Wizyta u onkologa, a w szczególności ta pierwsza może być trudnym przeżyciem. Wizyta u żadnego lekarza raczej nie jest przyjemna. Często oznacza, że coś z naszym stanem zdrowia może być nie w porządku. Jednakże nie ma co się martwić na zapas. Warto podejść do wizyty w miarę możliwości na spokojnie.
Czym właściwie zajmuje się lekarz wyspecjalizowany w dziedzinie onkologii? W czym może nam pomóc? Kiedy się do niego udać? Jak przygotować się do pierwszej wizyty u onkologa? Onkologia, czym się zajmuje?
Odpowiadamy na te i inne, często nurtujące nas pytania.
Onkologia, czym się zajmuje?
Onkologia to przede wszystkim nauka o przyczynach powstawania chorób nowotworowych, o patologii i epidemiologii. Jest bardzo ważną dziedziną medycyny. Dzięki niej poznano wiele chorób nowotworowych.
Na przestrzeni lat zrzeszenia onkologiczne opracowały metody leczenia i metody postępowania w przypadku stwierdzenia poważnych i niestety niejednokrotnie nieuleczalnych schorzeń.
Onkologia czym się zajmuje jeszcze?
Zajmuje się zapobieganiem, ale też rozpoznawaniem schorzeń nowotworowych oraz wielospecjalistycznym leczeniem osób chorych na raka. Onkologia opiekuje się osobami w stanach przednowotworowych, nowotworowych oraz tymi z powikłaniami po nowotworze.
Z jakimi osobami będziemy mieć do czynienia w trakcie profilaktyki, diagnozy i leczenia nowotworów?
- Onkologiem klinicznym. Zajmuje się on całościowo pojętą opieką nad pacjentami ze schorzeniami nowotworowymi, oprócz interwencji chirurgicznej.
- Radioterapeutom, który zajmuje się przede wszystkim planowaniem radioterapii. Współpracuje ponadto z fizykiem medycznym, elektrordiologiem oraz technikiem elektroradiologiem.
- Chirurgiem onkologicznym. Zajmuje się on kwalifikowaniem chorych osób na zabiegi oraz wykonywaniem zakwalifikowanych zabiegów chirurgicznych.
Czym onkolog zajmuje się dokładnie?
Onkolog to specjalista, który zajmuje się:
- Profilaktyką.
- Diagnozą.
- Leczeniem różnorodnych schorzeń i zmian nowotworowych.
Zarówno stanem przed nowotworowym, nowotworowym, jak i powikłaniami po nowotworowymi oraz innymi wynikającymi z leczenia.
Lista, jakie choroby leczy onkolog, jest bardzo długa.
Jakie objawy powinny skłonić nas do wizyty u onkologa?
Symptomów, które powinny nas zaniepokoić i skłonić do zapisania się do onkologa jest bardzo dużo.
Najpopularniejsze, to:
- zmiana barwy, kształtu, czy struktury znamion,
- wystąpienie na ciele narośli,
- pojawienie się nowych znamion,
- wykrycie guzka lub guzków,
- wycieki z brodawek,
- utrzymująca się przez dłuższy już czas chrypa, kaszel i suchość w gardle,
- problemy z oddawaniem moczu, a w tym także krwiomocz,
- krew w kale,
- nieuzasadnione krwawienie z dróg rodnych (pomiędzy miesiączkami, po menopauzie),
- krwioplucie,
- rany i owrzodzenia, które nie chcą się zagoić w jamie nosowej i w jamie ustnej,
- przewlekła gorączka i ogólne bardzo złe samopoczucie,
- długotrwały ból w jamie brzusznej (żołądka, wątroby),
- zżółkła skóra oraz białka oczu,
- drgawki,
- bezsenność lub nadmierna senność.
Pierwsza wizyta – wstęp
Przede wszystkim musimy pamiętać o tym, że wizyta na oddziale onkologii to nie wyrok śmierci. To prawda, że większość przypadków łączy się z rozpoznaniem i początkiem nie rzadko trudnego leczenia. Jednak nie zawsze tak właśnie musi być.
