Loading...
Blog eksperckiJedzenieNowinki ze świata zdrowia

Cheat meal a zaburzenia odżywiania?

cheat meal

Cheat meal z angielskiego oszukany posiłek, to najczęściej jedzenie wysoko energetyczne, niskiej wartości odżywczej typu frytki, pizza, lody, ciastka czy smażone w głębokim tłuszczu mięso z panierką. Pojawiający raz czy dwa razy w tygodniu  jako odskocznia od restrykcyjnego planu dietetycznego.

Oszukany posiłek

Ze strategią „oszukanego posiłku”, czyli z wyjściem poza ramy restrykcyjnej diety, spotkała się chyba większość osób próbujących obniżyć masę ciała. Według analizowanej strategii „cheat meal” to typ jedzenia w myśl „niezdrowe”, które na pewno nie powinno się pojawiać na diecie. 

Ale czy aby na pewno to produkty, na które nie ma miejsca w żywieniu i jakie skutki strategia cheat meal niesie ze sobą?

Z punktu widzenia psychodietetyka …

Cheat meal to błędne koło w procesie dbania o zdrowie i zgrabną sylwetkę. Założenie oszukanego posiłku, mija się z rozsądnym podejściem do prawidłowego stylu życia oraz pielęgnacji organizmu zarówno zdrowia psychicznego jak i fizycznego.

Nasuwają się pytania: kogo oszukiwać? Trenera, swojego dietetyka? Swoją dietę czy siebie? Nikt nie zabrania zjedzenia co jakiś czas pizzy czy frytek. W zdrowej relacji z jedzeniem jest miejsce na tego typu produkty. 

Jednak zacznijmy od początku

Co się dzieje w naszej głowie w trakcie restrykcyjnych diet i wprowadzenia cheat meal?

  • W trakcie tygodnia poczucie restrykcji, reżim diety, Podczas weekendu odpuszczenie, poczucie „wolności”.
  • Podporządkowanie życia „byciu na diecie”, wpływ na życie towarzyskie.
  • Częste myślenie o jedzeniu.
  • Życie kręci się wokół diety: przez pięć dni napięcie, stres w dni wolne odpuszczenie, folgowanie.
  • Postrzeganie diety w czarno – białych kolorach, produkty zakazane – pizza, ciastka i dozwolone – warzywa, owoce, kasze.

W perspektywie czasu skutkami mogą być:

  • pogorszenie nastroju,
  • poczucie frustracji,
  • obniżenie poczucia sprawczości,
  • podejście do jedzenia „tego nie mogę, tamtego nie mogę”,
  • zdenerwowanie,
  • rozregulowaniem pracy układu pokarmowego – śmieciowym jedzeniem, nadmierną jego ilością oraz produktami tłustymi ciężkostrawnymi.

Skutkami długoterminowymi może być:

  • negatywne podejście do zdrowego odżywiania,
  • zła relacja z sobą i jedzeniem,
  • zaburzenia odżywania m.in. napadowe objadanie się.

Czy tak powinno wyglądać odpowiednie podejście do swojego zdrowia?

zaburzenia odżywiania

Czy cheat meal sprzyja zaburzeniom odżywiania?

W badaniu z 2018 roku naukowcy zbadali częstość występowania i cechy charakterystyczne oszukanego posiłku. W tym jego związek z patologią zaburzeń odżywiania, zaburzeniami psychicznymi. W badaniu wzięło 248 osób, 138 stanowiły kobiety, 110 mężczyźni, w wieku 18-32. 

Dodatkowo analizowano powód sięgania po cheat meal:

  • poprawa metabolizmu,
  • jako cześć planu treningowego i planu żywienia,
  • jako część reżimu dietetycznego,
  • jako pomoc w psychologicznym odczuwaniu głodu. Apetytu,
  • jako pomoc w fizycznym odczuwaniu głodu,
  • jako pomoc w utrzymaniu restrykcyjną dietę,
  • brak konkretnego powodu/przyczyny, po prostu wystąpił.

Każdy powód oceniano na 7 punktowej skali, gdzie 1 oznaczał w ogóle nie ważne, a 7 bardzo ważne. Dodatkowo poproszono uczestników aby określili swoje odczucia, emocje, czynności kompensacyjne po spożyciu oszukanego posiłku.

Co zostało uwzględnione w badaniu?

Badacze uwzględnili:

  • podejmowanie intensywnych i/lub energicznych ćwiczeń,
  • zmniejszenie ilości spożywanego jedzenia,
  • zachowania prowadzące do przeczyszczenia tj. wymioty, przyjmowanie środków przeczyszczających/ moczopędnych.

