Loading...
ChorobyTrudne tematyZdrowie

Czym wyróżnia się psychopata i jak go rozpoznać?

Psychopata

Osoby zaburzone są wśród nas. Pojęcie psychopaty funkcjonuje w terminologii medycznej już od wielu lat. Termin ten swoją nazwę zawdzięcza greckim słowom, oznaczającym „duszę” oraz „cierpienie”. Ludzie z psychopatycznymi cechami osobowości często zapisywali się w historii ludzkości niechlubnymi czynami lub tendencją do popełniania różnych przestępstw. Nie ma jednoznacznych kryteriów rozpoznania zaburzeń psychopatycznych. Specjaliści zwracają jednak uwagę na fakt, że jednostki takie wykazują konkretne cechy osobnicze, które mogą wskazywać na występowanie właśnie takiego zaburzenia.

Jakie zachowania są charakterystyczne dla psychopatów? Kiedy użycie tego terminu jest w pełni zasłużone, a kiedy wynika ze zbyt pochopnego wydawania osądów? Oto najbardziej typowe cechy osobowości, które bardzo często występują u osób z tendencjami psychopatycznymi.

Poczucie własnej wyższości i wyjątkowości

Psychopata charakteryzuje się patologicznie dużą wiarą we własne umiejętności. Osoby takie uważają się za nieomylne w wielu kwestiach. W niektórych sytuacjach takie podejście jest w pełni zasłużone. Zaburzone jednostki bardzo często posiadają wysoki iloraz inteligencji. Dzięki niemu mają znaczną przewagę nad członkami rodziny lub swoimi współpracownikami. Psychopata bardzo często ma problemy z przyznaniem się do winy – nawet wówczas, kiedy nie istnieją logiczne przesłanki świadczące o jego racji. Osoby z tym zaburzeniem uważają się za „wybrańców”, którzy nierozumiani przez otoczenie są zmuszeni do wybrania własnej drogi, będącej bardzo często krzywdzącą dla otoczenia. Egocentryzm jest u psychopatów pierwszym objawem, jaki pojawia się w przebiegu zaburzenia. Cecha ta pozwala osiągać znaczące sukcesy, jednak stoi na przeszkodzie normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.

Agresywność

Psychopaci mają skłonność do zachowań agresywnych. Cecha ta bardzo często kontrastuje z wysokim poziomem inteligencji tych osób. Jeśli chory zostanie poddany serii bodźców, które uaktywnią magazynowane pokłady frustracji, dochodzi do trudnego do opanowania wybuchu agresji. Ma ona często charakter reakcji łańcuchowej, która jest praktycznie niemożliwa do powstrzymania.

Historia pokazuje, że osoby takie wykazuje skłonność do przemocy fizycznej i psychicznej. Wyładowanie złych emocji na otoczeniu jest dla nich jedynym sposobem regulacji swojego nastroju. Z tego powodu związek z osobą ze skłonnościami psychopatycznymi to ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia całej rodziny.

Taka osoba nie widzi nic złego w swoim zachowaniu. Wyprowadzenie z równowagi jest jednoznaczne z agresją, która może mieć charakter autodestrukcyjny. To właśnie agresywność jest wskazywana jako najbardziej niebezpieczna cecha psychopatów. Zachowania tego typu predysponują do popełniania przestępstw, a także czynów, których moralność jest mocno dyskusyjna.

Zaburzone poczucie moralności

Mężczyzna o cechach psychopaty
Źródło: Freepik.com

Według niektórych specjalistów psychopaci mają zaburzone postrzeganie moralności. Przekłada się to na brak umiejętności rozpoznawania czynów dobrych od złych. To co dla zwykłego człowieka ma charakter obiektywnie niepoprawny, psychopaci odbierają jako coś zupełnie normalnego. Wielu słynnych przestępców ze skłonnościami psychopatycznymi nie widziało swojej winy podczas analizowania popełnionych zbrodni. Cecha ta przekłada się również na zwykłe czynności dnia codziennego.

Psychopata mimo swojej wiedzy na temat nieodpowiedniego charakteru danego zachowania, nie posiada możliwości klarownego ocenienia swoich czynów. Zaburzone poczucie moralności ma bardzo często korzenie środowiskowe. Wielu psychopatów dorastało w dysfunkcyjnych rodzinach, w których skłonności do tego typu zachowań były przekazywane z pokolenia na pokolenie. Psychopaci to najczęściej inteligentne jednostki. Ze względu na swoje zaburzenie nie są w stanie w racjonalny sposób odróżnić dobro od zła.

Częste kłamstwa

U osób z zaburzeniami psychopatycznymi charakterystyczna jest również skłonność do kłamstw. Dzieje się to w wielu aspektach życia codziennego. Psychopaci nie kontrolują tego typu zachowań, przez co tworzą fałszywe obrazy swojej osoby na każdym kroku. Dla osób zaburzonych nie ma znaczenia, czy dane kłamstwo jest ważne dla ich życia. Jest to pewnego rodzaju nałóg, który jest praktycznie niemożliwy do kontrolowania. Dla psychopatów kłamstwo jest naturalną drogą ucieczki od własnych problemów i zaburzeń odczuwania rzeczywistości.

