłami natury. Ból kości ogonowej może być tępy, ale zwykle staje się ostry podczas niektórych czynności, takich jak siedzenie, wstawanie z siedzenia do pozycji stojącej lub długotrwałe stanie. Defekacja i seks również mogą stać się bolesne. W przypadku kobiet ból kości ogonowej może również powodować dyskomfort w trakcie miesiączki. W większości przypadków ból ustąpi w ciągu kilku tygodni lub miesięcy, ale czasami może trwać znacznie dłużej i poważnie wpływać na zdolność wykonywania codziennych czynności. Kość ogonowa może zostać uszkodzona na różne sposoby, chociaż w wielu przypadkach nie jest możliwe zidentyfikowanie przyczyny.

Zatem jakie są dokładne przyczyny bólu kości ogonowej?

Do głównych przyczyn bolącej kości ogonowej, czyli tzw. kokcygodynii należą:

Poród a boląca kość ogonowa

Poród jest jedną z najczęstszych przyczyn kokcygodynii. Kość ogonowa staje się bardziej elastyczna pod koniec ciąży. Pozwala to kości ogonowej i części kręgosłupa znajdującej się nad nią zgiąć się i ustąpić podczas porodu. Czasami poród może spowodować nadmierne rozciągnięcie mięśni i więzadeł (rozciągliwej tkanki łączącej kości) wokół kości ogonowej. Może to spowodować kokcygodynię.

Uraz kości ogonowej

Kość ogonowa może zostać uszkodzona, jeśli nastąpi mocne uderzenie w podstawę kręgosłupa. Na przykład od przypadkowego kopnięcia podczas sportów kontaktowych. Upadanie do tyłu jest kolejną częstą przyczyną urazów kości ogonowej. W większości przypadków, gdy kość ogonowa jest zraniona, będzie tylko mocno posiniaczona. Ale w poważniejszych urazach może dojść do złamania.

Uraz z powodu powtarzającego się napięcia (RSI)

Może wystąpić kokcygodynia, jeśli regularnie uprawia się sporty, takie jak jazda na rowerze lub wioślarstwo. Wynika to z ciągłego pochylania się do przodu i rozciągania podstawy kręgosłupa. Jeśli ten ruch zostanie powtórzony wiele razy, mięśnie i więzadła wokół kości ogonowej mogą zostać napięte i rozciągnięte. Obciążenie mięśni i więzadeł może je trwale uszkodzić. Jeśli tak się stanie, mięśnie nie będą już w stanie utrzymać kości ogonowej we właściwej pozycji, powodując ból i dyskomfort.

Zła postawa a boląca kość ogonowa

Siedzenie w niewygodnej pozycji przez długi czas, na przykład w pracy lub podczas jazdy, może wywierać zbyt duży nacisk na kość ogonową. Powoduje to sytuację, że kość ogonowa boli, ale też można odczuć duży dyskomfort, który będzie się nasilał, im dłużej pozostanie się w tej pozycji.

Nadwaga lub niedowaga

Kolejnymi z przyczyn bólu kości ogonowej może być nadwaga lub otyłość, które mogą wywierać nadmierny nacisk na kość ogonową w pozycji siedzącej. Może to spowodować, że kość ogonowa będzie bolała lub nastąpi pogorszenie istniejącej kokcygodynii. Istnieje również możliwość rozwoju kokcygodynii w przypadku bardzo szczupłej osoby. W takiej sytuacji może nie być wystarczającej ilości tłuszczu pośladkowego, aby zapobiec ocieraniu się kości ogonowej o otaczające ją tkanki.

Starzenie się

Wraz z wiekiem małe krążki chrząstki (twarda, elastyczna tkanka), które pomagają utrzymać kość ogonową w miejscu, mogą się ścierać. Kości tworzące kość ogonową mogą również stać się ściślej połączone ze sobą. Może to spowodować większy nacisk na kość ogonową, co prowadzi do bólu kości ogonowej.

Zakażenie a boląca kość ogonowa

Rzadko przyczyną bolącej kości ogonowej może być infekcja podstawy kręgosłupa lub tkanek miękkich i wywołać kokcygodynię, na przykład ropień włosowaty (bolesne nagromadzenie ropy, które zwykle rozwija się w szczelinie pośladków).

Ból kości ogonowej przyczyny: Rak

Rzadko występującą przyczyną bólu kości ogonowej jest rak. Może to być rak kości lub rak, który rozwija się gdzie indziej w organizmie, a następnie rozprzestrzenia się do kości (rak z przerzutami).

Następujące stany mogą powodować ból w okolicy kości ogonowej, który należy odróżnić od kokcygodynii:

  • Ból lub zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych.
  • Torbiel włosowata z ropniem lub zatoką.
  • Rwa kulszowa.
  • Hemoroidy.
  • Półpasiec pośladków lub inne formy infekcji.
  • Zespół gruszkowaty.
  • Nowotwory złośliwe, np. struniak lub chrzęstniakomięsak.

