V Narodowy Kongres Żywieniowy przyniósł nam nie lada nowinkę! Zamiast długo obowiązującej Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej przedstawiono „Zalecenia Zdrowego Żywienia” w zupełnie nowej formie.
Zalecenia zdrowego żywienia 2020!
Piramida została zamieniona na talerz. Jest to graficzne przedstawienie jak powinien wyglądać jeden posiłek. Na grafikach zostały dodane zalecenia, które pogrupowano na kategorie „Jedz mniej”, „Jedz więcej”, „Zamieniaj”. Jako uzupełnienie pierwszej grafiki dodano przydatne wskazówki „W 3 krokach do zdrowia” które dotyczą całej diety i poszczególnych grup produktów.
Dotychczasowe zalecenia
W Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej częstotliwość spożywania danych grup produktów była warunkowana miejscem w piramidzie. Im wyżej w szczeblu piramidy coś się znajdowało, tym rzadziej powinno być spożywane. W podstawie piramidy znajdowała się aktywność fizyczna. Aktywny tryb życia był ukazany jako fundament zdrowia. Na wyższym szczeblu ukazano warzywa i owoce w proporcji 3:1. Następnie ulokowano produkty pełnoziarniste, nad nimi zajmowały miejsce produkty mleczne i mleko. Na przedostatnim poziome piramidy zostały umieszczone produkty białkowe – jaja, mięso, ryby i nasiona roślin strączkowych. Wierzchołek był zarezerwowany dla orzechów i olei, których spożycie powinno być najmniejsze. W bocznej części piramidy zostały umieszczone: woda, kawa i herbata, sól i cukier, zioła i przyprawy.
Co się zmieniło?
Nowe zalecenia ułatwiają nam komponowanie talerza – połowę powinny zajmować owoce i warzywa, ćwierć talerza zarezerwowane jest dla produktów zbożowych np. kasz, makaronów, chleba i mąk, a druga ćwiartka dla produktów białkowych (mięso, ryby, jaja, produkty mleczne, nasiona roślin strączkowych) i orzechów.
Po lewej stronie talerza umieszczono wskazówki, czego należy jeść więcej. Znalazły się tam informacje m.in. o produktach pełnoziarnistych, różnokolorowych warzywach i owocach, nasionach roślin strączkowych, rybach, fermentowanych produktach mlecznych oraz orzechach i nasionach. Po prawej stronie pojawiły się informacji dotyczące ograniczania w diecie: soli, czerwonego mięsa, cukru i produktów przetworzonych.
Ciekawe wskazówki znalazły się pod talerzem. Mówią nam one, jak można zamieniać codziennie zjadane produkty na ich zdrowsze odpowiedniki. Zamiana produktów jest najprostszą drogą do sprawienia, aby codzienna dieta była dietą prozdrowotną.
Co warto zamieniać?
Twórcy zaleceń sugerują zamianę:
- przetworzonych produktów zbożowych na ich pełnoziarniste odpowiedniki,
- czerwonego mięsa na ryby, drób, jaja i nasiona roślin strączkowych,
- słodkie napoje na wodę,
- tłuszczów zwierzęcych na roślinne
- produkty mleczne pełnotłuste na niskotłuszczowe,
- smażenie i grillowanie na gotowanie, duszenie i pieczenie.
Na drugiej planszy zostały umieszczone proste wskazówki jak w 3 krokach dojść do zdrowia. Najważniejszy jest 1 krok, który po prostu trzeba zrobić, dalej należy wdrażać zalecane poziomy, na końcu osiągać dalsze korzyści dla zdrowia. Kroki opisane dla każdej grupy produktów były układane na podstawie przeglądu literatury i zaleceń międzynarodowych. Stosowanie tych kroków może działać profilaktycznie przez kształtowanie właściwych nawyków.
Artykuł napisała:
Natalia Sowińska,
Dietetyk