Gorączka to nieodłączny towarzysz większości chorób. Choć pomaga zwalczyć infekcje, na dłuższą metę potrafi być męcząca. Jeśli utrzymuje się długo, prowadzi do nadmiernej utraty wody i wycieńczenia organizmu. Warto więc znać domowe sposoby na obniżenie gorączki.
Jaka jest prawidłowa temperatura ciała?
Temperatura ciała to coś, nad czym przeważnie się nie zastanawiamy. Jednak okazuje się, że jest to bardzo złożona sprawa. Co więcej, składa się na nią praca wielu narządów w naszych organizmach. Wątroba ogrzewa naszą krew. Mięśnie kurczą się, pomagając utrzymać prawidłową ciepłotę ciała. Tarczyca reguluje naszą temperaturę, produkując odpowiednie hormony. Tkanka tłuszczowa i włosy chronią ciało przed nadmierną utratą energii cieplnej. Skóra zaś poci się, oddając nadmiar ciepła do otoczenia.
Wszystkie te działania mają jeden cel. Utrzymanie prawidłowej temperatury ciała.
Co to dokładnie oznacza?
Obecnie za pożądaną temperaturę uważa się 36,6 stopni Celsjusza. Na szczególną uwagę zasługuje tu słowo: obecnie. Jest to spowodowane tym, że średnia temperatura ciała człowieka zmienia się na przestrzeni stuleci. Dowodzą tego prowadzone ostatnimi czasy badania. Dla przykładu, w XIX wieku prawidłowa temperatura ciała człowieka wynosiła prawdopodobnie około 37 stopni Celsjusza.
Obniżenie się tej temperatury wynika prawdopodobnie z kilku czynników. Między innymi znaczenie może mieć zmiana stylu życia, jaka zaszła w ciągu ostatnich stu lat. Niewątpliwie ma to także związek z wydłużającą się średnią naszego życia. Przyczyn doszukiwać się można także w szybkim rozwoju medycyny.
Obecnie jednak, jak wiemy, prawidłowa temperatura wynosi około 36,6 stopni Celsjusza. Dotyczy to jednak wyłącznie osób dorosłych. U dzieci poniżej 10 roku życia będzie wyglądało to inaczej, a jeszcze inaczej u osób starszych. U osób po 65 roku życia temperatura ciała może być po prostu niższa. Nawet wskazanie o wysokości 35,8 stopni Celsjusza nie powinno budzić obaw. Jednak to podwyższanie się temperatury może być szczególnie groźne dla organizmu. Dlatego każdy powinien mieć wiedzę na temat tego, jak zbijać gorączkę.
Jak prawidłowo mierzyć temperaturę?
Często nie do końca wiemy, jak właściwie zmierzyć temperaturę. Nie ma w tym niczego dziwnego. Możliwości jest przecież wiele. Mamy do dyspozycji termometry i różne części ciała. Jednak żeby wiedzieć, jak zbijać gorączkę, musimy najpierw być świadomi, z jaką temperaturą mamy do czynienia.
Pierwszą sprawą jest wybór termometru. Termometr rtęciowy lub elektroniczny to taki, który dotyka naszej skóry. Możemy kupić też termometr bezdotykowy. Nie ma potrzeby przykładania go do ciała.
Leczenie gorączki wymaga także pomiaru we właściwym miejscu. Termometry dotykowe umieszczać należy pod pachą. Uzyskamy wówczas wynik, który łatwo będzie zinterpretować. Pamiętajmy, że końcówka termometru musi ściśle przylegać do skóry. Aby o to zadbać, musimy przez cały czas pomiaru przyciskać termometr ramieniem.
Obsługa termometru bezdotykowego jest dużo łatwiejsza. Wystarczy ustawić go pod odpowiednim kątem w stosunku do powierzchni ciała. Zazwyczaj będzie to czoło. Taki pomiar trwa bardzo krótko. Termometry bezdotykowe szczególnie dobrze sprawdzają się u dzieci.
