Prawidłowo funkcjonujący organizm potrzebuje do życia tłuszczy. Ich nadmiar grozi jednak rozwojem wielu chorób, a zwłaszcza nieprawidłowości ze strony układu sercowo-naczyniowego. Stężenie trójglicerydów we krwi powinno być regularnie sprawdzane. Dzięki temu możliwe jest szybkie zdiagnozowanie i ocena ryzyka rozwoju tej choroby. Na czym polega badanie poziomu trójglicerydów? Co należy zrobić, aby poziom trójglicerydów był na prawidłowym poziomie? Jak skutecznie obniżyć trójglicerydy domowymi sposobami i za pomocą diety? Jaką na wysokie trójglicerydy dietę, przepisy zastosować? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na te i inne pytania.
Co to są trójglicerydy?
Trójglicerydy (TG) są organicznymi związkami chemicznymi i pokazują nam ilość tłuszczów, jakie spożywamy. Stanowią one rezerwuar dla energii, gdy dostarczamy do organizmu zbyt małą ilość posiłków. Trójglicerydy są bardzo ważnym czynnikiem, dzięki któremu mięśnie otrzymują siłę do pracy. Pełnią one funkcję termoizolacyjną oraz ochronną dla organizmu. Gromadzą się w komórkach tłuszczowych pod skórą, wokół narządów. Pełnią bardzo ważną funkcję dla organizmu pod warunkiem, że są do niego dostarczane w odpowiedniej ilości. Wysoki poziom trójglicerydów jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Jak obniżyć trójglicerydy – o tym poniżej.
Podwyższone trójglicerydy – przyczyny
Przyczyny podwyższonego poziomu trójglicerydów mogą być bardzo zróżnicowane. Najczęstszą jest niewłaściwy tryb życia, który pociąga za sobą nieprawidłowe odżywianie.
Spożywanie dań typu fast food, produktów smażonych oraz słodyczy. Zawierają one w swoim składzie tłuszcze zwierzęce i cukry proste. Przyczyniają się do tego, że poziom trójglicerydów we krwi wzrasta i jest trudny do zredukowania. Konsekwencją mogą być nadwaga oraz otyłość. Tu również należy regularnie powtarzać i kontrolować poziom TG.
Brak regularnej aktywności fizycznej, bierny tryb życia, picie alkoholu i palenie papierosów to kolejne czynniki ryzyka. Wzrasta ono także, gdy przyjmowane są sterydy, leki moczopędne, antykoncepcję hormonalną. W wysokim stopniu zagrożone są osoby borykające się z chorobami tarczycy, trzustki, wątroby, nerek oraz cukrzycy. W tych przypadkach należy niezwłocznie podjąć działania, aby obniżyć poziom trójglicerydów. Dobrym sposobem jest dieta na obniżenie trójglicerydów.
Podwyższone trójglicerydy – objawy i konsekwencje
Objawy podwyższonego poziomu trójglicerydów są niespecyficzne. Zdarza się, że nie pojawiają się wcale. O ich nadmiarze dowiadujemy się przypadkowo, przy rutynowych badaniach krwi. Wysoki poziom towarzyszy przewlekłym chorobom. Są to niedokrwienna choroba serca, nadciśnienie, otyłość.
Objawami podwyższonych trójglicerydów mogą być:
- bóle różnego pochodzenia;
- ogólne osłabienie kondycji;
- kępki żółte, czyli złogi cholesterolu w postaci plamek gromadzących się przy oczach (tzw. żółtaki);
- arterioskleroza, czyli zwężenie tętnic, które jest skutkiem odkładania się złogów tłuszczu;
- ból w klatce piersiowej (dusznica bolesna) – odpowiada za niego ograniczony dopływ krwi do serca;
- zakrzepica naczyń krwionośnych, ograniczenie przerzutu krwi do serca, co przyczynia się do zakłóceń jego pracy.
