Karambola (owoc gwiazda) – właściwości i kcal

Większość z nas chętnie je owoce. Coraz częściej dodawane są one do różnych potraw lub jedzone na surowo. Owoce spożywane są nie tylko ze względu na smak, ale również jako źródło wielu witamin i minerałów.

W Polsce coraz większe zainteresowanie wzbudzają owoce tropikalne. Marakuja, liczi, pitaja, granat lub pomelo cieszą się sporą popularnością. Sprawdzają się nie tylko do jedzenia na surowo, czy jako dodatek do dań. Również świetnie gaszą pragnienie. Ciekawym owocem jest karambola, która w naszym kraju dopiero zyskuje uznanie. Jednak jeśli ktoś już spróbuje tego owocu, to praktycznie się w nim zakochuje. Karambola nie tylko charakteryzuje się smakiem, ale również nietypowym wyglądem.

W tym artykule będzie można poznać karambolę bliżej. Zdradzimy jej właściwości, kaloryczność oraz korzyści zdrowotne płynące z jej spożywania.

Krótka charakterystyka karamboli

Karambola to tak naprawdę oskomian pospolity. Jest to gatunek drzewa tropikalnego, które pochodzi z rodziny szczawikowatych. Naturalnie roślinę można spotkać w Malezji, Indonezji lub na wyspie Jawa. Drzewo uprawiane jest w Ghanie, Brazylii, Gujanie, Polinezji Francuskiej, na Florydzie i Hawajach.

Karambola inaczej nazywana jest gwieździstym owocem. Oskomian pospolity to wiecznie zielone drzewo, które może osiągnąć nawet 10 metrów wysokości (zależnie od odmiany). Owoce są żółtymi jagodami, które po osiągnięciu dojrzałości mają brązowe wierzchołki. Skórka karamboli jest pomarszczona i woskowana.

Uprawę oskomianu najczęściej przeprowadza się ze względu na owoce. Zbiera się je ręcznie z drzewa, zanim osiągną pełną dojrzałość, jeśli potem mają zostać przetransportowane do innego kraju. Dojrzewanie trwa zazwyczaj od 6 do 8 tygodni. Na polskim rynku owoce można spotkać od jesieni do wiosny.

Przekrojona na pół karambola kształtem przypomina gwiazdę, stąd właśnie jej potoczna nazwa. Owoc karamboli wyróżnia przede wszystkim jej smak. Jest on słodko – kwaśny.

Witaminy i wartości odżywcze owocowej gwiazdy

Karambola jest niskokalorycznym owocem. W jego 100 gramach można znaleźć zaledwie 31 kalorii. Ponadto owoc w kształcie gwiazdy zawiera 1,04 g białka, 0,33 g tłuszczów, 6,73 g węglowodanów oraz 2,8 g błonnika.

Dodatkowo karambola dostarcza do organizmu wiele cennych minerałów. Oto jej podstawowe witaminy i wartości odżywcze:

Selen (0,6 µg), który ma wpływ na odporność oraz prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Pomaga usuwać wolne rodniki i chroni komórki oraz krwinki czerwone przed ich toksycznym działaniem.
Fosfor (12 mg) wspiera produkcję energii. Ma wpływ na prawidłowy rozwój mięśni, kości i układu nerwowego.
Właściwy poziom potasu (133 mg) dobrze wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego oraz mózgu. Poza tym potas odpowiada za właściwe przewodzenie impulsów nerwowych.
Żelazo (0,08 mg) ma zadanie, wytwarzać hemoglobinę. Odpowiada za prawidłowe funkcje układu nerwowego oraz odpornościowego.
Sód (2 mg) reguluje ciśnienie osmotyczne płynów, również krwi. Bierze udział procesach kurczliwości mięśni, przewodnictwa nerwowego, gospodarki kwasowo – zasadowej oraz przepuszczalności błon komórkowych.
Cynk (0,12 mg) wzmacnia odporność, poprawia sprawność intelektualną, wpływa na płodność oraz regulacje miesiączki. Ponadto łagodzi objawy zapalenia jelit, wrzodów, hemoroidów lub osteoporozy.
Miedź (0,14 mg) ma pozytywny wpływ na serce i układ krwionośny, ponieważ zapobiega ich chorobom. Dodatkowo hamuje wzrost bakterii i je niszczy. Wspiera też proces tworzenia melaniny, czyli pigmentu, który odpowiedzialny jest za kolor włosów i skóry.
Wapń (3 mg) jest podstawowym budulcem zębów i kości. Reguluje pracę układu nerwowego, wpływa na pracę mięśni i wytwarzanie hormonów. Poza tym bierze udział w krzepnięciu krwi.
Magnez (10 mg) jest podstawowym budulcem tkanki kostnej, pozwala utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi. Odpowiada również za prawidłowe przewodnictwo nerwowe.

