Loading...
Choroby

Krzywa cukrowa – normy, wskazania do badania, interpretacja wyników

Badaniepoziomu cukru

W dzisiejszych czasach cukrzyca stała się jedną z chorób cywilizacyjnych. Obecnie choruje na nią ponad 270 milionów ludzi na całym świecie. W Polsce szacuje się, że na cukrzycę cierpi około 2 miliony osób. Liczba ta nieustannie rośnie, także wśród dzieci. Dlatego tak istotne jest jej diagnozowanie.

Pomiar stężenia glukozy we krwi oraz test krzywej cukrowej to badania, które pozwolą na odkrycie choroby i podjęcie odpowiednich kroków. Oba badania w Polsce nie są drogie. Dlatego tym bardziej powinniśmy je wykonać, jeśli podejrzewamy, że możemy cierpieć na cukrzycę. Warto również regularnie sprawdzać poziom glukozy we krwi, nawet jeśli nic nas nie niepokoi. Początkowo cukrzyca może nie dawać żadnych objawów. Badanie powinny również wykonywać osoby, u których w rodzinie wystąpiła lub występuje ta choroba.

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca to w najprostszych słowach stan organizmu, w którym w krwioobiegu znajduje się za dużo cukru. Jest ona chorobą metaboliczną i przewlekłą. Polega na nieprawidłowym wydzielaniu insuliny, która reguluje poziom cukru we krwi. Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę. Jego za mała ilość w organizmie przekłada się na zaburzenia w zakresie wykorzystania glukozy. Co za tym idzie — zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Glukoza dla naszego organizmu jest bardzo ważna. Stanowi ona jedno z głównych źródeł energii. Glukozę dostarczamy do organizmu poprzez spożywanie węglowodanów. W przypadku, gdy hormony regulujące poziom glukozy nie pracują prawidłowo, mamy do czynienia z cukrzycą.

Objawy cukrzycy

Warto znać objawy cukrzycy, ponieważ jej wczesne rozpoznanie pozwala na podjęcie natychmiastowych działań. Nieleczona cukrzyca jest dla naszego zdrowia bardzo niebezpieczna.

Do niepokojących objawów należą:

  • częste oddawanie moczu,
  • wzmożone pragnienie,
  • utrata masy ciała,
  • osłabienie i senność,
  • wyraźny wzrost apetytu,
  • suchość w ustach,
  • ciągłe uczucie zmęczenia,
  • problemy z koncentracją,
  • apatia,
  • zaburzenia widzenia.
Nadmierne spożywanie cukru
https://pixabay.com

Jakie są normy cukru we krwi?

Kiedy zaobserwujemy u siebie lub swoich bliskich powyższe objawy, warto rozpocząć diagnostykę od badania glukozy we krwi. Badanie wykonuje się na czczo. Krew jest pobierana z żyły łokciowej lub (szczególnie u dzieci) z palca. Normy cukru przedstawiają się następująco:

  • u dorosłych: 70-99 mg/dl,
  • u dzieci: 70-105 mg/dl,
  • u noworodków: 50-115 mg/dl.

Dla dorosłych nieprawidłowy poziom glukozy rozpoczyna się od wartości 100 mg/dl do 125 mg/dl. Taka sytuacja jest nazywana stanem przedcukrzycowym. Wartości wskazujące powyżej 126 mg/dl mogą oznaczać cukrzycę. W obu tych przypadkach warto wykonać pakiet krzywej cukrowej. Każda nieprawidłowość w poziomie glukozy wymaga dalszej diagnostyki.

Rodzaje cukrzycy

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyróżnia się 4 typy cukrzycy:

  • Cukrzyca typu 1: najczęściej występuje u dzieci,
  • cukrzyca typu 2: dominuje u dorosłych, stanowi ponad 80% wszystkich cukrzyc,
  • cukrzyca ciążowa,
  • inne specyficzne typy cukrzycy.