Oszustwa służą budowaniu obrazu wymarzonej persony, która będzie silniejsza niż jednostki znajdujące się w pobliżu. Zachowania te mają bardzo często charakter bezwarunkowy. U osób niezaburzonych prawda jest naturalną drogą w kontaktach z otoczeniem. Inaczej dzieje się w przypadku psychopatów. Osoby zaburzone w kłamstwach i malwersacjach widzą „normalność”, dlatego pierwszą reakcją u psychopatów jest właśnie skrajna nieuczciwość.

Brak empatii

Empatia to bardzo ważny element psychiki człowieka. Zdolność abstrakcyjnego myślenia jest nierozerwalnie związana z umiejętnością zrozumienia odczuć osób, które znajdują się w bezpośrednim otoczeniu. Egocentryzm psychopatów sprawia, że jedyny rodzaj analizowania otoczenia sprowadza się tylko do własnych odczuć. Brak umiejętności wczucia się w sytuację, w której znajduje się obca osoba decyduje o tym, że większość z psychopatów jest uznawana za jednostki aspołeczne.

Osoby zaburzone potrafią jednak na tyle maskować swoje ograniczenia, że cecha empatii ma u nich bardzo często charakter gry aktorskiej. Psychopata nie ma bowiem możliwości odczytywania ludzkich emocji. Jednak dzięki dużym pokładom inteligencji może wykształcić zdolność „maskowania” tych niedostatków. W kryteriach diagnostycznych brak empatii jest najważniejszą cechą osobowości, która pozwala na postawienie diagnozy jednostki psychopatycznej.

Odporność na strach i lęk

Psychopaci charakteryzują się dużą odpornością na wiele skrajnych uczuć. Należą do nich strach, lęk oraz niepokój. Bodźce zewnętrzne, które u zdrowych osób skutkują pojawieniem się tych emocji, u osób zaburzonych nie wywołują praktycznie żadnej reakcji. Nie oznacza to jednak, że psychopaci są całkowicie odporni na tego typu odczucia. Bardzo często zdarza się, że przerażenie pojawia się u nich w sytuacjach, które dla większości jednostek mają charakter neutralny. Odporność na strach u osób zaburzonych charakteryzuje się wysokim progiem odczuwania. Istnieją jednak czynniki zewnętrzne, słowa lub bodźce, które są w stanie uaktywnić u nich odczuwanie niepokoju. Większość psychopatów wykazuje jednak tendencje do ukrywania tego typu reakcji. Dla ogółu społeczeństwa smutek, stres i strach jest bowiem naturalnym odczuciem, które towarzyszy człowiekowi praktycznie codziennie. Osoby z zaburzeniem psychopatycznym ukrywają tego typu emocje, przez co w sytuacjach kryzysowych bardzo często nie są zdolne do ukazania swoich odczuć.

Trudna przeszłość

Nie ma jednej przyczyny rozwinięcia się zaburzeń ze spektrum psychopatii. Wpływ na takie jednostki mogą mieć uwarunkowania genetyczne, osobnicze cechy charakteru i problemy w pierwszych okresach życia. Dorastanie i dojrzewanie to kluczowe fazy kształtowania się osobowości każdego człowieka.

Z tego powodu wielu psychopatów ma za sobą trudną przeszłość, która w bezpośredni sposób odbija się na obecnym funkcjonowaniu takiej jednostki. Do traumatycznych przeżyć zalicza się rozstania rodziców, przemoc domową oraz molestowanie we wczesnych latach życia. Oczywiście, występowanie takich zdarzeń w przeszłości nie jest jednoznaczne z rozwinięciem się osobowości psychopatycznej.

Ważna jest również podatność jednostki na traumatyczne zdarzenia oraz umiejętność radzenia sobie z własnymi problemami. Specjaliści z zakresu psychologii i psychiatrii chętnie wracają do tematu przeszłości danej osoby, ponieważ obecność konkretnych wydarzeń w życiu chorego potwierdza potencjalne rozpoznanie zaburzenia ze spektrum psychopatii.

Umiejętność manipulacji innymi

Psychopaci to najczęściej inteligentne osoby, które do perfekcji opanowały umiejętność manipulowania swoim otoczeniem. Brak empatii jest zastępowany sprawowaniem kontroli nad zachowaniem i myśleniem najbliższych im osób. Poczucie wyższości jest dla psychopatów pewnego rodzaju przyzwoleniem do przejmowania władzy nad bardziej podatnymi jednostkami.

Osoby z zaburzeniem ze spektrum psychopatii to nie tylko słynne persony, o których czytamy w podręcznikach lub Internecie. To też zwykłe jednostki, które ze względu na swoją przeszłość lub niektóre cechy osobnicze, utraciły kontrolę nad swoim zachowaniem lub umiejętnością odczuwania emocji. Warto pamiętać o tym, że jednostki takie to osoby cierpiące, które potrzebują odpowiedniej opieki medycznej. Powyższe cechy mogą ułatwić rozpoznanie osobowości psychopatycznej, jednak nie dają gwarancji postawienia właśnie takiej diagnozy.

Psychopatia to złożone zaburzenie, które od wielu lat jest ogromnym wyzwaniem dla lekarzy oraz terapeutów. Negatywne cechy z nią związane powinny być jednak odbierane jako objaw choroby, która wymaga pomocy ze strony specjalistów. Warto być czujnym, ponieważ takie osoby mogą znajdować się również w naszym najbliższym otoczeniu.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.