Loading...
ChorobyDom i rodzina

Czkawka u niemowlaka – przyczyny, sposoby zwalczania. Kiedy czkawka u noworodka wymaga konsultacji ze specjalistą?

Noworodek borykający się z częstą czkawką

Zjawisko czkawki jest znane chyba wszystkim. Nieprzyjemne uczucie „odbijania” i towarzyszący temu charakterystyczny dźwięk, potrafią zepsuć humor. Sytuacja komplikuje się jeśli uporczywa czkawka męczy nasze nowo narodzone dziecko. Czy jednak rodzice rzeczywiście są bezsilni? Okazuje się, że istnieje przynajmniej kilka skutecznych domowych sposobów na dziecięcą czkawkę, która wcale nie musi stanowić problemu. Przyjrzymy się im! Sprawdźmy, czym tak naprawdę jest czkawka, czy może być groźna dla naszych dzieci i jak jej zapobiegać!

Czkawka u niemowląt – czym jest i z czego wynika?

Czkawka to, najogólniej rzecz ujmując, efekt podrażnienia tzw. nerwu przeponowego. Przepona, czyli mięsień oddzielający klatkę piersiową od jamy brzusznej, posiada bogate rozgałęzienie nerwowe, sięgające od krtani aż do wątroby. W momencie podrażnienia tego nerwu, przepona zaczyna się bardzo gwałtownie kurczyć i rozkurczać, co powoduje charakterystyczny efekt wstrząsu, a skurcze nagłośni w krtani wywołują specyficzny dźwięk. Jest wiele czynników, które mogą wywołać podrażnienie. Do najczęstszych należą m.in. zbyt szybkie spożywanie pokarmu połączone z niezbyt uważnym rozdrobnieniem go, spożywanie potraw gorących, zbyt zimnych lub zbyt ostrych, picie napojów gazowanych czy nadmierne spożywanie alkoholu. 

Czkawka u niemowląt to rzecz zupełnie naturalna. Wynika z nieumiejętności poprawnego spożywania pokarmu, w wyniku którego dziecko połyka dużo powietrza. Innym powodem czkawki u dzieci jest nie w pełni wykształcony układ nerwowy. Czkawkę u małego dziecka jest w stanie również wywołać głośny śmiech, duże rozemocjonowanie czy wychłodzenie. Dlatego tak ważne jest to, by niemowlęciu odbiło się po jedzeniu. Czkawka u dziecka może występować nawet kilkanaście razy dziennie i chociaż nie musi oznaczać niczego złego, może stać dla naszego malucha uciążliwa. Poznajmy więc kilka domowych metod, którymi możemy ulżyć swojemu dziecku.

Częsta czkawka u noworodka – jak sobie poradzić?

Tak jak wspomnieliśmy, czkawka nie musi być symptomem niepokojącym, chociaż ataki, które trwają ponad godzinę i utrudniają jedzenie lub sen, mogą być kłopotliwe. Domowych sposobów na poradzenie sobie z czkawką u niemowlaka jest wiele, a oto niektóre z nich:

  • dopilnowanie, by dziecku zawsze odbiło się po jedzeniu (podniesienie dziecka po posiłku do pozycji pionowej);
  • ogrzanie dziecka, jeśli podejrzewamy, że atak czkawki wywołany jest ochłodzeniem ciała;
  • położenie dziecka na kilka chwil na brzuchu;
  • ostrożne oklepywanie dziecka po plecach dłonią złożoną tak, by znajdował się z niej zapas powietrza;
  • używanie do karmienia specjalnych butelek, które zapobiegają połykaniu powietrza;
  • ostrożne przepojenie dziecka;

Oczywiście im dziecko jest starsze, tym więcej „dorosłych” sposobów na powstrzymanie czkawki można mu proponować. Potwierdzoną naukowo metodą jest wstrzymywanie oddechu – wówczas zwiększamy stężenie dwutlenku węgla w organizmie, co przyczynia się do uspokojenia mięśnia przepony. Można również dać dziecku łyżkę miodu, kostkę cukru, zaproponować otwarcie ust, podniesienie rąk, powolne wypicie szklanki wody lub chwilowe zatkanie uszu. Te czynności mogą odwrócić uwagę organizmu od niekontrolowanych skurczów przepony, w wyniku czego czkawka po niedługiej chwili powinna ustać.

