Ludzki organizm, można by powiedzieć, jest niezwykle zaawansowany. Działa w nim kilkadziesiąt układów, z których wszystkie są ze sobą połączone. Niepoprawne działanie jednego z nich, może nieść za sobą przykre konsekwencje. Nic więc dziwnego, że często, nawet najmniejsze dolegliwości, skłaniają nas do głębokich przemyśleń, a nawet wizyt u specjalisty. Jednym ze wskaźników kondycji, w jakiej znajduje się nasz organizm są albuminy. Jednak wielu z nas, nazwa ta nic nie mówi. Poznajmy więc dziś co to jest albumina? Jakie funkcje ma albumina w organizmie i jakie mają albuminy normy?
Co to jest albumina?
Albuminy, można najprościej powiedzieć, że spełniają najważniejszą rolę, polegającą na utrzymaniu prawidłowego ciśnienia koloidoosmatycznego. Zapobiegają one przepływowi osocza do tkanek, czyli obrzękom. Albuminy to białka, które naturalnie występują w organizmie człowieka, w dużych ilościach. Okazuje się, że są one produkowane przez wątrobę, a dokładniej jej hepatocyty w ilości aż 15 gram na dobę. Albumina w surowicy człowieka stanowi aż 60 % wszystkich białek. Albuminy funkcje spełniają określone i jest ich sporo, a charakterystyczną cechą albumin jest duża pojemność, a także stosunkowo niskie powinowactwo wiązaniajanów i metabolitów, w tym np. kwasu moczowego. Albuminy we krwi i w moczu są do wykrycia dzięki badaniom.
Dodatkowo albuminy są odpowiedzialne za wiązania hormonów, aminokwasów, a także leków. Szczególną cechą albuminy jest amfiprotyczność, co oznacza zdolność do wiązania zarówno anionów jak i kationów. Podwyższone albuminy mogą pojawić się w naszym organizmie, np. w wyniku aktywności fizycznej, a nawet po przyjęciu określonej pozycji ciała. Pojawiają się one też podczas założenia opaski uciskowej na rękę przy pobieraniu krwi, poprzez zacisk, stężenie albumin w surowicy wzrasta.
Albuminy funkcje
Albumina w surowicy, jest do wykrycia dzięki odpowiednim badaniom. Jednak jakie spełnia ona funkcje w naszym organizmie?
Zacznijmy od:
- Funkcji transportowej – białka te transportują hormony w dużych ilościach, jak np. kortyzol, a także leków, witamin, lipidów i kwasów tłuszczowych. Nie są one jednak kluczowymi transporterami, jak inne białka. Okazuje się, że sód, magnez czy potas wiążą się z albuminą i dzięki temu mogą przemieszczać się w organizmie.
- Funkcji trzymania stałego ciśnienia onkotycznego – albuminy we krwi mają za zadanie utrzymanie stałego ciśnienia onkotycznego, co pomaga regulować ilość wody znajdującej się w krwi, a także zapobieganiu przedostaniu się jej z osocza, do płynu tkankowego.
- funkcji buforowej – albumina w surowicy ma za zadanie utrzymanie stałego pH krwi. Funkcje albuminy opierają się także na tym, by dzięki kontrolowaniu poziomu pH, mogły zachodzić pozostałe procesy fizjologiczne, począwszy od oddychania, na wydalaniu metabolitów skończywszy.
Albuminy – normy
Badanie albuminy, można przeprowadzić zarówno z krwi jak i z moczu. Jednak jak należy interpretować wyniki badania albuminy, a także jakie są normy albuminy zarówno w moczu jak i we krwi?
Otóż, przyjęło się, że prawidłowe stężenie albuminy w osoczu, mieści się w przedziale 35-52 g/l. Gdy w badaniu albumina spadnie poniżej 20 g/l, mogą zacząć występować obrzęki. Podczas przeprowadzenia badania albumin, określa się także tzw. współczynnik albuminowo-globulinowy, czyli inaczej stosunek albumin do globulin. W przypadku osoby zdrowej, współczynnik stosunku albumin do globuli, może nieco przekraczać wartość 1. Tak przedstawiają się normy albuminy we krwi. Jak już wspominaliśmy, można także przeprowadzić badanie z moczu. Wówczas albumina i jej normy przedstawiają się następująco:
- AER – jest to wydalanie albuminy z moczem- w zbiórce moczu w ciągu doby, norma albuminy nie może przekroczyć 30mg na dobę. Wartości powyżej, czyli podwyższone albuminy, mogą świadczyć o albuminurii, a wskaźnik powyżej 300 mg/dobę sugeruje białkomocz.
- AER w nocnej zbiórce moczu – wówczas norma albuminy nie powinna być wyższa niż 20 µg/min.
- ACR – jest to wskaźnik określający stosunek albuminy i kreatyniny. Jest on oznaczany w pojedynczej i porannej próbce moczu. Wówczas norma albuminy nie powinna przekraczać 30mg/g kreatyniny.
Albumina – niedobór
Oczywiście zdarza się, że normy albuminy, znacząco odbiegają od wyznaczonych granic. Bez względu na to, czy albumina i jej norma są określane na podstawie próbki krwi, czy moczu, jej stężenie może być zbyt niskie. Mówimy wówczas o niedoborze albuminy. Fachowo nazywa się to hipoalbuminemią. Hipoalbuminemia powstaje na skutek:
- zmniejszenia syntezy białka w wątrobie, np. na skutek nowotworu,
- zwiększenie utraty białka,
- nasilenia katabolizmu,
- głodzenia,
- długotrwałego unieruchomienia,
- alkoholizmu.
Hipoalbuminemia wymaga odpowiedniej terapii. Niedobór albuminy, może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia. Odpowiednie leczenie i przywrócenie odpowiedniej normy albuminie, gwarantuje poprawę stanu zdrowia. Wówczas określa się przyczyny hipoalbuminemii i wdraża leczenie. Jeśli albumina i jej norma, jest mocno zaniżona z powodu np. głodzenia się czy diety ubogiej w białka, stosuje się suplementację białkową, a jeśli jest to wymagane, nawet odpowiednie leki zwiększające produkcję białka. Zaleca się także wprowadzenie odpowiedniej diety wysokobiałkowej, a także zmianę stylu życia i wprowadzenie do swojej codzienności chociażby minimum aktywności fizycznej.
Podwyższone albuminy
Jak łatwo wywnioskować, przeciwieństwem niedoboru albuminy jest jej podwyższone stężenie. Wówczas albuminy normy wykraczają poza przyjęte granice. Jednak podwyższone albuminy nie zawsze muszą być powodem do niepokoju. Albumina norma może odbiegać od normalności w przypadku dzieci do trzeciego miesiąca życia, a także w przypadku kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Albumina normy będą rozbieżne także w przypadku stosowania niektórych leków, jak np. insuliny. Jednak stężenie albuminy przekraczające normy może wskazywać także na odwodnienie organizmu.