Następną sprawą jest to, że w Polsce onkolog przyjmuje pacjentów bez skierowania. Jeżeli potrzebujemy zapisać się na konsultację u specjalisty z zakresu onkologii, możemy to zrobić telefonicznie lub osobiście, bez żadnych specjalnych dokumentów. Wystarczy umówić się na wizytę w dogodnym dla nas terminie.
W kwestii formalności, jedyne czego potrzebujemy, aby móc się zarejestrować do onkologa to posiadanie ważnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz dowodu osobistego.
Pierwsza wizyta na oddziale
Pierwszą procedurą, z którą przyjdzie nam się zmierzyć po rejestracji, jest zebranie wywiadu. Pacjent zostaje wtedy poproszony o podanie takich informacji jak:
- Dlaczego pojawił się w Centrum onkologii?
- Czy i ewentualnie jak był wcześniej leczony?
- Na co ewentualnie chorował?
- Jakie objawy skłoniły go do wizyty u specjalisty?
Te wstępne czynności przeważnie przeprowadza pielęgniarka onkologiczna. Przeprowadza ona wywiad i zakłada historię choroby. Podczas tej rozmowy pacjent ma prawo wskazać jakąś bliską osobę, którą będzie można informować o jego stanie zdrowia. Na tym etapie nie mamy jeszcze do czynienia z lekarzem onkologiem.
Pierwsza wizyta w gabinecie
Po przeprowadzeniu wywiadu pacjent może udać się już bezpośrednio do gabinetu lekarskiego. Wizyta rozpoczyna się od rozmowy pomiędzy potencjalnie chorym a onkologiem. Lekarz przeprowadza dogłębniejszy wywiad, aby lepiej zapoznać się ze stanem zdrowia swojego pacjenta. Dopytuje o to, co pacjenta boli, w jaki sposób, kiedy i od kiedy.
Kolejny etap wizyty to badanie fizykalne. Lekarz bada ciało pacjenta wzrokiem, słuchem oraz dotykiem, w zależności od potrzeb.
Jeżeli po przebadaniu specjalista uzna, że przypadek kwalifikuje się do leczenia w danej placówce i nie jest to problem z innej dziedziny, to ustalony zostaje następna data wizyty. Wtedy wdrożone zostaną szczegółowe badania, które pomogą w uściśleniu rozpoznania. Lekarz powinien także poinformować o tym, jak należy się do następnego spotkania przygotować, np. czy przyjść na czczo.
Warto pamiętać o tym, że wielu pacjentów, którzy trafiają na konsultacje do poradni onkologicznej, nie wymaga wcale leczenia onkologicznego. Nie mają oni nowotworu bądź ich terapia może być kontynuowana w innej placówce.
Jak przygotować się do wizyty u onkologa?
Pierwsza wizyta na oddziale onkologicznym zazwyczaj wiąże się z dużym stresem. Dlatego podpowiadamy, o czym warto pamiętać.
Możemy zrobić notatki dotyczące naszych objawów (szczegółowe), aby nie zapomnieć o żadnym ważnym symptomie podczas rozmowy, co oczywiście może się zdarzyć w wyniku silnego stresu.
Jeśli już przed wizytą mamy jakieś pytania, to warto je też zapisać. W wyniku stresu możemy najzwyczajniej w świecie zapomnieć, o czym chcieliśmy jeszcze porozmawiać z lekarzem specjalistą.
Musimy pamiętać też o tym, że naszym prawem jest wiedzieć. Mamy prawo pytać i uzyskać od lekarza zrozumiałą dla nas informację. Dotyczy to zarówno stanu zdrowia, diagnozy, przebiegu leczenia, czy też tego, jak powinniśmy się np. zacząć odżywiać. Warto pytać, aby nie wyjść z gabinetu w niewiedzy i konsternacji. Lepiej jest uzyskać profesjonalne porady.
Powinniśmy zabrać ze sobą aktualną dokumentację medyczną, dotyczącą dotychczasowego leczenia i tego, jakie choroby przewlekłe posiadamy. Warto wziąc także wyniki badań, listę przyjmowanych leków (dawkowanie oraz nazwy), listę pytań oraz notatnik z długopisem, aby móc zapisać istotne informacje.
Warto na wizytę u onkologa udać się z kimś bliskim. Będzie o wiele raźniej. Nasz towarzysz może również zapamiętać więcej od nas, ponieważ nie jest pod wpływem aż tak dużego stresu, jak my.
