Ludzki organizm od setek lat jest zagadką dla anatomów. Jednak z biegiem czasu zaczęli oni go bliżej poznawać i odkrywać coraz to nowsze sekrety ludzkiego ciała. Choć jeszcze nie wszystkie tajemnice udało im się poznać, to dzięki przeprowadzonym badaniom mamy większą wiedzę i możemy uniknąć wielu schorzeń. W związku z tym, że medycyna się rozwija, istnieje możliwość wyleczenia chorób. Jednak, aby to nastąpiło, nie możemy bagatelizować żadnych zmian w naszym organizmie. Jeśli cokolwiek nas zaniepokoi, powinniśmy natychmiast udać się do lekarza. Zignorowane i nieleczone przypadłości mogą prowadzić do poważnych konsekwencji.
Jaka jest różnica pomiędzy nowotworem złośliwym a niezłośliwym?
Nowotwór to zmiana spowodowana niekontrolowanym rozrostem komórek. Mówiąc prościej, powstaje jedna tkanka z komórki, która uległa zmianom patologicznym. Następnie rośnie, ponieważ organizm przestaje kontrolować podział komórek. W tym samym czasie komórki, które powstają, znacznie się od siebie różnią. Sytuacja taka nie powinna mieć miejsca. Geny, które kodują istotne dla cyklu komórkowego białka, zaczynają mutować, a organizm nie radzi sobie z namnażaniem komórek.
Z nowotworem łagodnym mamy styczność wtedy, kiedy rozrastające się komórki tworzą pojedynczy guzek, który następnie rośnie i rozpycha tkanki, które ma blisko siebie. Nowotwór łagodny zazwyczaj nie daje przerzutów.
Natomiast z nowotworem złośliwym mamy do czynienia, kiedy rosnący guz nie rozpycha tkanek go otaczających, a przenika do zdrowych tkanek. W przypadku nowotworu złośliwego guz rośnie, naciekając. Komórki tego nowotworu mogą przemieszczać się wraz z krwią lub chłonką, infekując w ten sposób inne narządy, czyli możliwe są przerzuty.
Co to są nadnercza?
Nadnercza to niewielkie, parzyste gruczoły wydzielania wewnętrznego, które polega na uwalnianiu hormonów do krwi. Do najistotniejszych hormonów wydzielanych przez nadnercza możemy zaliczyć: adrenalinę, noradrenalinę oraz dopaminę. Zarówno te, jak i inne hormony są niezbędne do tego, aby nasz organizm prawidłowo funkcjonował. Ponadto nadnercza to gruczoły, bez których człowiek nie jest w stanie żyć.
Jak zbudowane są nadnercza?
Nadnercza położone są nad nerkami, a swoimi podstawami opierają się na nich. Mimo że są to gruczoły parzyste, to znacznie różnią się wyglądem. Prawe nadnercze ma kształt stożka, a lewe półksiężyca. Nadnercza składają się z dwóch części, jakimi są rdzeń i kora, która go otacza.
Kora nadnerczy składa się z trzech warstw: kłębkowej, pasmowatej i siatkowej. Kora zajmuje większą część nadnerczy.
Czym jest gruczolak nadnercza?
Tkanka nadnercza odpowiada za produkcję hormonów. Guz nadnercza powstaje właśnie w tej tkance. Nie powinien on samoistnie wytwarzać hormonów, jednak czasami zdarza się tak, że to robi. Właśnie w takim wypadku mamy styczność z pierwszymi objawami. Gruczolak nadnercza fachowo nazywany jest incydentloma (z języka łacińskiego incidentloma), oznacza to, że jest wykrywany przypadkowo. Osiąga niewielkie rozmiary, bo z reguły jego średnica nie przekracza 1 cm.
W większości zachorowań na gruczolaka nadnerczy rokowania są dobre i najczęściej da się go wyleczyć. Jest zmianą niezłośliwą.
Jak wygląda gruczolak nadnercza? Czym odróżnia się od guza złośliwego?
Dzięki pewnym różnym cechom lekarzom znacznie łatwiej jest określić, czy jest to odmiana złośliwa czy też nie. Przede wszystkim gruczolak nadnercza jest znacznie mniejszy niż guz złośliwy. Ponadto gruczolak jest okrągły i regularny. Nie miesza się z otoczeniem i wolno rośnie. Guz złośliwy ma nietypową strukturę. Podczas badań można na nim zauważyć zwapnienia, czy krwawienia. Poza tym rośnie bardzo szybko.
