Rak szyjki macicy to jedna z najczęstszych chorób nowotworowych występujących u kobiet. Jednocześnie jest to rak najbardziej “podatny” na profilaktykę. Co to oznacza? Zbadanie i wykrycie zmian jest związane z bardzo szybkim, niebolesnym i stosunkowo tanim badaniem jakim jest cytologia. Wczesne wykrycie choroby pozwala na jej 100–procentowe wyleczenie. Niestety świadomość dotycząca profilaktyki raka jest niezwykle niska. Zwykle kobiety zgłaszają się do ginekologa, gdy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium, co stanowi poważne zagrożenia dla ich zdrowia i życia.
Kto znajduje się w grupie ryzyka?
Na zachorowanie najbardziej narażone są kobiety, które:
- są nałogowymi palaczkami wyrobów tytoniowych
- mają za sobą kilka porodów siłami natury,
- wcześnie rozpoczęły współżycie i/lub miały wielu partnerów,
- cierpią na przewlekłe obniżenie odporności lub niektóre schorzenia autoimmunologiczne,
- mają przewlekłe zakażenie onkogennymi typami brodawczaka ludzkiego – HPV,
- otrzymały dodatni wynik badań na obecność chorób przenoszonych drogą płciową,
- mają ograniczony dostęp do opieki medycznej
- przez lata stosują doustną antykoncepcję hormonalną (zwłaszcza w połączeniu z paleniem tytoniu),
W jaki sposób badanie cytologiczne ratuje życie?
Cytologia pozwala ustalić, czy kobieta znajduje się w grupie ryzyka rozwoju nowotworu szyjki macicy, a także wykryć stan przedrakowy lub raka we wczesnym stadium. Na pierwsze badania cytologiczne należy zapisać się między 20. a 25. rokiem życia, jednak nie później niż 3 lata po rozpoczęciu współżycia. W przypadku prawidłowych wyników badania – warto powtarzać je raz na 3 lata. Oprócz cytologii, w ramach profilaktyki nowotworu szyjki macicy, warto raz na 5 lat wykonać typowanie DNA HPV.
Jak wygląda cytologia i jak się do niej przygotować?
Cytologia to w pełni bezpieczne badanie komórek pobranych z tarczy i kanału szyjki macicy. Lekarz ginekolog pobiera próbkę posługując się wziernikiem i szczoteczką ginekologiczną jednorazowego użytku. Następnie rozmaz jest przekazywany do analizy pod mikroskopem. Badanie może przeprowadzić zarówno ginekolog, jak i położna. Poza formą klasyczną cytologii istnieje też możliwość pobrania materiału do specjalnego płynu, po czym uzyskane tkanki są oczyszczane, tak żeby mieć dokładniejszy obraz komórek szyjki macicy. Taka płynna cytologia, inaczej LBC może być również wykonywana kontrolnie raz na rok oraz można przy jej okazji z tego samego materiału wykonać badanie w kierunku HPV.
Cytologia nie wymaga od kobiety specjalnych przygotowań, Ważne jest, aby nie wykonywać jej w czasie menstruacji. Najlepiej przeprowadzić badanie wówczas, gdy od miesiączki minęło przynajmniej 4 dni, a do rozpoczęcia kolejnej zostało więcej niż 4 dni. Cytologię można wykonać bez skierowania na wizycie ginekologicznej – np. w Gabinetach Łucka – nowoczesnej przychodni zajmującej się zdrowiem kobiet, zlokalizowanej w centrum Warszawy.