Chociaż witamina C (kwas askorbinowy) jest niezbędnym składnikiem odżywczym, można mieć jej za dużo. Witamina C to bardzo ważny składnik odżywczy, który występuje w wielu owocach i warzywach. Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości tej witaminy jest szczególnie ważne dla utrzymania zdrowego układu odpornościowego. Witaminę C najłatwiej pozyskać z diety. Odgrywa ona również ważną rolę w gojeniu się ran, utrzymaniu mocnych kości i usprawnianiu funkcjonowania mózgu.
Witamina C jest zazwyczaj bezpieczna w przyjmowaniu nawet w dużych dawkach. Ludzie mogą czasami doświadczyć łagodnych skutków ubocznych, takich jak dyskomfort trawienny. Rzadko mogą wystąpić inne poważne skutki. Witamina C jest niezbędną witaminą dla ludzkiego organizmu. Jest ona przeciwutleniaczem i pomaga w wielu ważnych procesach, w tym w obniżaniu ciśnienia krwi, zwalczaniu stanów zapalnych i tworzeniu kolagenu.
W tym artykule przyjrzymy się zalecanym górnym limitom spożycia witaminy C, możliwym skutkom ubocznym przyjmowania zbyt dużych ilości oraz innym ostrzeżeniom.
Czy można przedawkować witaminę C?
Zanim sięgniesz po witaminę lub suplement, skontaktuj się z lekarzem. Choć możesz mieć wrażenie, że masz niski poziom tego czy tamtego, nie kieruj się swoim przeczuciem. Może się okazać, że w rzeczywistości masz niedobór czegoś zupełnie innego. Zaplanuj wizytę u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, aby ocenić ogólny stan zdrowia i sprawdzić, czy może Ci brakować pewnych witamin.
Ogólna rada: ważne jest, aby przynajmniej raz w roku zgłosić się do swojego lekarza. Lekarz może zalecić pewne suplementy dostępne bez recepty lub zasugerować proste zmiany w diecie, które pomogą Ci wrócić na właściwe tory.
Warto również porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą, aby sprawdzić, czy witaminy nie wchodzą w interakcje z lekami, które przyjmujesz. Nie należy stosować kwasu askorbowego, jeśli u pacjenta kiedykolwiek wystąpiła reakcja alergiczna na suplement witaminy C.
Należy zapytać lekarza lub farmaceutę o stosowanie kwasu askorbowego, jeśli u pacjenta występują: choroby nerek, kamica nerkowa, lub jeśli pacjent pali papierosy (palenie może osłabiać działanie kwasu askorbowego). Dawka leku może być inna w czasie ciąży lub w okresie karmienia piersią. W żadnym z tych przypadków nie należy stosować kwasu askorbowego bez porady lekarza.
Jak bardzo witamina C jest niezbędna? Czy można przedawkować witaminę C?
Spożywanie witaminy C (z pożywienia i napojów) jest niezbędne, ponieważ organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć tej witaminy z innych związków. Witamina C powinna być stałym elementem naszej diety ponieważ organizm nie może jej długo przechowywać.
Witamina C (kwas askorbinowy) jest ważna dla wielu procesów metabolicznych, w tym:
- Tworzenie kolagenu – kolagen jest wykorzystywany na różne sposoby w całym organizmie. Jego podstawową rolą jest wzmacnianie skóry, naczyń krwionośnych i kości. Organizm opiera się również na kolagenie w procesie gojenia się ran.
- Funkcja antyoksydacyjna – metabolizm tlenu w organizmie uwalnia związki molekularne, zwane „wolnymi rodnikami”, które uszkadzają błony komórkowe. Antyoksydanty to substancje, które niszczą wolne rodniki, a witamina C jest silnym antyoksydantem.
- Wchłanianie żelaza – proces wchłaniania żelaza jest wspomagany przez witaminę C, szczególnie żelaza niehemowego (występującego w pokarmach roślinnych, takich jak fasola i soczewica).
- Zwalczanie infekcji – układ odpornościowy, w szczególności komórki zwane limfocytami, wymaga witaminy C do prawidłowego funkcjonowania.
- Inne role – witamina C jest wykorzystywana do produkcji innych ważnych substancji w organizmie, takich jak substancje chemiczne w mózgu (neuroprzekaźniki).
Dawki witaminy C
Ile witaminy C to za dużo? Wszyscy wiemy, że musimy przyjmować witaminę C w jakiejś formie każdego dnia, aby pozostać tak zdrowym, jak to tylko możliwe. Dzieje się tak częściowo dlatego, że nasz organizm nie potrafi sam wytwarzać ani magazynować tej witaminy. Nie oznacza to jednak, że powinniśmy przesadzać z przyjmowaniem witaminy C.
Ogólnie rzecz biorąc, każdy mężczyzna w wieku 19 lat lub starszy powinien przyjmować 90 mg witaminy C dziennie. W przypadku kobiet jest to 75 mg. Osoby palące lub będące w ciąży powinny przyjmować nieco większe dawki witaminy C.
W większości przypadków, jeśli czerpiesz witaminę C z produktów, nie powinieneś się martwić o jej nadmiar. Skutki uboczne występują zazwyczaj u osób przyjmujących witaminę w formie suplementu. Jeśli przyjmujesz suplementy witaminy C i spożywasz jednorazowo więcej niż 2000 mg, możesz zacząć doświadczać toksyczności witaminy C. W tym momencie zauważysz pewne efekty uboczne. Zapotrzebowanie różni się w zależności od stylu życia danej osoby.