Pozostałe witaminy i wartości prozdrowotne

Nasza gwiazda wśród owoców jest nie tylko bogata w minerały. Zawiera również wiele witamin, które są niezbędne dla dobrego samopoczucia, odporności i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Wszyscy wiedzą, że witamina C (34,4 mg) znacznie wzmacnia odporność. Jednak nie tylko. Dodatkowo stymuluje syntezę kolagenu, który przyspiesza gojenie ran oraz złamań. Ponadto zmniejsza uszkodzenia komórek, chroni organizm przed wolnymi rodnikami, obniża ciśnienie krwi oraz reguluje poziom glukozy we krwi.
Witamina A (3,0 µg) wspiera wzrok i odporność oraz podział komórkowy. Bierze również udział w procesie syntezy hormonów steroidowych. Witamina polepsza także stan skóry, włosów i paznokci. Wpływa na płodność i rozwój embrionalny.
Witamina E (0,15 mg) przede wszystkim opóźnia proces starzenia się skóry, ponieważ ją nawilża, odświeża, odżywia, regeneruje i natłuszcza.
Witamina B6 (0,017 mg) jest odpowiedzialna za działanie układu nerwowego, reguluje ciśnienie krwi, pracę serca oraz skurcze mięśni. Wspiera również odporność organizmu.
Witamina B1 (0,014 mg) wspiera prawidłowe działanie układu nerwowego i sercowo – naczyniowego. Wspiera też układ immunologiczny.
Witamina B2 (0,016 mg) przede wszystkim chroni przed zaćmą i poprawia widzenie. Wzmacnia działanie insuliny oraz jest niezbędna do wydzielania kortyzolu, czyli hormonu wykazującego właściwości przeciwzapalne.
Niacyna (0,367 mg) bierze czynny udział w produkcji czerwonych krwinek, rozszerza naczynia krwionośne, obniża stężenie cholesterolu we krwi oraz hamuje toksyczne działanie leków i innych związków chemicznych. Ponadto niacyna wspiera leczenie chorób psychicznych np. depresję lub schizofrenię.

Korzyści zdrowotne

Owoc w kształcie gwiazdy wykazuje także szereg korzyści zdrowotnych. W karamboli, oprócz witamin i minerałów, można znaleźć przeciwutleniacze, które wykazują następujące właściwości:

antyalergiczne;
antywirusowe;
przeciwzapalne;
przeciwgrzybicze;
przeciwbakteryjne.

Ponadto owoce karamboli mają ważną rolę podczas procesu trawienia. Dzięki sporej ilości błonnika przyspiesza perystaltykę jelit. Jest to odruch nerwowo – mięśniowy, który umożliwia sprawne przesuwanie pokarmu przez cały układ pokarmowy. Jelita najczęściej przestają odpowiednio funkcjonować, jeśli człowiek stosuje nieprawidłową dietę, żyje w stresie, nie uprawia żadnego sportu, często zażywa leki lub suplementy diety bądź spożywa zbyt mało płynów.

Poza tym spożywanie gwiaździstego owocu obniża poziom „złego” cholesterolu. Dzięki czemu zmniejsza się ryzyko chorób serca oraz układu sercowo – naczyniowego i krwionośnego.

Indeks glikemiczny owców karamboli

Indeks glikemiczny inaczej nazywany jest wskaźnikiem glikemicznym. Jest to pogrupowanie produktów spożywczych ze względu na stężenie glukozy we krwi 2-3 godziny po spożyciu posiłku.Indeks glikemiczny to średni procentowy wzrost stężenia cukru we krwi. Określa on gwałtowność wzrostu glukozy we krwi po spożyciu danego posiłku.