Objawy bolącej kości ogonowej

Objawami tego schorzenia są uporczywe bóle w okolicy kości ogonowej między pośladkami. Może to być szczególnie bolesne podczas siedzenia. Niektórzy ludzie mają trudności z jazdą samochodem. Ból może być odczuwany przez cały czas lub nasilać się podczas czynności, które wywierają nacisk na kość ogonową, takich jak jazda na rowerze lub jazda konna. Ból może być również gorszy podczas przechodzenia z pozycji siedzącej do stojącej lub odwrotnie. W pewnych przypadkach mogą wystąpić nerwobóle, które wskazują na neuralgię splotu krzyżowego lub guzicznego.

Formy leczenia bolącej kości ogonowej

Kobieta z boląca kościa ogonową
Źródło: Freepik.com

Wielu pacjentów z kokcygodynią odczuwa złagodzenie objawów w ciągu tygodni lub miesięcy od ich wystąpienia, niezależnie od tego, czy otrzymują leczenie, czy nie. Doniesiono, że skuteczność leczenia zachowawczego wynosi 90%. W przypadku wystąpienia nerwobólu, co sygnalizuje neuralgię splotu krzyżowego lub guzicznego należy skonsultować się z neurologiem.

Następujące metody mogą być oferowane w ostrych i przewlekłych przypadkach:

Ostra kokcygodynia

  1. Doustne lub miejscowe niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) mogą być pomocne w ostrym przebiegu, aby zmniejszyć zarówno ból, jak i stan zapalny.
  2. Poduszki na fotelu pacjenta mogą zwiększyć wygodę siedzenia. Poduszka z wycięciem w kształcie klina pod kością ogonową może spowodować, że kość ogonowa unosi się nad pustym obszarem, co skutkuje mniejszym obciążeniem kości ogonowej i mniejszym bólem kości ogonowej. Inne opcje poduszek obejmują poduszki w kształcie litery U i poduszki okrągłe (w kształcie pączka).
  3. Fizjoterapia dna miednicy może być szczególnie pomocna w przypadku pacjentów, u których występuje silny ból mięśni w obrębie przylegających mięśni okołoogonowych. Można również ocenić i poprawić prawidłową pozycję siedzącą.Ø  U niektórych pacjentów pomocne mogą być zimne lub gorące okłady. Należy jednak zachować ostrożność, aby uniknąć obrażeń skóry przez wywoływanie temperatury skóry powodującej zamarzanie lub oparzenia.
  4. Zastrzyki steroidowe pod kontrolą fluoroskopii. Te zastrzyki przeciwzapalne mogą być szczególnie pomocne u pacjentów z kokcygodynią, która występuje krócej niż 6 miesięcy.

Kokcygodynia przewlekła i oporna na leczenie

  1. Terapia w znieczuleniu, z lub bez wstrzyknięcia środka miejscowo znieczulającego i kortykosteroidu. Metoda ta może być pomocna w łagodzeniu bólu więzadeł lub bólu spowodowanego skurczem mięśni. W literaturze opisano różne zabiegi manualne, w tym masaż dźwigacza odbytu, rozciąganie dźwigacza odbytu i mobilizację stawów. Donoszono, że masaż i rozciąganie dźwigacza odbytu dają lepsze wyniki niż metoda mobilizacji stawów.
  2. Blokada nerwu współczulnego z miejscowym znieczuleniem (nawet bez kortykosteroidu) może zapewnić niektórym pacjentom całkowite i trwałe ustąpienie objawów. Niektórzy pacjenci mogą wymagać powtórnych wstrzyknięć. Dodatkową ulgę może przynieść kortykosteroidy.
  3. Fizjoterapia dna miednicy może być pomocna w przypadku kokcygodynii, w tym u pacjentów, którzy mają uporczywy ból pomimo kokcygektomii.
  4. Można zastosować przezskórną elektrostymulację nerwów (zewnętrzną za pomocą 2 sond skórnych lub wewnętrzną za pomocą 1 sondy skórnej i 1 sondy wewnątrzmięśniowej).
  5. U niektórych pacjentów z bolącą kością ogonową warto rozważyć stymulację rdzenia kręgowego.
  6. Interwencja chirurgiczna. Kokcygektomia obejmuje amputację (usunięcie) kości ogonowej. To leczenie jest zwykle zarezerwowane dla niewielkiego odsetka pacjentów, którym nie udaje się uzyskać odpowiedniej ulgi w opiece niechirurgicznej. Doniesiono, że częściowa lub całkowita kokcygektomia jest korzystna w przypadkach zarówno pourazowej, jak i idiopatycznej kokcygodynii, po nieskuteczności wszystkich środków zachowawczych. Powikłania pooperacyjne po kokcygektomii obejmują miejscowe zakażenie, wypadanie dna miednicy (zwiotczenie), zatrzymane fragmenty kości ogonowej i utrzymujący się ból pomimo operacji.
  7. Psychoterapia może być pomocna, gdy podejrzewa się etiologię nieorganiczną. Należy jednak zwrócić uwagę, że profil psychologiczny pacjentów z bólami kości ogonowej jest podobny do innych grup pacjentów, dlatego nie należy zakładać, że boląca kość ogonowa jest spowodowana przyczynami psychologicznymi.