Zastosowano kwestionariusz badania zaburzeń odżywiania (EDE-Q- The Eating Disorder Examination Questionnaire). Ankieta była zastosowana w celu analizy zaburzeń odżywiania, które wystąpiły w ciągu ostatnich 28 dni. 

Jaki był wynik badania?

Badacze zaobserwowali, że oszukany posiłek był u większości badanych nieplanowany i występował w celu zaspokojenia głodu. Zanotowano, że częstość występowania cheat meal, zarówno u kobiet jak i mężczyzn była wysoka (mężczyźni: 85,6%; kobiety: 76,8%).

Uczestnicy określili przyczynę występowania oszukanego posiłku, odpowiednio w kolejności:

  • aspekt psychologiczny, lepsze radzenie sobie z apetytem,
  • aby pomóc poradzić sobie z fizycznym odczuwaniem głodu,
  • brak konkretnego powodu, po prostu wystąpił,
  • aby pomóc trzymać się rygorystycznego planu odżywiania,
  • jako integralna część treningu i diety,
  • w celu poprawy metabolizmu,
  • jako część planu diety.

Naukowcy ocenili jako umiarkowane, podejmowanie zachowań kompensacyjnych po posiłku. W tym:

  • intensywne ćwiczenia (mężczyźni: 84,1%; kobiety: 83,5%),
  • zmniejszenie przyjmowanie pokarmu (mężczyźni: 63,6%; kobiety: 74,8%)
  • oraz wymioty / przyjmowanie środków przeczyszczających (mężczyźni: 21,7%; kobiety: 16,5%).

Nie pojawiły się różnice płciowe w odniesieniu do ocen zachowań kompensacyjnych po posiłku. Wykazano natomiast zależność między sięganiem po cheat meal a epizodami objadania się w grupie mężczyzn. 

Działanie strategii cheat meal

Badana grupa była mała. Jednak biorąc pod uwagę obserwacje badaczy strategia cheat meal może wiązać się z patologią i zaburzeniami odżywiania.

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie International Journal of Eating Disorders, analizowano fotografie związane z tagiem #cheatmeal, opublikowane w mediach społecznościowych oraz charakterystykę tego trendu żywieniowego.

Badacze zastosowali analizę treści fotograficznych i tekstowych elementów. 600 zdjęć zostało wyodrębnionych z ponad 1,6 miliona obrazów oznaczonych tagiem #cheatmeal w serwisie społecznościowym Instagram. 

Analiza zdjęć żywności przedstawiała obecność bardzo dużych ilości pokarmu (54,5%) o wysokiej gęstości energetycznej (71,3%), które naukowcy ocenili jako epizody objadania się. Fotografie przedstawiały osoby z wyeksponowanymi wyrzeźbionymi mięśniami, gdzie prezentacja ciała była celowa (40,0%). Treść w postach #cheatmeal  stanowiła przykład idealizacji nadmiernego jedzenia, propagowanie sportu, aktywności fizycznej oraz nagradzanie jedzeniem wytrwania w restrykcyjnej diecie i w schemacie treningów.

Dokonana obserwacja ukazuje cheat meal, jako celowe zabiegi dietetyczne w dążeniu do idealnej budowy ciała, podkreślając tym samym brak wykształtowanych prawidłowych nawyków żywieniowych. 

Podsumowanie

W świecie szybkich rezultatów, przyjemności łatwo zatracić rozsądne podejście. Jeśli cel np. redukcja kilogramów jest odroczona w czasie, część osób nie podejmie próby. Próby, która da znacznie lepsze rezultaty – zarówno w komforcie psychicznym jak fizycznym i nie będzie kolejną wymagającą dietą a sposobem na dobre życie. Czy to nie brzmi jak dobry pomysł?

Artykuł napisała:
mgr Agnieszka Łaniewska
Dietetyk, psychodietetyk
“Świadome odżywianie”

Piśmiennictwo:

  • Cheat meals: A benign or ominous variant of binge eating behavior? Stuart B. Murraya, Eva Pilab, Jonathan M. Mondc, Deborah Mitchisond, Aaron J. Blashille,f, Catherine M. Sabistonb, Scott Griffith. Appetite, 2018, 274–278, 130
  • A thematic content analysis of #cheatmeal images on social media: Characterizing an emerging dietary trend. Eva Pila, Jonathan M. Mond, Scott Griffiths. International Journal of Eating Disorders, 2017
  • Assessment of eating disorders: Interview or selfreport questionnaire? Fairburn C. G. Beglin, S. J. International Journal of Eating Disorders, 1994, 16, 363–370.
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.