Czym jest gorączka?
Nasz organizm nastawiony jest na utrzymywanie dobrej temperatury. Są jednak sytuacje, gdy ta cała złożona maszyneria zdaje się nie działać. Temperatura podwyższa się. A my zaczynamy się wtedy zastanawiać czym zbić gorączkę.
Dzieje się tak wtedy, kiedy nasze ciało zostaje zaatakowane przez patogeny, a jego temperatura ulega zmianie. Stan ten nazywamy gorączką. Zaatakowany infekcją organizm broni się, dążąc do podwyższenia temperatury ciała. Z każdym kolejnym stopniem mamy do czynienia z coraz wyższą gorączką.
Jej podstawowe etapy to:
- Stan podgorączkowy, czyli do 38 stopni Celsjusza,
- Niska gorączka, czyli do 38,5 stopni Celsjusza,
- Gorączka, czyli do 39,9 stopni Celsjusza,
- Wysoka gorączka, czyli do 41,0 stopni Celsjusza.
Wyższa temperatura ciała niż 41 stopni oznacza już nie gorączkę, ale bezpośrednie zagrożenie życia. Jest to temperatura, w której zaczyna dochodzić do trwałych uszkodzeń białek. Oznaczać to będzie uszkodzenia wielu ważnych narządów, w tym mózgu. Gdy się do niej zbliżamy, musimy szybko działać. Należy jak najszybciej zastosować się do rad na temat tego, czym zbić gorączkę.
Co wywołuje gorączkę?
Zanim sięgniemy po termometr, musimy oczywiście wysnuć podejrzenie, że mamy do czynienia z gorączką. Na szczęście daje ona również inne, bardzo charakterystyczne objawy. Wraz z gorączką często pojawiają się dreszcze, poty, ból głowy, ból mięśni, rumieńce na twarzy. Jeśli zauważymy u kogoś te objawy, warto sięgnąć po termometr.
Przyczyny wystąpienia gorączki mogą być różne, jednak zawsze oznaczają chorobę lub przynajmniej uraz. Do czynników chorobowych wywołujących gorączkę należą między innymi:
- Bakterie,
- Wirusy,
- Grzyby.
Poza tym przyczyną gorączki mogą być utrzymujące się w organizmie stany zapalne. Mogą one wynikać z wystąpienia alergii lub oparzeń. Inną częstą przyczyną jest obecność ciał obcych lub martwych fragmentów tkanek.
Widzimy więc, że gorączka może być organizmowi po prostu potrzebna. Dzięki niej przyspiesza się proces tworzenia przeciwciał walczących z infekcją. Wirusy i bakterie dzięki gorączce wolniej się namnażają. Oznacza to, że gorączka chroni też otaczających nas ludzi przed zarażeniem.
Kiedy zbijać gorączkę?
Dlaczego więc uczymy się jak zbijać gorączkę? Przede wszystkim chodzi o koszty, jakie ponosi organizm. Im wyższa jest gorączka, tym wyższe są jej koszty. Przekłada się to na zmęczenie i utratę energii potrzebnej do walki z chorobą. Przewlekła gorączka może prowadzić także do odwodnienia. Gorączkujący organizm traci dużo wody. Towarzyszące gorączce ból głowy, ból mięśni i złe samopoczucie utrudniać mogą powrót do zdrowia.
Wysoka gorączka jest szczególnie niebezpieczna osób w ciąży, po przebytej operacji lub chorym układem krążenia. Dodatkowo zawsze temperatura powyżej 39,9 stopni Celsjusza może stanowić zagrożenie życia. Z taką gorączką trzeba szybko się uporać. Do tego jednak potrzebna jest wiedza jak zbić gorączkę u dorosłego.
Jak zbijać gorączkę u dorosłego domowymi sposobami?
