Ogórki kiszone są przysmakiem wielu kuchni świata. W Polsce są bardzo popularne. Najczęściej robimy samodzielnie, korzystając z przepisów naszych mam i babć. Ogórki kiszone dodają potrawą niepowtarzalnego smaku. Na tym ich rola się jednak nie kończy. Mają one niesamowite właściwości zdrowotne. Jakie korzyści ma regularne spożywanie ogórków? Jak samodzielnie ukisić ogórki? Z czym najlepiej smakują? Jakie zawierają witaminy i minerały?
Ogórki kiszone. Krótki historia
Kiszone ogórki wychwalał sam Arystoteles. Filozof doceniał ich właściwości zdrowotne. Pojawiły się one jednak jeszcze przed filozofem. Ich historia sięga zamierzchłych czasów. Plotka głosi, że były one jednym z najcenniejszych sekretów urody Kleopatry. Wzmianki o nich pojawiły się w Biblii i pismach Szekspira. To ulubiony przysmak kobiet w ciąży. Ogórki kiszone istnieją od tysięcy lat, począwszy od roku 2030 p.n.e. Pojawiły się w Indiach.
Pierwszy raz zostały ukiszone w Mezopotamii. Na przestrzeni dziejów marynowanie było koniecznością, ponieważ było najlepszym sposobem na przechowywanie żywności przez długi czas. Jako jedna z najwcześniejszych mobilnych potraw, marynaty wypełniały żołądki głodnych żeglarzy i podróżników. Zapewniały naszym przodkom pełne żołądki podczas długich i mroźnych zim.
Kiszone ogórki. Bogactwo witamin i minerałów
Podobnie jak większość warzyw, ogórki kiszone składają się prawie w całości z wody. Mają bardzo mało tłuszczu lub białka. Mają też duże stężenie witamin i minerałów. Ich wartości odżywcze różnią się w zależności od rodzaju ogórków i marynaty. W typowych ogórkach kiszonych znajduje się aż 20% dziennej zalecanej ilości witaminy K. W niektórych kiszonych ogórkach wartość ta może osiągać nawet 50%. Wspomaga ona krzepnięcie krwi i pomaga w utrzymaniu mocnych kości.
Ogórki zawierają w sobie aż 6% dziennego zapotrzebowania na wapń oraz aż 6% dziennego zapotrzebowania na potas. Pomaga on w prawidłowej pracy układu nerwowego. W ogórkach znajduje się około 3%-4% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. To przeciwutleniacz, który chroni komórki przed uszkodzeniem. Ogórki zawierają w sobie około 1% dziennej wartości witaminy A. To witamina ważna dla wzroku, układu odpornościowego i zdrowej ciąży.
Ogórki kiszone zawierają także fosfor (około 4% dziennego zapotrzebowania) oraz sód (aż 47%). Mają też żelazo (około 4%), magnez (11%), cynk (7%) i miedź (7%). Około 1% witaminy B1, 2% witaminy B2. Zawierają też niacynę (1%) i foliany (2%). W 100 gramach ogórków znajduje się zaledwie 11 kalorii.
Kiszone ogórki. Właściwości zdrowotne
Każdy słyszał o korzyściach zdrowotnych kiszonych ogórków oraz soku z ogórków. Kwaśne, słone ogórki kiszone mogą pomóc w utracie wagi, cukrzycy, a nawet w zapobieganiu nowotworom. To produkt o wysokiej zawartości sodu, a jego spożywanie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka żołądka.
Czy ogórki kiszone są zdrowe? Jakie mają zastosowanie? Czy warto je spożywać regularnie?
Korzyści zdrowotne kiszonek
Spożywanie sfermentowanej żywności może pomóc w walce z wieloma chorobami. Od cukrzycy po stany zapalne. Wykazano, że kapusta kiszona ma właściwości przeciwnowotworowe. Regularne spożywanie jogurtu może zmniejszyć ryzyko otyłości. Ogórki kiszone są odpowiednie diecie odchudzającej. Sprzyjają utracie wagi oraz zachowani odpowiedniej masy ciała. Kiszone ogórki to naturalny probiotyk, który wspomaga pracę jelit. Korzystnie wpływają na odporność. Regularne spożywanie kiszonek wzmacnia odporność i pomaga w walce z infekcjami. Kiszonki, również kiszone ogórki oczyszczają organizm z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Mają korzystny wpływ na kondycję skóry, włosów i paznokci. Pomagają w walce z anemią. Ogórki kiszone zawierają w sobie kwas mlekowy. To on sprawia, że mają one korzystny wpływ na działanie układu pokarmowego i jelit.