Wysoki poziom trójglicerydów może powodować patologie i choroby:
- trzustki,
- wątroby,
- otyłość brzuszną,
- zawał serca,
- miażdżyca,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca typu 2,
- udar mózgu.
Należy zatem regularnie wykonywać badania krwi, aby kontrolować poziom trójglicerydów.
Trójglicerydy – jakie badania wykonać?
Oznaczenie poziomu trójglicerydów we krwi wykonuje się za pomocą lipidogramu. Lipidogram określa stężenie trójglicerydów, cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu – LDL i HDL. Badanie wykonywane jest na czczo, a krew pobiera się z żyły łokciowej. Oznaczenie trójglicerydów można wykonywać samodzielnie w domu przy pomocy cyfrowego analizatora krwi. Normy trójglicerydów:
- Poniżej 150 mg/dl (1,69 mmol/l) – właściwy poziom.
- Między 150 a 199 mg/dl (1,69-2,25 mmol/l) – podwyższony poziom.
- Między 200 a 499 mg/dl (2,26-5,63 mmol/l) – wysoki poziom.
- Powyżej 500 mg/dl (5,63 mmol/l) – bardzo wysoki poziom.
Wysoki poziom trójglicerydów – jak go obniżyć?
Z podwyższonym lub wysokim poziomem trójglicerydów należy niezwłocznie udać się do lekarza. Pokieruje nas on na dodatkowe badania, jeśli to konieczne. Przepisze leki na obniżenie poziomu TG, zmieni dawkowanie dotychczasowych. Kolejne badania pomogą ustalić, czy przyczyną nie jest inna choroba. Leki przepisywane na receptę stosuje się w zaawansowanej chorobie. Lekarz może również zasugerować dietę na obniżenie trójglicerydów lub dietę obniżająca cholesterol. W tym celu skierować powinien do dietetyka. Ten zastosuje na wysokie trójglicerydy dietę, zdrowe przepisy.
Na obniżenie poziomu trójglicerydów stosuje się leki wypisywane na receptę. Składnikami czynnymi tych leków są fibraty i statyny. Fibraty to pochodne kwasu fibrowego. Spowalniają one powstawanie trójglicerydów w wątrobie i przyspieszają ich rozkład. Efektem jest znaczne obniżenie poziomu TG, a zwiększenie stężenia dobrego cholesterolu we krwi.
Działaniami niepożądanymi mogą być bóle brzucha, nudności, biegunki, trwałe uszkodzenie wątroby. Statyny zwiększają poziom dobrego cholesterolu we krwi obniżając trójglicerydy. Ich zadaniem jest stabilizacja gospodarki lipidowej w organizmie. W swoim działaniu wykazują się bardzo dużą skutecznością. Działania niepożądane przy zażywaniu tych substancji są silniejsze niż fibratów. Zdarzają się niezwykle rzadko, lecz intensywniej atakują organizm. Mogą one powodować ciężkie uszkodzenia nerek lub rozpad mięśni.
Naturalne metody obniżenia trójglicerydów
Trójglicerydy – jak obniżyć je naturalnymi sposobami? W aptekach bez recepty dostępne są leki i preparaty ziołowe na obniżenie trójglicerydów. Mają one słabsze działanie, lecz ich zażywanie nie ma skutków ubocznych. Preparaty te zawierają w swoim składzie ekstrakty roślinne, które spowalniają syntezę trójglicerydów.
Preparatami dostępnymi bez recepty są:
- ostropest plamisty,
- karczoch,
- len
- polikosanol.
Zaleca się włączyć je do diety na obniżenie trójglicerydów. Wspomagają obniżenie trójglicerydów domowymi sposobami.
Ostropest zawiera w składzie sylimarynę wykorzystywaną jako lek obniżający trójglicerydy i zły cholesterol. Stabilizuje stężenie dobrego cholesterolu i trójglicerydów. Sylimaryna działa żółciotwórczo, antyoksydacyjnie, rozkurczowo, przeciwdziała miażdżycy.