Kiedy wykonać badanie krzywej cukrowej i na czym ono polega?

Są dwa główne wskazania do wykonania pakietu krzywej cukrowej. Pierwsze z nich to oczywiście podwyższony poziom cukru we krwi na czczo (opisane powyżej). Drugim powodem jest ciąża. Badanie to spotyka się pod różnymi nazwami. Wszystkie oznaczają to samo:

  • Test obciążenia glukozą (OGTT),
  • doustny test cukrowy,
  • krzywa glikemiczna,
  • test tolerancji glukozy.

Badania polega na oznaczeniu poziomu stężenia glukozy we krwi. Popularniejszą i bardziej precyzyjną opcją jest dokonanie 3 pomiarów glukozy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których dokonuje się tylko 2 pomiarów. Pierwszy pomiar jest dokonywany na czczo na początku badania. Następnie wypija się 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Pobranie krwi jest powtarzane po 1 h od wypicia glukozy oraz po 2 h.

Samo badanie nie jest drogie. Nawet jeśli jesteśmy zmuszeni wykonać je prywatnie, jego koszt zwykle waha się między 20 a 40 złotych w zależności od laboratorium.

Jak przygotować się do badania? Jakie są krzywa cukrowa normy?

Przede wszystkim trzeba rozumieć, na czym polega bycie na czczo. Ten termin oznacza, że nie można nic jeść i pić przed pobraniem krwi. Zalecany czas takiej wstrzemięźliwości powinien trwać od 8 do 12 godzin. Zakaz dotyczy także żucia gumy. W innym razie może dojść do błędnego odczytania wyników.

Zabrania się spożywania alkoholu i palenia papierosów na 24 h przed badaniem. Ponadto w ciągu 3 dni poprzedzających wykonanie pakietu krzywej cukrowej powinno się stosować dietę typową dla danej osoby. Nie ma sensu przed pobraniem krwi wprowadzić na chwilę zdrowego sposobu odżywiana. Mogłoby to spowodować niemiarodajność wyników. Podobnie wygląda sytuacja z aktywnością fizyczną, którą należy utrzymywać na poziomie typowym dla swojego stylu życia. Zaleca się jednak unikanie wzmożonego wysiłku fizycznego na dobę przed badaniem.

Poza tym pakiet krzywej cukrowej nie wymaga jakichś dodatkowych wyrzeczeń czy przygotowań. Należy jedynie pamiętać o zakupie glukozy w aptece i zabraniu jej na badanie.

Krzywa cukrowa doustnie

Kiedy już jesteśmy w laboratorium i pierwsza próbka krwi została pobrana, pozostaje nam wypicie glukozy. Najczęściej osoby zatrudnione w laboratorium przygotowują roztwór glukozy, rozpuszczając proszek w wodzie. Obecnie istnieją różne smaki glukozy do kupienia. Niektórzy decydują się na opcję bez dodatków smakowych (czystą glukozę). Inni wolą wybrać smak cytrynowy, pomarańczowy lub malinowy. Na rynku pojawiły się także propozycje gotowych już sporządzonych roztworów. Wtedy wystarczy tylko otworzyć buteleczkę i wypić jej zawartość.

Sam roztwór glukozy powinien być wypity w ciągu 5 minut. Wtedy mamy gwarancję, że nic nie zaburzy interpretacji wyników.

Krew do badań krzywej cukrowej
https://pixabay.com

Czy doustny test cukrowy jest nieprzyjemny?

Doustny test cukrowy nie należy do faworytów wśród badań krwi. Jest tak dlatego, że intensywnie słodki smak u niektórych pacjentów powoduje uczucie mdłości, czasem wymioty. Poza tym można czuć się lekko osłabionym. Zaleca się, aby podczas badania spokojnie siedzieć w poczekalni i unikać nadmiernego ruchu. Wyjście na spacer, załatwianie spraw na mieście czy zrobienie zakupów zdecydowanie odpadają. Ruch i wysiłek mogłyby bowiem wpłynąć na zużywanie glukozy, co przełożyłoby się na fałszywy wynik badania.