Rokowanie

Rokowanie u pacjentów z kokcygodynią jest zróżnicowane. Podczas gdy objawy większości pacjentów ulegają poprawie lub ustąpieniu dzięki zachowawczej (niechirurgicznej) opiece, inni pacjenci mają notorycznie uporczywy ból kości ogonowej, który utrzymuje się nawet przez całe życie. Nasilenie bólu i upośledzenie funkcji (ograniczona zdolność siedzenia) mogą powodować niepełnosprawność. Kokcygektomia charakteryzuje się stosunkowo wysokim odsetkiem zakażeń pooperacyjnych, a nawet po usunięciu kości ogonowej wielu pacjentów ma pewien stopień uporczywego bólu.

Powikłania

Jednym z powikłań kokcygodynii jest to, że może stać się zespołem przewlekłego bólu. Wczesna i dokładna pomoc lekarska może pomóc pacjentom uniknąć opóźnień w diagnozie i leczeniu. Jest nadzieja, że pomoże to zmniejszyć prawdopodobieństwo, że ból stanie się uporczywy i spowoduje kalectwo.

Guzek na kości ogonowej

Istnieje rodzaj cysty, która może się pojawić w dolnej części kości ogonowej. Nazywa się to włoskowatą torbielą i może ulec zakażeniu i wypełnić się ropą. Po zakażeniu terminem technicznym jest „ropień włosowaty”, który może być bolesny. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Zwykle występuje częściej u młodszych osób. Osoby, które dużo siedzą, na przykład kierowcy ciężarówek są bardziej narażeni na wystąpienie guzka na kości ogonowej. Istnieje możliwość leczenia. Jeśli ta cysta stanie się problemem, lekarz może ją opróżnić lub usunąć operacyjnie.

Objawy nowotworu kości ogonowej

Struniak to rodzaj nowotworu złośliwego, który może występować w kościach kręgosłupa i podstawie czaszki. Występuje bardzo rzadko, stanowi tylko około 1% wszystkich złośliwych guzów kości. Ponieważ struniaki rosną wolno, pacjenci często mają objawy nowotworu kości ogonowej przez długi czas – w niektórych przypadkach ponad rok – zanim zwrócą się o pomoc lekarską.

Objawy nowotworu kości ogonowej zależą od lokalizacji guza:

  • Guzy czaszki mogą powodować bóle głowy lub problemy ze wzrokiem
  • Guzy kręgosłupa mogą powodować ból w okolicy guza (szyi, pleców lub kości ogonowej). Guz uciskający pobliskie nerwy może powodować objawy podobne do „wyślizgnięcia się” lub przepukliny dysku. Objawy nowotworu kości ogonowej mogą obejmować ból, osłabienie, drętwienie, niezdarność lub mrowienie
  • Guzy w okolicy kości ogonowej mogą powodować zauważalną masę; drętwienie w okolicy pachwiny; problemy z jelitami i pęcherzem; lub drętwienie, mrowienie i osłabienie nóg.

Chociaż wolno rosnące struniaki mogą być trudne do leczenia ze względu na ich lokalizację w pobliżu ważnych struktur, takich jak rdzeń kręgowy i mózg. W większości przypadków leczenie guzów obejmuje połączenie operacji i radioterapii. 

Ból kości ogonowej w przebiegu neuralgii splotu krzyżowego lub guzicznego

Ostry i przeszywający ból w okolicy kości ogonowej o charakterze napadowym może sygnalizować neuralgię splotu krzyżowego lub, rzadziej, guzicznego. To dolegliwość, która jest nerwobólem, powstałym na skutek uszkodzenia pobliskich korzeni nerwowych. W takiej sytuacji konieczna jest konsultacja ze specjalistą neurologiem.

Artykuł napisała:
Budziosz, studentka 5 roku farmacji, zafascynowana światem medycyny

Źródła:

  1. https://www.mayoclinic.org/tailbone-pain/expert-answers/faq-20058211,
  2. https://www.nhs.uk/conditions/tailbone-pain-coccydynia/causes/,
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563139/#article-114587.s7.
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.