Objawy guza nadnerczy
Teraz słów kilka o gruczolak nadnercza objawy. Jak wspomnieliśmy, wcześniej gruczolak nadnerczy jest najczęściej wykrywany przypadkowo, ponieważ nie daje żadnych objawów poza wytwarzaniem hormonów. Jednak nieleczona incydentaloma nadnerczy może spowodować, że w naszym organizmie zajdą inne poważne zmiany, które znacznie wpłyną na nasze zdrowie.
Niewykryty gruczolak nadnerczy może wpłynąć na to, że częściej będziemy oddawać mocz, obniży się nasza odporność i mięśnie, które w nielicznych przypadkach nawet zanikają. Mogą się również pojawić wrzody żołądka i dwunastnicy. W przypadku guza nadnerczy możemy zachorować na cukrzycę, czy osteoporozę, czyli metaboliczną chorobę kości.
Jakie są jeszcze gruczolak nadnercza objawy?
Przy gruczolaku może zwiększyć się też waga w konkretnych miejsca, czyli w okolicy brzucha, twarzy, czy obojczyka. Istnieje również możliwość, że zmieni się kolor skóry bądź pojawi się trądzik. Incydentaloma nadnerczy może także wpłynąć na nasze samopoczucie, powodując problemy ze snem, nadmierne zmęczenie, rozchwianie emocjonalne, a nawet wywołując stany depresyjne.
Poza tym guz nadnercza wywołuje zespół Cushinga, w którym dochodzi do zwiększenia ilości kortyzolu, czyli hormonu sterydowego odpowiadającego za stężenie glukozy we krwi. Istnieje też możliwość pojawienia się zespołu Conna, w procesie, którego nadmiernie produkowany jest Aldosteron. Jest to substancja odpowiadająca za regulację gospodarki jelitowej i wodnej. Podczas gdy zmagamy się z nadciśnieniem, gruczolak nadnerczy może spowodować, że przyjmowane leki przestaną działać.
Ponadto u pań może dojść do zaburzeń cyklu menstruacyjnego, a także istnieje ryzyko, że pojawi się owłosienie typowe dla mężczyzn, tzw. hirsutyzm.
Diagnostyka guza nadnerczy. Czy wykonać rezonans magnetyczny nadnerczy?
Wiemy już, że gruczolak nadnerczy najczęściej wykrywany jest przez przypadek. Jednak jeśli istnieje podejrzenie, że to z tym schorzeniem mamy do czynienia, albo pojawiły się któreś z wymienionych wyżej objawów, to powinniśmy przeprowadzić konkretne badania. Potwierdzą one lub zaprzeczą podejrzeniom lekarza.
Incydentlomę nadnercza bardzo często można wykryć podczas badania USG, które z reguły kojarzy się z kobietami w ciąży. Jednak USG jamy brzusznej wykonywane jest nie tylko po to, aby sprawdzić, czy płód rozwija się prawidłowo. Dzięki USG lekarz przekonuje się czy z narządami takimi jak nerki, trzustka, czy wątroba jest wszystko w porządku. Ponadto USG pozwala monitorować nowotwory jamy brzusznej i ich ewentualne przerzuty.
Kolejnym badaniem pozwalającym potwierdzić lub zaprzeczyć diagnozie jest tomografia komputerowa. Badanie polega na tym, że za pomocą promieni rentgenowskich zostają wykonane zdjęcia konkretnych miejsc wewnątrz naszego organizmu. Wykonane zdjęcia przekazywane są do komputera, który ma odpowiednie oprogramowanie do ich odczytu. Bardzo często podczas takiego badania podawany jest kontrast, czyli substancja chemiczna, która pobudza zdolność tkanek do emisji fal radiowych. Podanie kontrastu znacznie polepsza obraz badanego miejsca.
Do wykrycia guza nadnerczy bardzo dobrze sprawdza się także rezonans magnetyczny nadnerczy. W trakcie rezonansu magnetycznego nadnerczy można zweryfikować czy wątroba, nerki, trzustka, jelita, drogi moczowe, śledziona, drogi żółciowe, czy właśnie nadnercza prawidłowo funkcjonują. Podczas diagnostyki guza nadnerczy poprzez rezonans magnetyczny nadnerczy lekarz może potwierdzić istnienie guza bądź sprawdzić, czy jest on złośliwy, czy też nie.
Rezonans magnetyczny nadnerczy jest często stosowany w przypadku, kiedy USG albo tomografia komputerowa nie pozwoliły na postawienie diagnozy.
Leczenie guza nadnercza, jak przebiega? Jakie są gruczolak nadnerczy rokowania?
Kiedy wiemy już, co to są nadnercza, poznaliśmy pojęcie gruczolaka oraz objawy, które może wywołać, to teraz poznamy metody leczenia, z jakimi trzeba się zmierzyć podczas właśnie tej przypadłości.