Choć istnieją liczne farmakologiczne sposoby na obniżenie gorączki, to często najpierw sięgamy po te domowe. Zanim jednak dowiemy się jak zbijać gorączkę, należy wyjaśnić, jak o siebie dbać w czasie choroby. W ten sposób pomagamy organizmowi w walce z infekcją. A im szybciej infekcja mija, tym prędzej temperatura wraca do normy.
Najważniejszy jest odpoczynek. Kiedy chorujemy, tracimy mnóstwo energii. Walczymy z bakteriami i wirusami. Nie jest to czas na pracę. Musimy pozwolić sobie na wolniejszy tryb życia. W ten sposób zaoszczędzimy siły na walkę z chorobą. Jeśli organizm poradzi sobie sam, sposoby jak zbijać gorączkę nie będą nam nawet potrzebne.
Do walki organizm potrzebuje naszego wsparcia. Musimy dużo odpoczywać i dużo pić. Ciało ochładza się, tracąc wodę. To dlatego podczas gorączki tak bardzo się pocimy. Odpowiedzią na to, jak zbijać gorączkę jest więc: dużo pić. W czasie choroby musimy pić co najmniej 3 litry wody na dobę.
W dalszej kolejności sięgamy po inne sprawdzone sposoby. Jak zbijać gorączkę u dorosłego od zewnątrz? Możemy użyć okładów i kąpieli. Okłady robimy z materiału nasączonego wodą. Taki okład powinien być chłodny, ale nie zimny. Kładziemy go na czoło lub łydki. Zimny okład obniża temperaturę krwi. Schłodzona krew krąży po ciele, walcząc z gorączką.
A jak zbijać gorączkę przy pomocy kąpieli?
Kąpiel również nie powinna być zimna. Lodowata woda może doprowadzić do przeziębienia. W ten sposób tylko pogorszymy nasz stan. Czym zbić gorączkę w wannie? Robimy to przy pomocy letniej wody. Jej temperatura powinna być tylko kilka stopni niższa niż temperatura naszego ciała.
Jeśli powyższe sposoby zawodzą, czas na wiedzę jak zbijać gorączkę u dorosłego z pomocą natury. Jest na to kilka sposobów:
- Miód,
- Maliny,
- Czarny bez,
- Lipa.
Jeśli zapytamy starszych osób czym zbić gorączkę, wielu z nich odpowie: miodem. Miód jest naturalnym antybiotykiem. Pomaga również w zwalczaniu zbyt wysokiej temperatury. Aby zadziałać, sam musi być spożywany w temperaturze pokojowej. Nie należy go więc gotować ani przesadnie podgrzewać.
Nie każdy jednak lubi miód.
Czym zbić gorączkę w takim wypadku?
Warto sięgnąć po wywary z roślin, które obniżają temperaturę. W przypadku malin najlepiej sprawdzą się liście rośliny. Możemy kupić je w formie herbaty.
Podobnie jest z bzem i lipą. Herbata z kwiatów lipy to świetny sposób na walkę z przeciągającą się gorączką. Owoce czarnego bzu również przyjdą nam z pomocą. One jednak dostępne są w dwóch formach. Oprócz herbaty możemy pić je także w formie soku.
Czym zbić gorączkę, jeśli nie przepadamy za herbatami i sokami? Możemy kupić wymienione rośliny w formie tabletek. Niekiedy są dostępne nawet jako lizaki i cukierki.
Jak zbijać gorączkę u dorosłego lekami?
Niektórzy są zdania, że do domowych sposobów walki z gorączką należą produkty dostępne w aptece. Są to tak zwane farmakologiczne sposoby na obniżenie gorączki. Do najczęściej wybieranych leków należą ibuprofen oraz paracetamol. Możemy je kupić w każdej aptece. Nie będzie potrzebna do tego recepta.