Warto zabrać ze sobą na 3 pomiary glukozy książkę lub czasopismo do poczytania, krzyżówki czy choćby słuchawki. Czekanie minie zdecydowanie szybciej, gdy umilimy sobie czas przyjemną lekturą, dobrą muzyką czy audiobookiem. Czasami wystarczy nawet komórka z dostępem do internetu. Niestety zdarza się, że ze względu na złe samopoczucie oddawanie się tym rozrywkom jest niemożliwe. Na szczęście nie dzieje się tak zbyt często.

Konieczność kilkukrotnego pobrania krwi może być dla niektórych pacjentów nieprzyjemne. Szczególnie dla tych, którzy boją się igły bądź kiepsko czują się przy pobieraniu. Wtedy badanie może wiązać się ze sporym stresem i dyskomfortem.

Jak poprawić smak roztworu glukozy?

Część pacjentów, szczególnie kobiety w ciąży, próbują na różne sposoby przełamać zbyt słodki smak roztworu. Jedne osoby radzą, by wybrać glukozę smakową, która ich zdaniem jest przyjemniejsza do wypicia. Inni radzą, aby zabrać ze sobą cytrynę lub wyciśnięty z niej sok. Można dodać go do sporządzonego roztworu. Z pewnością to w dużej mierze zneutralizuje jego słodki smak.

Należy jednak być ostrożnym z takimi rozwiązaniami. Część laboratoriów nie wyraża zgody na takie praktyki. Zawsze warto, gdy przygotowujemy się do badania, zasięgnąć w laboratorium informacji. Oszczędzi nam to ewentualnego stresu czy nieprzyjemności w dniu badania. Być może laboranci doradzą, z jakiej glukozy warto skorzystać.

Interpretacja wyników 3 pomiarów glukozy

Jeśli chodzi o interpretację wyników w przypadku osób dorosłych, wygląda to następująco:

  • Normy na czczo: poniżej 99 mg/dl,
  • po 60 minutach: poniżej 180 mg/dl,
  • po 120 minutach: poniżej 140 mg/dl.

Stan przedcukrzycowy diagnozuje się, gdy poziom glukozy na czczo wynosi od 100 mg/dl do 125 mg/dl, a po 2 godzinach waha się między 140 mg/dl a 199 mg/dl.

Natomiast cukrzyca występuje wtedy, gdy poziom stężenia glukozy po 2 godzinach wynosi powyżej 200 mg/dl.

Warto jednak pamiętać, że konkretne laboratorium może mieć inaczej rozpisane wyniki, na przykład w odmiennej jednostce. Zawsze należy się sugerować określonymi, wskazanymi przez dany punkt pobrań, widełkami.

Cukrzyca ciążowa i normy cukru w ciąży. Krzywa cukrowa normy

W Polsce we wczesnej ciąży każda kobieta jest kierowana na badanie poziomu glukozy we krwi. Najlepiej, jeśli zostanie ono wykonane do 10 tygodnia ciąży. Warto pamiętać o tym, że normy glukozy na czczo różnią się w ciąży. Za prawidłowe stężenie uważa się wynik poniżej 92 mg/dl.

Jeżeli ciężarna otrzyma wynik, który mieści się w tym przedziale, to kolejne badanie cukru czeka ją po połowie ciąży. Będzie to doustna krzywa cukrowa. Optymalnym momentem na jej wykonanie jest okres między 24 a 28 tygodniem ciąży. Przygotowanie się do badania, jak i jego przebieg są identyczne dla ciężarnych i innych ludzi.

Nieco inaczej wygląda postępowanie, gdy już w tym pierwszym badaniu glukozy jej poziom będzie wynosił od 92 mg/dl do 126 mg/dl. W takim przypadku już na wczesnym etapie ciąży zleca się pacjentce badanie krzywej cukrowej. Jeśli ten wynik będzie mieścił się w granicach normy, wystarczy ponowne powtórzenie krzywej glikemicznej między 24 a 28 tygodniem ciąży.