Produkty spożywcze można podzielić na:

Niski indeks glikemiczny, czyli poniżej 55% np. kiwi, pomidor, gorzka czekolada lub kasza gryczana.
Średni indeks glikemiczny, czyli 55-70% np. banany, bób, chleb żytni albo płatki owsiane.
Wysoki indeks glikemiczny, czyli powyżej 70% np. piwo, arbuz, dynia lub daktyle.

Oczywiście najlepiej jest spożywać takie produkty, które mają niski indeks glikemiczny. Gwiaździsty owoc ma niski indeks glikemiczny, który wynosi około 36%. Karambola aktywnie obniża poziom cukrów we krwi, dlatego zalecana jest osobom narażonym lub cierpiącym na cukrzycę. Ponadto regularne spożywanie owocu zmniejsza ryzyko występowania nie tylko cukrzycy, ale również nadwagi i otyłości.

Przeciwwskazania do spożywania karamboli

Na początku artykułu wspomniano o tym, że karambola pochodzi z rodziny szczawikowatych. Nie jest to bez znaczenia. Gwiaździsty owoc dostarcza do organizmu nie tylko witamin i minerałów, ale również kwas szczawiowy. Jest to substancja szkodliwa przede wszystkim dla osób, które cierpią na choroby związane z układem moczowym.

Karamboli nie powinny spożywać osoby chorujące na dnę moczanową, choroby reumatyczne lub kamienicę nerkową.

Gwiazda wśród owoców ma także właściwości uczulające. Zatem podczas spożywania ostrożność powinny zachować osoby podatne na alergie.

Substancje aktywne zawarte w owocach mogą mieć wpływ na działanie niektórych leków. W przypadku wystąpienia nietypowych i niepokojących objawów po spożyciu karamboli należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Zastosowanie karamboli w kuchni

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że owoce karamboli można spożywać praktycznie w całości. Można zjeść zarówno skórkę, jak i nasiona. Jednak należy usunąć brązowe końce.

Plastry karamboli w kształcie gwiazdy świetnie sprawdzają się jako ozdoba do drinków lub deserów. Niektóry stosują do tego niedojrzałe owoce.
Jaki ma smak niedojrzała karambola? Jest strasznie kwaśna i niesmaczna. Jednak dzięki swojej ciemnozielonej barwie ciekawie się komponuje z innymi składnikami.

Właściwości i zastosowanie: W jakich potrawach można wykorzystać owoce karamboli?

Gwiaździsty owoc ma wiele zastosowań. Można go wykorzystać jako dodatek do sałatek, napoi lub koktajli owocowych. Po odpowiedniej obróbce technicznej karambola się świetnie sprawdzi jako dodatek do mięs, ryb lub owoców morza. Doskonale sprawdzi się też, jako składnik ciast. Niektóre odmiany wykorzystywane są do produkcji win albo dżemów.

Poniżej można znaleźć 2 przepisy, które pokazują jak wykorzystać owoce karamboli do przyrządzenia pysznego posiłku.

Przepisy potrawy z karambolą

Sałatka z karambolą potrzebne składniki:

2 karambole;
1 papryka;
20 dag sałaty;
2 piersi z kurczaka;

Składniki na sos:

2 łyżeczki cukru;
2 łyżeczki imbiru świeżego;
2 łyżeczki bazylii;
1 łyżeczka posiekanych papryczek chili;
2 łyżeczki soku z cytryny;
2 łyżeczki zgniecionego czosnku;
2 filiżanki mango pokrojonego w kostkę;
200 ml octu winnego;
100 ml oleju słonecznikowego;
sól;
pieprz.

Wykonanie:

Piersi z kurczaka można podpiec na grillu lub podsmażyć na patelni.
Paprykę należy umyć i pokroić w paski.
Paprykę udusić na patelni.
Na szerokim talerzu rozłożyć umyte liście sałaty. Na nich położyć kurczaka, paprykę oraz pokrojoną w plastry karambolę.
Następnie należy przygotować sos. Wystarczy dokładnie wymieszać wszystkie składniki.
Doprawić sos solą oraz pieprzem.
Polać sosem sałatkę.

Torcik z dodatkiem karamboli składniki:

200 g truskawek;
2 pitaje;
2 karambole;
7 okrągłych biszkoptów;
1 łyżka żelatyny;
2 łyżki śmietany 18%;
1 cytrynowa galaretka;
2 tabliczki białej czekolady;
2 łyżki cukru