W przypadku incydentalomy nadnerczy najczęściej spotykaną formą leczenia było usunięcie guza operacyjnie. Jednak dzięki temu, że medycyna cały czas się rozwija, to obecnie najczęściej guza nadnerczy usuwa się za pomocą laparoskopu. Jest to rurka, która składa się z teleskopu, kamerki i źródła światła. Podczas takiego zabiegu lekarz wykonuje 4 niewielkie cięcia na brzuchu chorego, przez które wprowadza laparoskop. Kamerka i źródło światła z teleskopu ułatwiają lekarzowi zlokalizowanie guza nadnercza i usunięcie go.
Jednak nie każdy guz nadnercza może być usunięty metodą laparoskopową. Na decyzję lekarza, o tym, że nie powinien korzystać z tej metody wpływ może mieć kilka czynników.
Czasami jednak zdarza się tak, że zabieg nie może zostać wykonany od razu. Często lekarz zmuszony jest wprowadzić leczenie farmakologiczne. Osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym oraz przyśpieszonym rytmem serce powinny przed zabiegiem przyjmować leki, które unormują obie przypadłości. Wcześniej wspomniany zespół Cushinga może opóźnić przeprowadzenie zabiegu. Choremu mogą być potrzebne dodatkowe dawka kortyzonu, które wspomogą obniżyć poziom cukru we krwi. Takie wsparcie będzie mu tez potrzebne po operacji przez jakiś czas, aż wszystko się unormuje.
Metodę laparoskopową podczas usuwania guza nadnercza odradza się osobom z nadwagą. Ponadto zabieg nie jest wskazany, jeśli u pacjenta wcześniej już były przeprowadzane operacje w jamie brzusznej, a także, jeśli podczas nich pojawiło się krwawienie. Jeśli guz jest bardzo dobrze, to również nie zaleca się metody laparoskopowej. W takich wypadkach przeprowadzana jest zwykła operacja.
Przed zabiegiem należy także wykonać kilka podstawowych badań: krew, prześwietlenie klatki piersiowej oraz EKG i serca.
Powikłania po leczeniu guza nadnercza. Gruczolak nadnerczy rokowania
Wbrew pozorom guza nadnerczy leczy się łatwo, ponieważ wystarczy tylko go usunąć, dzięki czemu szybko możemy pozbyć się problemu. Jednak wyeliminowanie incydentalomy nadnerczy to chirurgiczna ingerencja w nasze ciało, więc jak w przypadku każdego zabiegu może dojść do poważnych komplikacji. Po znieczuleniu ogólnym, któremu jesteśmy poddawani przed operacją, mogą pojawić się powikłania takie jak: bóle i zawroty głowy, uczulenie, czy nudności i wymioty.
Ponadto, jeśli do tej pory nie zmagaliśmy się z nadciśnieniem tętniczym, to może się ono pojawić. Istnieje także ryzykyko krwawienia. Dodatkowo rany mogą się źle goić. Może dojść do zakażenia, bądź do rozwinięcia się zakrzepicy żył.
Po zabiegu nie należy także bagatelizować bólów głowy, częstych wymiotów, dreszczy, wysokiej temperatury, silnych bólów brzucha, wzdęć, kaszlu, czy ropienia i zaczerwienienia zszytych ran.
Jakie jest ryzyko zachorowania na gruczolaka nadnerczy?
Incydentaloma nadnerczy jest schorzeniem rzadko spotykanym. Niemniej jednak ryzyko zachorowania zawsze istnieje. Ryzyko zapadnięcia na tę przypadłość znacznie zmniejsza zdrowy tryb życia i odpowiednia dieta. Również osoby w młodym wieku rzadziej chorują na gruczolaka nadnerczy.
Na zachorowanie bardziej narażone są osoby starsze, otyłe, cierpiące na cukrzycę albo nadciśnienie tętnicze.
Choć gruczolak nadnerczy występuje rzadko i jest trudny do wykrycia, to nie możemy zapominać, że jest to odmiana nowotworu. Mimo że najczęściej jest niezłośliwy, to nie można bagatelizować objawów, które pojawiają się w związku z tym schorzeniem.
Każda niewykryta, czy nieleczona choroba może doprowadzić do nieodwracalnych skutków, które negatywnie wpłyną na nasz organizm. W takich sytuacjach nie należy unikać lekarzy, a przede wszystkim badać się regularnie. Pozwoli nam to utrzymać dobre zdrowie i zaoszczędzić wiele nerwów oraz stresów.