Zaczerwienienie skóry, wysypka i świąd, spowodowane bezpośrednim kontaktem z uczulającą substancją, to tak zwana egzema kontaktowa (lub wyprysk kontaktowy). Choć nie jest groźna, powoduje ogromny dyskomfort, dlatego dobrze jest znać sposoby na szybkie pozbycie się objawów. Sprawdź, jak złagodzić egzemę kontaktową oraz co możesz zrobić, żeby zapobiec uciążliwym nawrotom.
Jakie czynniki mogą spowodować egzemę kontaktową?
Wyprysk kontaktowy występuje wówczas, gdy na skórze powstają zmiany skórne spowodowane kontaktem z alergenami kontaktowymi lub ekspozycją na substancje drażniące skórę (wówczas mówimy o „wyprysku kontaktowym z podrażnienia”). Oczywiście alergia dotyczy tylko osób, które są uczulone.1 Substancji, które mogą spowodować alergię lub podrażnienie jest dużo i należą do nich między innymi:
- kobalt i nikiel, występujące np. w biżuterii, guzikach, zatrzaskach i zapięciach pasków,
- lateks,
- barwniki (obecne w tekstyliach lub farbach do włosów),
- substancje zapachowe, konserwanty w kosmetykach,
- niektóre leki, stosowane miejscowo,
- detergenty,
- silne kleje, smary, lakiery, cement,
- substancje obecne w roślinach.2
Do wystąpienia egzemy kontaktowej może dojść w różnych sytuacjach, na przykład w pracy, która wymaga styczności z silnymi, czasami alergizującymi chemikaliami.
Jakie są objawy egzemy kontaktowej?
Egzema kontaktowa i wyprysk kontaktowy z podrażnienia objawiają się w podobny sposób. Przede wszystkim występuje silny świąd skóry, na której powierzchni pojawia się zaczerwienienie, pęcherzyki i łuszczące się grudki. Drapanie tych zmian zwykle pogarsza stan skóry, gdyż dochodzi do pęknięć, czasami z towarzyszeniem wysięku.
Objawy tworzą się w miejscu kontaktu skóry z uczulającą substancją, na przykład pod biżuterią albo na dłoniach, które mają styczność z detergentami. Rzadko zmiany chorobowe rozprzestrzeniają się na całej powierzchni ciała.
Czy egzema kontaktowa wymaga pomocy medycznej?
Przeważnie objawy nie są groźne i ustępują, gdy ustanie kontakt ze szkodliwą substancją. Niemniej, jeżeli wystąpiły po raz pierwszy, zawsze rozsądnie jest skonsultować się z lekarzem, aby skierował cię na testy, dzięki którym dowiesz się, które substancje powodują u ciebie niepożądane objawy. Ponadto umów się na wizytę wówczas, gdy swędzenie jest na tyle silne, że utrudnia sen czy skupienie się na codziennych obowiązkach. Konsultacja jest konieczna również wtedy, gdy objawy pojawiły się nagle, mają duże nasilenie, zmiany są bolesne, rozległe lub gdy występują na twarzy lub genitaliach. Warto skonsultować objawy również zawsze wtedy, kiedy uważasz to za konieczne.
Jak radzić sobie z objawami egzemy kontaktowej?
Najważniejszym aspektem terapii jest unikanie substancji alergizującej lub drażniącej. Aby złagodzić objawy, lekarz prawdopodobnie przepisze ci lek do stosowania miejscowego, zwykle rekomendowane są glikokortykosteroidy, zaś aby zredukować świąd, zalecane są leki przeciwhistaminowe.
Ponadto bardzo ważne jest nawilżenie i natłuszczenie skóry. Błędem jest jednak sięganie po przypadkowe kremy i balsamy. Tutaj sprawdzą się jedynie specjalistyczne preparaty, zwłaszcza wyroby medyczne, dostępne w aptekach, na przykład Łagodzący krem na egzemę Emotopic, przeznaczony do aplikacji na twarz i ciało, który można stosować nawet u dzieci od 1. dnia życia. Preparat odbudowuje oraz wzmacnia uszkodzoną barierę naskórkową, zapobiegając przenikaniu przez nią czynników zewnętrznych, w tym substancji drażniących i uczulających. Naturalne oleje zawarte w kremie wspierają funkcje barierowe skóry. Ceramidy 1, 3, 6-II [EOP, NP, AP] wspomagają natomiast uzupełnianie niedoborów lipidów w skórze oraz zapewniają optymalne warunki do procesu regeneracji naskórka.
Krem można stosować:
- uzupełniająco, w trakcie leczenia farmakologicznego,
- podtrzymująco, po zakończeniu kuracji,
- profilaktycznie, aby zapobiec nawrotom choroby.
Nie ma przeszkód, aby stosowały go osoby obdarzone delikatną, wrażliwą i skłonną do przesuszania się skórą, aby zapobiec podrażnieniom i reakcjom alergicznym. Wzmocniona i dobrze nawilżona skóra to nie tylko mniejsza tendencja do niepożądanych reakcji, ale także większy komfort na co dzień.
Bibliografia:
- Świerczyńska-Krępa M. Wyprysk kontaktowy. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59031,wyprysk-kontaktowy Data dostępu: 16.11.2021.
- Contact dermatitis. https://www.nhs.uk/conditions/contact-dermatitis/causes/ data dostępu: 16.11.2021.
- Contact dermatitis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/contact-dermatitis/symptoms-causes/syc-20352742 Data dostępu: 16.11.2021.