Karczoch działa żóciopędnie, reguluje gospodarkę lipidową zaleca się go do diety obniżającej cholesterol. Wpływa też ochronnie na pracę wątroby.
Len, najlepiej w postaci siemienia lnianego działa przeciw miażdżycy i zapobiega zawałom serca. Obniża stężenie trójglicerydów i cholesterolu dzięki zawartości kwasów tłuszczowych omega-3.
Polikosanol, zawiera alkohole z wosków roślinnych. Zawarte są one m.in. w trzcinie cukrowej, kokosach, otrębach ryżowych. Obniża trójglicerydy i cholesterol, zwiększa poziom dobrego cholesterolu. Działa też przeciwzapalnie i obniża ciśnienie krwi. Pomimo nie poznanego do końca działania wiadomo, że nie wywołuje skutków ubocznych.
Trójglicerydy – jak obniżyć domowymi sposobami?
Jednym z sposobów jest włączenie do domowej diety na wysokie trójglicerydy niektórych roślin i owoców. Jest nim np. czosnek. Pomaga on w utrzymaniu równowagi lipidowej organizmu. Wystarczy zjeść jeden ząbek dziennie.
Innym sposobem jest zalanie dwóch łyżek płatków owsianych w 250ml wody, który odstawiamy na całą noc. Wypity o poranku ureguluje poziom cholesterolu. Rośliny strączkowe spożywane regularnie także będą korzystnie wpływały na wysokie trójglicerydy. Zawierają one sporą porcję błonnika. Dostarczają energii organizmowi na dłużej oraz zapobiegają osadzaniu się TG na ściankach żył i tętnic. Oliwa z oliwek dodawana do posiłków likwiduje stany zapalne i oczyszcza naczynia krwionośne z zalegających tłuszczów. Zapobiega też miażdżycy i zakrzepicy, wpływa na produkcję dobrego cholesterolu w organizmie.
Wysokie trójglicerydy – jak obniżyć z pomocą owoców?
Jednym z owoców poprawiającym procesy trawienia tłuszczy jest papaja. Regularne spożywanie papai skutecznie redukuje poziom trójglicerydów. Awokado zawiera wiele składników odżywczych, które pomagają m.in. hamować stany zapalne. Obniża także ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób, wspomaga układ krwionośny. Skuteczny jest także wywar ze skórki mandarynki lub pomarańczy.
Pamiętajmy, że dieta na obniżenie trójglicerydów to nie wszystko. Ogromnie ważną kwestią jest regularny wysiłek fizyczny. Na początek najlepszy jest krótki spacer kilka razy w tygodniu. Następnie zwiększamy czas spacerów i włączamy do tego ćwiczenia, nawet po kilka minut dziennie w domu. Aktywność fizyczna do 30 minut dziennie poprawi naszą kondycję fizyczną. Pozytywnie wpłynie też na skutki podwyższonych trójglicerydów. Ważną kwestią jest także wypijanie dużej ilości wody – 2 do 3 litrów w czasie letnim. Regularne nawadnianie wody przyniesie wiele korzyści dla naszego lepszego samopoczucia.
Palacze powinni poważnie zastanowić się nad rzuceniem nałogu. Tytoń bezpośrednio nie wpływa na poziom trójglicerydów, jednak utrudnia pozbywanie się ich z organizmu. Nie jest zalecane również spożywanie alkoholu, który zwiększa poziom trójglicerydów we krwi.
Dieta na obniżenie trójglicerydów
Aby ustabilizować poziom lipidów we krwi, należy zastosować dietę na obniżenie trójglicerydów. Należy zwiększyć spożycie błonnika, który znaleźć możemy np. w produktach pełnoziarnistych, czy w płatkach owsianych. Błonnik ułatwia pochłanianie tłuszczu.