Wspomagają trawienie, wpływają korzystnie na jelitową mikroflorę. Ogórki zawierają dużo błonnika. Z tego względu korzystnie działają na układ pokarmowy. Pomagają zapobiegać zaparciom i pozostawiają uczucie sytości. Kiszone ogórki obniżają poziom złego cholesterolu we krwi. Zmniejszą ryzyko wystąpienia chorób serca i miażdżycy. Ze względu na dużą zawartość sodu nie są zalecane osobom z nadciśnieniem tętniczym. Nie powinny ich też spożywać osoby cierpiące na wrzody żołądka. Dla zdrowia można też pić sok z ogórków. W związku z dużą zawartością witaminy C ogórki można spożywać w czasie przeziębienia. Zaleca się ich jedzenie w okresie jesiennym i zimowym. Nie ma wtedy innych warzyw. Kiszonki mogą dostarczyć organizmowi potrzebnych witamin i minerałów.
Kiszone ogórki. Zastosowanie w kuchni. Przepisy
Kiszone ogórki mają szerokie zastosowanie w kuchni. Robi się z nich zupy, są dodatkiem do dań i sałatek. Stanowią pyszną i zdrową przekąskę.
Można też pić sok z ogórków. Mogą być stosowane w każdej diecie. Ze względu na niewielką ilość kalorii są zalecane dla osób, które starają się stracić na wadze.
Ogórki są świetnym dodatkiem do dań mięsnych, a także do dań z wege mięsem. Dobrze komponują się ze smakami ostrymi, słodkimi i słonymi. Pasują do potraw ciężkostrawnych, gdyż wspomagają trawienie. Można z nimi zrobić leczo, a także strogonowa. Pasują do warzywnych dań wielogarnkowych. Na letnie upały świetnie sprawdzi się kwaśna zupa ogórkowa. Potrzebne będą ogórki kiszone, marchewka, pietruszka oraz seler. W wersji bezmięsnej to wystarczy. Jeśli chcemy zrobić wersję mięsną, to najpierw możemy ugotować rosół, a potem do niego dodać ogórki. Im więcej ogórków, tym kwaśniejsza będzie zupa.
Do sałatek z ogórkami kiszonymi pasuje dużo innych składników. Ogórki dobrze komponują się burakami, cebulą, marchewką. Pasują też do jabłek, gruszek oraz innych słodkich owoców. Do sałatki z ogórkami możemy dodać czosnek, świeżo zmielony pieprz, koperek, oliwę. Sok z ogórków można pić podczas przeziębienia. Niektórzy piją sok z ogórków na kaca. Swoją skuteczność w leczeniu skutków spożycia alkoholu zawdzięcza on głównie witaminie C.
Sposoby na kiszenie ogórków. Przepis
Ogórki kiszone można bez problemu kupić w sklepie. Warto przed zakupem konkretnej marki sprawdzić opinie innych. Jeśli dana marka ma dobre opinie, to można śmiało samemu wypróbować.
Im bardziej naturalne będą ogórki, tym więcej będą miały właściwości zdrowotnych. Warto pić sok z ogórków tylko wtedy, gdy są naturalne i ekologiczne. Najzdrowsze będą ogórki przygotowane samodzielnie.
Bez trudu można znaleźć przepisy na domowej roboty ogórki kiszone. Poniżej zostanie przedstawiony jeden przepis na zalewę i ogórki kiszone. Ogórki kiszone robi się z ogórków gruntowych. Warto wybrać ogórki o podobnej wielkości, z małą ilością brodawek i gładką skórką. Skóra powinna mieć jednolitą barwę.
