Artykuł partnera.
Monitorowanie tętna w codziennym życiu jest znacznie łatwiejsze niż przypuszczasz. Dzięki wbudowanemu pulsometrowi, z opaską sportową możesz mierzyć je w dowolnym momencie. Wiele ze smartbandów współpracuje z aplikacjami, które umożliwiają automatyczny pomiar tętna w ciągu doby. Dowiedz się, kto i kiedy powinien sprawdzać puls i dlaczego warto to zrobić za pomocą opaski sportowej.
Czym jest tętno?
Tętno, nazywane także pulsem odzwierciedla pulsujący ruch ścian tętnic, który towarzyszy wyrzutowi krwi podczas skurczu komór serca. Na wysokość tętna wpływa akcja serca oraz stan i elastyczność naczyń krwionośnych. Tętno jest kluczowym parametrem podczas oceny wydolności układu krążenia. U dorosłego człowieka puls spoczynkowy powinien mieścić się w granicach od 50 do 100. Warto podkreślić, że za dorosłego uważa się już 10-letnie dziecko. Tylko młodsze dzieci mogą mieć tętno przekraczające wartość 100, które uznaje się za prawidłowe.
Jak mierzyć puls?
Do pomiaru pulsu nie trzeba używać żadnych urządzeń. Wystarczy przyłożyć palec wskazujący i środkowy do przegubu dłoni, a następnie odmierzając 10 sekund, policzyć liczbę skurczów. Ta liczba, przemnożona przez 10 daje wartość tętna. Oczywiście znacznie łatwiej jest użyć smartbandu. W większości takich urządzeń menu jest intuicyjne, a puls mierzy się łatwo. Na przykład polecana przez użytkowników opaska Xiaomi Mi Band 8 wymaga wybrania odpowiedniej funkcji (pulsometr) i przytrzymania właściwego przycisku. Podobnie działają inne smartbandy.
Tętno można zmierzyć także za pomocą pulsoksymetru. To urządzenie, poza pomiarem pulsu, odczytuje również poziom wysycenia krwi tlenem.
Tętno spoczynkowe
Osobnicza wartość pulsu podczas spoczynku różni się przede wszystkim w zależności od wieku, dlatego normy określają ją właśnie w odniesieniu do tego parametru. Za prawidłowe uważa się następujące wartości tętna:
- 110-150 uderzeń na minutę – życie płodowe,
- ok. 130 uderzeń na minutę – niemowlęta,
- ok. 100 uderzeń na minutę – dzieci do 10-11 roku życia,
- 50 – 100 uderzeń na minutę – dorośli.
Warto podkreślić, że np. u młodzieży za prawidłowe uważa się tętno około 85, u dorosłych – około 70, a u seniorów – około 60.
O czym świadczy zbyt niski lub zbyt wysoki puls?
Zbyt niski lub zbyt wysoki puls jest powodem do niepokoju tylko wtedy. kiedy utrzymuje się stale. Chwilowe przyspieszenie pulsu, które nie wykracza ponad dopuszczalne normy nie świadczy zwykle o nieprawidłowościach i związane jest najczęściej z wysiłkiem fizycznym, stresem, spożyciem różnych produktów wpływających na podniesienie tętna (alkohol, kawa, energetyki) czy nawet z gorączką. Sale utrzymujący się podwyższony puls może być jednak związany z pewnymi chorobami. Najczęściej wskazuje na choroby układu krążenia, jednak świadczyć może również o nadczynności tarczycy, anemii czy cukrzycy.
Z kolei trwale utrzymujący się zbyt niski puls wskazuje na zaburzenia hormonalne, w tym również związane z tarczycą, lecz tym razem z jej niedoczynnością. Warto wiedzieć, że niski puls nie musi świadczyć o bradykardii (rzadkoskurczu), podobnie jak wysoki o tachykardii.
Komu przyda się regularny pomiar tętna?
Dostępne obecnie na szeroką skalę opaski sportowe pozwalają na mierzenie tętna w dowolnej chwili. Stosują je przewlekle chorzy, u których monitorowanie tętna podczas jakiegokolwiek wysiłku ma duże znaczenie. Drugą, większą grupą osób dokonujących częstych i regularnych pomiarów pulsu są sportowcy zawodowi oraz duże grono ludzi uprawiających sport amatorsko.
Tętno podczas wysiłku fizycznego
Wysiłek fizyczny bez podwyższonego pulsu nie przyniesie oczekiwanych efektów. Nie należy jednak oczywiście podnosić tętna do granic wytrzymałości organizmu. Przyjmuje się, że maksymalne tętno podczas uprawiania sportu nie powinno przekroczyć wartości 220 minus nasz wiek. Dla przykładu, u dwudziestolatka wartością graniczną pulsu podczas wysiłku jest 200, a dla pięćdziesięciolatka – 170.
Jeszcze bardziej precyzyjnie określa się maksymalną wartość pulsu stosując wzór Joe Friela: 208,754 – 0,734 x wiek.