Zdarza się jednak, że i w tym badaniu normy zostaną przekroczone. Jeśli wynik przekroczy 126 mg/dl, ale będzie on niższy niż 200 mg/dl należy powtórzyć badanie stężenia glukozy we krwi. Łącznie dwa wyniki poziomu glukozy i jeden krzywej cukrowej powyżej normy jest z reguły jednoznaczny ze zdiagnozowaniem cukrzycy ciążowej. Natomiast w sytuacji, w której powtórne badanie zmieści się w widełkach pomiędzy 92 mg/dl a 126 mg/dl zaleca się niezwłoczne wykonanie u pacjentki ciężarnej krzywej cukrowej.

W sytuacji, w której wynik glukozy na czczo (w pierwszym badaniu) przekroczy 200 mg/dl, diagnozuje się cukrzycę ciążową. Nie wymaga ona dalszych dodatkowych badań. Leczenie rozpoczyna się natychmiastowo po dokonaniu rozpoznania.

Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej

Na początku każdej ciąży lekarz prowadzący ma obowiązek przeprowadzić dokładny wywiad zdrowotny. Niektóre kobiety są bowiem zdecydowanie bardziej obciążone możliwością wystąpienia cukrzycy ciążowej. U takich pacjentek najczęściej rezygnuje się z badania stężenia glukozy we krwi. Zwykle od razu kieruje się je na wykonanie krzywej cukrowej doustnej. Lekarz powinien poinformować swoją pacjentkę o tym, jak przygotować się do badania i na czym polega badanie krzywej.

Do czynników ryzyka cukrzycy ciążowej zalicza się:

  • nadwagę i otyłość,
  • wiek powyżej 35 lat,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • cukrzycę ciążową w poprzedniej ciąży,
  • PCOS (zespół policystycznych jajników),
  • cukrzycę typu 2 w rodzinie,
  • palenie papierosów,
  • urodzenie dziecka o dużej masie ciała powyżej 4 kg.
Kobieta w ciąży z cukrzycą
https://pixabay.com

Podsumowanie

Cukrzyca to choroba cywilizacyjna, metaboliczna i przewlekła. Jej wczesne zdiagnozowanie umożliwia podjęcie leczenia i znaczną poprawę komfortu życia chorego. Efekty leczenia w dużej mierze zależą od pacjenta — jego motywacji i samodyscypliny.

Edukacja dotycząca cukrzycy nie powinna dotyczyć samego chorego, ale także jego rodziny. Tylko dogłębna znajomość choroby pozwoli na jej oswojenie i prawidłowe reagowanie. Mimo że jest to choroba nieuleczalna można nauczyć się z nią żyć. Warto pamiętać o tym, aby cukrzyca nie stanęła nam na drodze do realizacji celów i swoich pasji. Z cukrzycą można żyć normalnie. Zdrowa dieta, odpowiednio zbilansowane posiłki, a także prowadzenie aktywnego trybu życia w znacznej mierze mogą przyczynić się do poprawy stanu zdrowia.

Nawet jeśli wydaje nam się, że cukrzyca nas nie dotyczy — zdrowe nawyki żywieniowe i codzienna porcja ruchu, szczególnie na świeżym powietrzu, zminimalizują ryzyko zachorowania.

Badanie stężenia poziomu glukozy we krwi oraz badanie krzywej cukrowej to dwa proste rozwiązania, które pozwolą na zdiagnozowanie cukrzycy i zaplanowanie odpowiedniego leczenia. Łatwiej jest bowiem zapobiegać niż leczyć. Choroba wykryta we wczesnej fazie jest zdecydowanie łatwiejsza do opanowania i zwykle nie wymaga ona podejmowania aż tak drastycznych kroków.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.