Jak działać?
Ogórki należy włożyć do szklanych słoików, drewnianych beczek albo kamiennych naczyń. Najczęściej są to jednak słoiki. Ogórki na samym początku należy bardzo dokładnie umyć. Trzeba też zebrać inne potrzebne składniki, takie jak: koper, czosnek i chrzan.
Współcześnie do kiszenia czasem używa się kultur starterowych. Zawierają one szczepy bakterii, które mają dużą aktywność antybakteryjną i zdolność do szybkiej kolonizacji środowiska. Nie trzeba ich jednak używać. Dotychczas ogórki kiszone przez nasze babcie obywały się bez dodatkowych składników. Podstawowymi składnikami są ogórki, koper i chrzan. Opcjonalnie można dodać również: gorczycę, ziele angielskie, liście wiśni albo porzeczki. A także liście laurowe, liście chrzanu oraz jagody jałowca. Dodadzą one ogórkom walorów smakowych oraz wzbogacą je o dodatkowe właściwości zdrowotne.
Po umyciu ogórki należy zalać solanką. Przygotowuje się ją z wody i soli. Ogórki muszą być w niej całkowicie zanurzone. Do naczynia wkładamy ogórki i zalewamy je solanką. Naczynie musi być nieco odchylone. Należy je pozostawić na trzy dni w temperaturze pokojowej. Następnie szczelnie zamknąć i przenieść do chłodnego miejsca. W zależności od czasu kiszenia uzyskamy różne ogórki.
Po krótkim czasie kiszenia uzyskamy ogórki małosolne. Po dłuższym kiszone. Jeśli chcemy uzyskać ogórki kiszone, to proces musi trwać minimum 30-40 dni. Ważne są wszystkie elementy i składniki. Woda nie powinna być zbyt twarda. Temperatura zalewy nie może być zbyt wysoka. Może to doprowadzić do rozwoju szkodliwych bakterii, drożdży i pleśni. Ogórki będą złej jakości albo w ogóle nie będą nadawały się do spożycia. Prawidłowo ukiszone ogórki powinny być chrupkie, kwaśne i mieć zielony kolor.
Kiszenie ogórki. Drugi przepis
Ogórki należy dokładnie umyć. Słoiki powinny być umyte i wyparzone. Ogórki należy ułożyć w słoikach pionowo. Tak, aby ściśle do siebie przylegały. Słoiki muszą być dobrze osuszone. Następnie należy obrać czosnek i chrzan. Do każdego słoiki należy włożyć około 3 ząbków czosnku, kawałek chrzanu.
Należy dołożyć gałązkę kopru wraz z łodygą. Można dodać dwa liście czarnej porzeczki albo dwa liście wiśni. Następnie należy przygotować zalewę. Wszystkie wartości są podane na litrowy słoik. Wodę należy zagotować. Do jednego litra wody należy wsypać jedną łyżkę soli. Taką solanką należy zalać słoiki z ogórkami.
Po zalaniu ogórków słoiki należy natychmiast zakręcić. Należy pamiętać o tym, aby ogórki były w całości zanurzone w zalewie. Górna krawędź słoiki i zakrętka powinny pozostać suche. Najpierw należy je przechowywać w ciepłym miejscu, przez około 12 godzin.
Następnie należy je odstawić do chłodnego miejsca. Tak przygotowane słoiki można przechowywać przez wiele miesięcy a nawet lat. Ważne, aby słoiki były czyste. Wieczka powinny być nowe. Jeśli nie są nowe, to należy zadbać o to, aby nie były zniszczone. Jeśli wieczko będzie uszkodzone, to ogórki się zepsują. Należy używać miękkiej wody. Ogórki powinny być w miarę świeże. Najlepiej, jeśli będą pochodziły z upraw ekologicznych.
Do kiszenia można używać zwykłej soli kuchennej. Ogórki będą gotowe po upływie jednego miesiąca. Jeśli jednak zależy nam na uzyskaniu lepszego efektu, to powinniśmy je potrzymać nieco dłużej. Wtedy zyskają odpowiedni kwasowy smak, aromat i swoje zdrowotne właściwości.