Z diety wykluczyć należy chleb, makaron, smażone potrawy, pieczone mięsa, słodycze, słone przekąski. Produkty te przyczyniają się do wzrostu trójglicerydów we krwi. Dla wyrównania ich poziomu do diet włączyć można owoce, warzywa, np. Szpinak, pomarańcze, brokuły, jabłka. Zamiast cukru lub słodzików można użyć stewii. Korzystne jest picie dużej ilości wody niegazowanej, świeżo wyciśniętych soków, napojów bez alkoholu. Słodycze zamienić można na świeże owoce lub zjeść czekoladę z dużą zawartością kakao (ponad 70%).
Największe znaczenie dla dobrego poziomu trójglicerydów ma spadek masy ciała. Pomóc może w tym modyfikacja bieżących nawyków żywieniowych. Dobór odpowiednich produktów spożywczych jest najistotniejszą kwestią. Na wysokie trójglicerydy dieta, przepisy powinny zawierać:
- 5 razy dziennie świeże owoce i warzywa (po ok 80g).
- 2 – 3 razy dziennie produkty mleczne, np. maślanka, jogurt, żółty ser.
- 4-5 razy dziennie pełnoziarnistych produktów zbożowych, np. chleb razowy, brązowy ryż, kasze, ciemny makaron.
- 3-4 razy dziennie tłuszcze roślinne, np. orzechy włoskie, oliwa z oliwek, nasiona, awokado.
- 3-4 razy dziennie produkty białkowe, np. ryby, mięso drobiowe, rośliny strączkowe, twaróg, chude wędliny.
- 2-3 litry wody oraz zioła takie jak: mięta, rumianek, pokrzywa.
Wysokie trójglicerydy – dieta, przykładowe przepisy
Oto trzy przykładowe przepisy dla diety na obniżenie trójglicerydów:
Propozycja 1
Śniadanie: herbata ziołowa, chleb razowy z sałatą, pomidorem i chudą wędliną.
Drugie śniadanie: jogurt naturalny z płatkami owsianymi i świeżym jabłkiem.
Obiad: ciemny makaron z gotowanym kurczakiem i brokułami.
Kolacja: pieczone ziemniaki z serem twarogowym z odrobiną szczypiorku i papryki.
Propozycja 2
Śniadanie: kawa z odtłuszczonym mlekiem, chleb pełnoziarnisty z awokado.
Drugie śniadanie: sok pomarańczowy i ciastko pełnoziarniste.
Obiad: pieczony łosoś z ryżem pełnoziarnistym i dynią.
Podwieczorek: jogurt naturalny z muesli i malinami.
Kolacja: gotowana pierś z kurczaka z brokułami.
Propozycja 3
Śniadanie: szklanka soku pomarańczowego, chleb pełnoziarnisty z pomidorami i zielonym ogórkiem.
Drugie śniadanie: herbata ziołowa, tortilla z warzywami.
Obiad: pieczony dorsz z sałatka z marchewki.
Podwieczorek: muesli z jogurtem naturalnym.
Kolacja: sałatka z tuńczykiem i z orzechami.
Trójglicerydy jak obniżyć?
Podsumowując, poniżej kilka najważniejszych zasad dietetycznych:
- Regularnie kontroluj masę ciała i staraj się utrzymać ją na odpowiednim poziomie.
- Codziennie spożywaj kilka porcji owoców i warzyw.
- Zastąp tłuszcze zwierzęce tłuszczami roślinnymi (jedno i wielonienasyconymi).
- Odłóż sól, zastąp ją ziołowymi kompozycjami przypraw.
- Kontroluj w codziennej diecie ilość spożywanych tłuszczów.
- Spożywaj przynajmniej dwa razy w tygodniu tłuste ryby morskie.
- Włącz do diety błonnik znajdujący się w roślinach strączkowych, płatkach owsianych.
- Unikaj słodyczy oraz słodzonych napojów.
- Zrezygnuj z palenia papierosów i picia alkoholu.
- Pij przynajmniej 2 litry wody dziennie.
- Regularnie ćwicz lub spaceruj, aktywność fizyczna to podstawa!