Objawy i skutki nadmiaru witaminy C
W rzeczywistości istnieje całkiem sporo skutków ubocznych, związanych z nadmiernym spożyciem witaminy C. Twój przewód pokarmowy będzie prawdopodobnie pierwszą rzeczą, która zauważy, że coś jest nie tak. Powszechne skutki uboczne to nudności, wymioty, zgaga i zapalenie przełyku. Możesz również zauważyć skurcze żołądka, biegunkę lub niedrożność jelit. Mogą również wystąpić takie objawy jak zmęczenie, bóle głowy, uczucie senności lub bezsenność. Objawem jest również zaczerwieniona skóra.
Poważniejszym skutkiem ubocznym jest kamica nerkowa. A im dłużej spożywasz 2000 mg lub więcej witaminy C każdego dnia, tym bardziej zwiększa się ryzyko wystąpienia poważnych skutków ubocznych. Skutki nadmiaru witaminy C różnią się w zależności od organizmu. Zawsze warto mieć jednak na uwadze, że witaminę C można przedawkować i nie należy spożywać zbyt dużych ilości.
Pomoc w przypadku przedawkowania
Jak poradzić sobie z przedawkowaniem witaminy C? Jeśli jesteś zdrowy, nie ma możliwości, abyś umarł z powodu przedawkowania witaminy C. Jeśli jednak masz problemy zdrowotne, przyjmowanie zbyt dużej ilości witaminy C w formie suplementu może mieć poważne konsekwencje. Jeśli doświadczasz takich objawów jak mdłości, skurcze lub bóle głowy, możesz również skorzystać z niektórych leków dostępnych bez recepty.
Jeśli podejrzewasz, że przedawkowałeś witaminę C i przyjmujesz leki na receptę, lub masz problemy zdrowotne, porozmawiaj z lekarzem. A jeśli warunki utrzymują się lub doświadczasz poważnych skutków ubocznych, takich jak trudności w oddychaniu lub kamienie nerkowe, skontaktuj się z lekarzem.
Najprostszym i najlepszym sposobem radzenia sobie z przedawkowaniem witaminy C jest albo znaczne obniżenie dziennego spożycia, albo całkowite zaprzestanie przyjmowania suplementu. Nie oznacza to, że musisz przestać jeść owoce i warzywa, które są bogate w witaminę C. W większości przypadków, obniżenie lub wyeliminowanie witaminy C w formie suplementu powinno wystarczyć, aby wyeliminować większość lub wszystkie objawy przedawkowania. Picie większej ilości wody powinno również pomóc w wypłukaniu organizmu i ułatwić powrót do zdrowia po przedawkowaniu.
Przedawkowanie może zagrażać życiu i zdrowiu
- Witamina C jest znana z tego, że zwiększa wchłanianie żelaza. Jednak przyjmowanie zbyt dużej ilości witaminy C może prowadzić do przeciążenia żelazem. To z kolei może spowodować poważne uszkodzenia serca, wątroby, tarczycy, trzustki i centralnego układu nerwowego.
- Innym prawdopodobnym objawem, którego doświadczysz, jeśli spożywasz zbyt dużo witaminy C, są zaburzenia trawienia. Podczas gdy nie otrzymasz tego problemu od jedzenia zbyt wielu pokarmów bogatych w witaminę C, przedawkowanie suplementu może spowodować biegunkę, nudności, a czasami refluks kwasowy. Aby uniknąć rozstroju żołądka, nie powinieneś przyjmować więcej niż 2000 miligramów suplementów witaminy C na raz. Właśnie taka dawka została określona jako tolerowany górny limit na dzień.
- Szczawian jest produktem odpadowym organizmu. Pozbywa się nadmiaru witaminy C, zwykle poprzez mocz. W niektórych przypadkach może on wiązać się z minerałami i tworzyć kryształy. Jest to przyczyną powstawania kamieni nerkowych. Aby tego uniknąć, stosuj zrównoważoną dietę składającą się z owoców, warzyw i chudego mięsa. Powinna ona dostarczyć Ci wystarczającą ilość witaminy C w naturalny sposób.
- Stwierdzono, że szkorbut warunkowy występuje w następstwie stosowania nadmiernych dawek kwasu askorbinowego (składnika aktywnego zawartego w witaminie C) przez dłuższy czas. Uważa się, że mechanizm działania tego stanu polega na tym, że duże dawki kwasu askorbowego z czasem warunkują u pacjenta szybkie usuwanie kwasu askorbowego. A to prowadzi do szkorbutu. Poziom kwasu askorbinowego w osoczu wydaje się pozostawać w granicach normy. Faktyczne istnienie szkorbutu warunkowego pozostaje kontrowersyjne.
Witamina C jest niezbędną witaminą, która umożliwia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Należy jednak pamiętać, aby nie zażywać jej w zbyt dużych ilościach, gdyż może mieć to negatywne skutki zdrowotne. Zawsze warto konsultować przyjmowanie witaminy C z lekarzem, który doskonale zna nasz organizm i wie o wszystkich przebytych chorobach. Szczególnie kobiety w ciąży powinny konsultować przyjmowanie witaminy C, gdyż dbają one również o życie swoich dzieci.