Nie do końca wiadomo, jak działa paracetamol. Jego działanie przeciwgorączkowe zostało jednak udowodnione w niejednym badaniu. Stosowany jest od ponad 60 lat. Znane są więc już bezpieczne dawki leku. Wynoszą one do 1000 mg na dobę. Dotyczy to oczywiście osób dorosłych. Jednorazowo przyjmuje się jednak zazwyczaj 500 mg paracetamolu. Jego działanie przeciwgorączkowe utrzymuje się do 8 godzin.
Ibuprofen także znany jest nam od około 60 lat. Działa on na enzymy odpowiedzialne za temperaturę naszego ciała. Jak zbić gorączkę u dorosłego ibuprofenem? Należy zażyć lek w odpowiedniej dawce. Najczęściej wynosi ona między 200 a 400 mg leku. Ze względu na ryzyko podrażnień i krwawień, ibuprofen stosujemy możliwie rzadko.
Gorączka u dzieci
Wszystkie powyższe metody niestety nie zawsze znajdują zastosowanie u najmłodszych. Leczenie gorączki u dzieci wymaga nieco innego podejścia. Przede wszystkim, gorączka u dzieci jest dużo bardziej niebezpieczna. Kiedy tylko się pojawi, należy natychmiast sprawdzić, czym zbić gorączkę.
Dzieci nie potrafią tak dobrze regulować temperatury jak dorośli. Dlatego w przypadku najmłodszych mówimy o gorączce już od 38 stopni Celsjusza. Jeśli występuje długo, dziecko trzeba zabrać do lekarza. Pediatra sprawdzi, czy przyczyna jest poważna. Może także poradzić, jak zbijać gorączkę.
Jak zbijać gorączkę u dzieci?
Nawet jeśli wiemy jak zbić gorączkę u dorosłego, z dziećmi jest nieco inaczej. Jak już wiemy, wysoka temperatura u maluchów może być szczególnie niebezpieczna. Warto więc pamiętać czym zbić gorączkę u dzieci.
Zanim sięgniemy po farmakologiczne sposoby, są inne wyjścia. Można zbijać gorączkę u dzieci domowymi sposobami. U niemowląt najczęściej stosujemy metodę: ciało do ciała. Gorączkujące niemowlę przytulamy skórą do skóry rodzica. W ten sposób temperatura ciała malucha łagodnie się obniża.
Inną popularną metodą jest stosowanie chłodnych okładów. Pamiętajmy jednak, by nie były one zimne. Powinny być zaledwie nieco chłodniejsze niż ciało dziecka. Temperatura ciała nie powinna obniżać się zbyt gwałtownie.
U starszych dzieci możemy zastosować letnią kąpiel. Jak zbijać gorączkę w takiej sytuacji? Musimy nalać do wanny wodę o temperaturze niższej o stopień lub dwa niż temperatura ciała dziecka. To ważne, by woda nie była zimniejsza. W zimnej wodzie dziecko mogłoby się przeziębić.
Jeśli jednak te metody zawodzą, należy bezwzględnie sięgnąć po farmakologiczne sposoby. Wiemy już, jak zbić gorączkę u dorosłego przy pomocy leków. A czym zbić gorączkę u dzieci? Okazuje się, że tutaj również zastosowanie znajdzie paracetamol i ibuprofen. Po prostu musimy użyć właściwej dawki. Znajdziemy ją na opakowaniu leku. Najlepiej kupić w aptece lek przeznaczony dla dzieci.
Więcej na temat tego, jak zbić gorączkę u dzieci, przeczytasz w innym naszym artykule – https://www.zdrowy-styl-zycia.pl/jak-skutecznie-zbic-goraczke-u-dziecka-czy-oklady-na-goraczke-to-dobre-rozwiazanie/.
Gorączka może pomóc w zwalczaniu choroby. Jednak jeśli utrzymuje się długo, może być groźna. Niebezpieczna jest także dla dzieci oraz osób osłabionych, na przykład operacją. Dlatego wiedza czym zbić gorączkę prędzej czy później może przydać się każdemu.