Zwykle częste czkawki u noworodków przechodzą samoistnie wraz z dorastaniem. W tym przypadku istotną cezurą powinien być szósty tydzień życia. Jeśli jednak czkawka nie ustaje lub nasila się, występuje coraz częściej, sprawia dziecku ból, a żadne metody domowe nie przynoszą ulgi – pora na konsultację u specjalisty.

Kiedy i czemu warto skonsultować czkawkę u niemowlaka z lekarzem?

Czkawka oprócz tego, że jest zjawiskiem raczej mało przyjemnym, może być przydatna. Znane są przypadki, w których informowała ona ludzi o pewnych schorzeniach, które bezobjawowo mogłyby trwać miesiącami, a wykryte zbyt późno, mogłyby skutkować poważnymi powikłaniami. Tak samo jest z dziećmi. Czkawka może być dla rodziców ważnym sygnałem, dlatego nie należy zapominać o niej przy rozmowie z pediatrą. Może ona być bowiem symptomem m.in. refluksu żołądkowo-przełykowego (wady dolnego zwieracza w przełyku, przez którą treści żołądkowe cofają się do gardła), zapalenia płuc, zaburzeń na tle neurologicznym lub metabolicznym czy lekkich urazów klatki piersiowej. Brzmi to trochę niepokojąco, ale spokojnie – większość z tych schorzeń odpowiednio wcześnie wykryta jest zupełnie możliwa do szybkiego wyleczenia.

Jeżeli więc nasz maluch cierpi na ataki czkawki, które trwają dłużej niż czterdzieści osiem godzin, a problem nie mija po upływie półtora – dwóch miesięcy życia dziecka, nie czekajmy ze zgłoszeniem się z dzieckiem do lekarza. 

Czkawka u niemowląt – dodatkowe informacje

Mama przytulająca swoje dziecko, które ma czkawkę
Źródło: https://www.pexels.com/

Warto również wiedzieć, jakie sytuacje lub inne czynniki mogą wpływać na to, że nasz niemowlak będzie narażony na dużo częstsze ataki uporczywej czkawki. Warto je znać, by móc im zapobiegać. Przede wszystkim z karmieniem dziecka nie należy czekać do momentu, w którym będzie bardzo głodne, ponieważ będzie wówczas jadło łapczywie, a to sprzyja połykaniu dużej ilości powietrza.

To samo dotyczy karmienia tuż po zakończeniu dynamicznej zabawy. Jeśli natomiast mamy już pewność, że maluch się uspokoił, zadbajmy o to, by przy karmieniu najpierw przystawić go do piersi, z której jadło poprzednio, a dopiero potem zmienić pierś. Zapobiegnie to zachłyśnięciu się powietrzem przy łapczywym zaspokajaniu pierwszego głodu. Popularnym mitem jest twierdzenie, że na częstotliwość występowania czkawki i kolek u dziecka ma wpływ to czym jest karmione (mlekiem matki czy mlekiem syntetyzowanym). Tak naprawdę nie ma to większego znaczenia.

Pamiętajmy, że czkawka u noworodka to rzecz normalna, więc jako młodzi rodzice nie powinniśmy panikować nawet wtedy, gdy powtarza się kilka razy dziennie. Jeżeli natomiast nasze dziecko dorasta, a czkawki nie mijają, stają się coraz bardziej uporczywe bądź przybierają na sile – należy zgłosić się do lekarza.

Źródło:

  • Cantor R. M., Sadowitz David P., Stany naglące u noworodka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2011.
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.