Kręgozmyk to choroba narządu ruchu polegająca na przemieszczeniu kręgów względem siebie. Kręg wraz z kręgami leżącym powyżej przesuwa się ku przodowi w stosunku do kręgu położonego niżej. Przesunięcie powoduje utratę stabilności kręgosłupa i spadek sprawności chorego.
Najczęściej kręgozmyk, zwany także spondylolistezą, ma lokalizację na odcinku L5-S1. Kręgozmyk jest skutkiem zaistnienia szczeliny w łuku kręgowym w miejscu połączenia się wyrostków stawowych.
Stopień zaawansowania kręgozmyku określa klasyfikacja Meyerdinga. Stopień: I <25%, II 25-50%, III 50-75%, IV > 75%, całkowita spondylolisteza, czyli utrata styczności kręgów i stabilności kręgosłupa.
Kręgozmyk – przyczyny schorzenia
Przyczyny schorzenia można powiązać z typami tej patologii:
- Kręgozmyk dysplastyczny spowodowany wrodzonym ubytkiem łuków i stawów kręgowych występuje najczęściej u dzieci i młodzieży, stanowi ok. 25% zachorowań.
- Kręgozmyk węzinowy powstaje na skutek przerwania węziny łuku kręgowego i przemieszczenia się kręgu. Ten typ stanowi 50% zachorowań. Najczęściej występuje u pacjentów między 30 a 40 rokiem życia.
- Kręgozmyk zwyrodnieniowy jest wynikiem zmian zwyrodnieniowych, występuje najczęściej u osób starszych po 50 roku życia a stanowi ok. 20% zachorowań.
- Kręgozmyk urazowy powstaje na skutek bezpośredniego urazu kręgosłupa u sportowców i poszkodowanych w wypadkach.
- Kręgozmyk można też powiązać z wykonywaną pracą, rodzajem uprawianej aktywności fizycznej, czynnikami genetycznymi i środowiskiem życia pacjenta.
Kręgozmyk – objawy
Objawy zależą od stopnia zaawansowania choroby. Typowe objawy to:
- ból kręgosłupa często promieniujący do nóg,
- znaczne obniżenie sprawności ruchowej,
- dyskomfort, ból i zmęczenie nóg po przejściu niewielkiego nawet odcinka, zmuszające do zatrzymania i odpoczynku,
- zaburzenia czucia kończyn.
Może wystąpić niedowład lub problemy z utrzymaniem moczu. W późniejszych stadiach choroby zmienia się sylwetka chorego i pojawia się związany z chorobą uskok w linii wyrostki kolczyste – kość krzyżowa – miednica. Pojawiają się też problemy z przemieszczaniem, specyficzny chód na ugiętych nogach zwany „chodem pajaca”.
Chromanie przestankowe jest typowym objawem neurologicznym. Znaczne zmęczenie, dolegliwości bólowe, osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych, uniemożliwiają przemieszczanie i praktycznie eliminują chorego z normalnego codziennego funkcjonowania.
Kręgozmyk – rodzaje
Do podstawowych rodzajów kręgozmyku możemy zaliczyć:
- Kręgozmyk węzinowy (istmiczny), który stanowi prawie połowę przypadków. Rodzaj ten występuje z reguły u osób dorosłych, między 30 a 40 rokiem życia i polega na przerwaniu węziny z jednoczesnym przemieszczeniem kręgu.
- Kręgozmyk dysplastyczny ujawnia się w różnym wieku, w zależności od stopnia nasilenia się deformacji kostnych. Kręgozmyk dysplastyczny jest to wrodzony niedorozwój stawów i łuków kręgu. Ten rodzaj kręgozmyku występuje u około 25% chorych przed ukończeniem 25 roku życia.
- Kręgozmyk rzekomy, zwany także zwyrodnieniowym, to około 20% przypadków kręgozmyku. Kręgozmyk rzekomy pojawia się najczęściej u osób starszych, a za jego powstanie najczęściej odpowiedzialne są zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych i stawów kręgosłupa.