Przed konsultacją warto też dowiedzieć się od bliskich, czy w rodzinie były już jakieś przypadki zachorowań na nowotwory. Kto, kiedy i na jaki rodzaj nowotworu chorował – zaznajomienie lekarza z tymi informacjami może pomóc przy diagnozie. Podłoże genetyczne ma duże znaczenie i o ewentualnych przypadkach zachorowań warto poinformować przy wywiadzie.
Jak wygląda leczenie onkologiczne?
Leczenie onkologiczne może mieć różny przebieg, w zależności od stwierdzonego schorzenia. Jednakże w każdym przypadku onkolog dokładnie rozplanowuje terapię leczniczą.
Terapie lecznicze dzielą się na terapie:
- farmakologiczne,
- chemioterapeutyczne
- oraz terapie radiologiczne.
Ponadto onkolog pobiera wycinki ze schorowanej okolicy i poddaje je specjalistycznym analizom i ocenom. Wykonuje także drobne zabiegi chirurgiczne. Od tych bardziej skomplikowanych jest oczywiście chirurg. Lekarz onkolog podejmuje także reakcje na postępy w obranej terapii leczenia, jeśli pojawiają się jakieś nieprawidłowości. Ten specjalista kieruje również chorego na zabiegi chirurgiczne, współpracuje z psychoonkologiem i angażuje się w opiekę paliatywną.
Dodatkowe wskazówki
Nie bójmy się rozmawiać z lekarzem. Możemy powiedzieć mu o tym, że to nasza pierwsza wizyta na oddziale onkologicznym. Możemy powiedzieć, że jest to dla nas bardzo duży stres, że boimy się o swoje zdrowie. Stres jest normalną reakcją organizmu na taką sytuację.
Przeczytajmy lekarzowi punkt po punkcie swoje objawy, pytania lub nawet podajmy mu notatnik, aby sam to zrobił, gdy Ty nie będziemy w stanie.
Przekażmy aktualną dokumentację medyczną. Nie zatajamyj żadnych przyjmowanych leków, schorzeń, czy dolegliwości, ani tego, jakie choroby posiadamy. Lekarz musi wiedzieć jak najwięcej, aby trafnie postawić diagnozę i dobrać optymalny plan dalszego działania (leczenia).
Zapisujmy wszystko, co usłyszysz. Jeśli tylko w naszej głowie pojawi się jakieś pytanie, to je zadajmy. Mamy pełne prawo wiedzieć. Tu w końcu chodzi o nasze zdrowie.
Omówmy z lekarzem plan postępowania i terminy następnych wizyt na onkologii.
Jak znaleźć dobrego onkologa?
Naszym pierwszym źródłem informacji powinni być nasi najbliżsi. Jeśli w naszej rodzinie nie ma i nie było żadnych chorych na nowotwory, to na pewno ktoś będzie mieć chociaż znajomego, który nowotworem został dotknięty. W takim przypadku najlepiej poprosić o polecenie sprawdzonego, dobrego onkologa.
Można również poprosić lekarza pierwszego kontaktu o rekomendację. Środowisko lekarzy jest obszerne, ale mimo to każdy lekarz zna wystarczającą ilość innych lekarzy, aby mógł pomóc w kwestii wyboru onkologa.
Niezawodnym źródłem informacji jest także Internet. Jest wiele stron, które prowadzą rankingi lekarzy, zbierają o nich opinie pacjentów, czy chociażby przybliżają nam ich wizerunek. Dzięki takim zestawieniom możemy wybrać lekarza, który będzie dla nas najodpowiedniejszy. Jednak w przypadku dwóch powyższych rozwiązań raczej nie będziemy musieli nigdzie daleko jechać, za to w przypadku Internetu i wyboru lekarza po opiniach powinniśmy liczyć się z tym, że możemy znaleźć dobrego onkologa w odległym od naszego miejsca zamieszkania mieście.
Ostatnią opcją jest udanie się do fundacji lub jakiegoś stowarzyszenia, specjalizującego się w danym typie nowotworu. Takie placówki mogą wskazać odpowiedniego lekarza, którego znają osobiście lub z opowiadań podopiecznych.