- Kręgozmyk urazowy, który występuje bardzo rzadko.
Kręgozmyk – stopnie

Oto cztery stopnie kręgozmyku:
- Stopień I – gdy trzon kręgu przemieszcza się o 25%.
- Stopień II – trzon kręgu przemieszcza się o 25–50%.
- Stopień III – trzon kręgu przemieszcza się o 50–75%.
- Stopień IV – trzon kręgu przemieszcza o 75–100%.
Kręgozmyk stopnie ocenia się na podstawie RTG kręgosłupa.
Kręgozmyk – leczenie
Diagnostyka obrazowa, stopień zaawansowania schorzenia, wiek pacjenta i jego ogólny stan zdrowia wpływają na wybór sposobu leczenia. W przypadku schorzeń o mniejszym i łagodnym stopniu nasilenia można próbować leczenia zachowawczego – unieruchomienie pacjenta, farmakoterapia, rehabilitacja i sznurówka ortopedyczna.
W niektórych przypadkach dobre rezultaty daje małoinwazyjna metoda przezskórnej stabilizacji transpedikularnej. Przy wyższym stopniu zaawansowania schorzenia pozostaje leczenie chirurgiczne. Operacje kręgozmyku wykonywane są z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, między innymi w warszawskiej placówce Carolina Medical Center: https://kregoslup.carolina.pl/schorzenia/kregozmyk/.
Kręgozmyk leczenie: Czy kręgozmyk jest uleczalny?
Wiele osób stawia sobie pytanie – czy kręgozmyk jest uleczalny?
Odpowiedź brzmi – to zależy. Leczenie pacjentów borykających się z 1 lub 2 stopniem kręgozmyku, ogranicza się do terapii zachowawczej, mającej na celu przede wszystkim złagodzenie objawów. Terapia ta jest bezinwazyjna, ale jednocześnie nie pozwala usunąć wady całkowicie.
Pacjenci z bardziej zaawansowanym stadium schorzenia, poddawani są z reguły leczeniu operacyjnemu, którego celem jest:
- zatrzymanie progresji ześlizgu kręgów,
- walka z niestabilnością segmentu ruchowego,
- poprawa układu przestrzennego kręgosłupa,ochrona innych segmentów przed zwyrodnieniem,
- a także ograniczenie ciśnienia wywieranego na struktury nerwowe.
Operacja także nie jest gwarantem całkowitego wyleczenia, jednak znacznie ogranicza postępy choroby.

Kręgozmyk – przeciwwskazania
Przed podjęciem jakiejkolwiek z dostępnych form leczenia, warto dokładnie przeanalizować każdą opcję terapii i upewnić się, że nie ma żadnych przeciwwskazań. Konsultacje ze specjalistą pozwolą nam rozwiać wszelkie wątpliwości i skutecznie uporać się z problemem.
Skuteczne ćwiczenia na kręgozmyk – TOP 4
Oto kręgozmyk ćwiczenia, które warto wykonać w walce z chorobą narządu ruchu:
- Leżąc na plecach, zegnij nogi w kolanach i dociśnij odcinek lędźwiowy do kręgosłupa.
- Połóż się na plecach, tak aby odcinek lędźwiowy przylegał mocno do podłoża. Następnie unoś naprzemiennie kolana do klatki piersiowej.
- Nadal leż na plecach, tak aby odcinek lędźwiowy przylegał do podłoża. Zegnij nogi w kolanach, a ręce skrzyżuj na klatce piersiowej. Wykonuj półbrzuszek, tak aby lewym łokciem dotykać prawego kolana, a prawym łokciem kolana lewego. Półbrzuszki wykonuj naprzemiennie.
- Leżąc na plecach, oprzyj stopy na piłce i unieś biodra do góry. Następnie wykonaj przetoczenie piłki w kierunku pośladków.
Ćwiczenia na kręgozmyk są bardzo ważne w walce z tym schorzeniem.