Podstawą dobrego samopoczucia jest sen. Aby cieszyć się zdrowiem i mieć energię do działania trzeba przede wszystkim zadbać o to, aby sen był wystarczająco długi i dobrej jakości. Niestety wiele osób ma z tym problem, ale ciężko im określić tego przyczynę. Może nią być obturacyjny bezdech senny – schorzenie polegające na występowaniu podczas snu epizodów bezdechu. Powoduje to niedotlenienie organizmu i skutkuje wieloma komplikacjami. Jest bardzo niebezpieczne i wymaga odpowiedniej reakcji. W leczeniu tej przypadłości najlepszą metodą okazało się wspomaganie oddechu za pomocą aparatu CPAP, który dostarcza choremu powietrze pod stałym ciśnieniem w czasie snu. Jednak sam aparat to nie wszystko – równie ważny jest wybór odpowiedniej maski do aparatu CPAP. To właśnie dobrze dobrana, szczelna maska CPAP dostarcza powietrze do płuc i zapewnia pozytywne rezultaty leczenia. Jednak jaką maskę wybrać i jak ją dopasować do siebie i swoich potrzeb? Jeśli cierpisz z powodu bezdechu sennego i szukasz informacji na ten temat, ten artykuł jest dla Ciebie. Czytaj dalej!
Czym jest obturacyjny bezdech senny?
Bezsenność i bezdech senny to problemy, które towarzyszą coraz szerszej grupie osób. Objawiają się najczęściej zmęczeniem, nadmierną sennością w ciągu dnia, bólami głowy i brakiem koncentracji. Szczególnie bezdech senny może nieść ze sobą wiele komplikacji zdrowotnych oraz nawet zagrożenie życia osoby chorej.
OBS polega na zapadaniu się w czasie snu górnych dróg oddechowych i częściowym lub całkowitym zablokowaniu przepływu powietrza – wtedy chory chrapie lub na moment przestaje oddychać. Epizody bezdechu trwają po kilka sekund i powtarzają się wiele razy w ciągu nocy, często towarzyszą im wybudzenia, których często chory nie pamięta. O obturacyjnym bezdechu sennym mówimy, jeśli przerwy w oddychaniu są co najmniej 10-sekundowe i w sumie czas, w którym chory nie oddycha, trwa jednej nocy 6 minut lub więcej. Aby to wybadać, należy skonsultować się ze specjalistą i poddać nocnemu badaniu snu.
Czym jest maska CPAP?
System CPAP (Continous Positive Airway Pressure) jest to metoda leczenia bezdechu sennego polegająca na stosowaniu specjalnego urządzenia umieszczonego przy łóżku w czasie snu, na które składa się pompa powietrzna i maska połączone rurką. Zadaniem aparatu CPAP jest wspomaganie oddychania i eliminowanie epizodów zatrzymania oddechu, poprzez dostarczanie choremu przez maskę powietrza pod stałym dodatnim ciśnieniem, które jest dostosowywane do pacjenta przez lekarza.
Maska CPAP jest kluczowym elementem urządzenia CPAP, gdyż to ona dostarcza bezpośrednio powietrze z pompy do dróg oddechowych chorego. Jej wybór powinien być świadomą i przemyślaną decyzją, gdyż od tego, czy będzie ona odpowiednio dopasowana do potrzeb i cech anatomicznych pacjenta, zależy postęp i skuteczność leczenia. Gdy ten warunek nie zostanie spełniony, może dochodzić do przepuszczania powietrza i w konsekwencji – wybudzania chorego. Maska musi być również wygodna i nie oddziaływać negatywnie na komfort snu. Ponadto przy wyborze maski, należy kierować się opinią specjalisty – lekarza lub wykwalifikowanego sprzedawcy medycznego.
Działanie masek CPAP
Sposób działania maski do aparatu CPAP jest nie jest trudny do zrozumienia. Maska jest połączona z pompą powietrzną poprzez system elastycznych rurek. Pompa pobiera z otoczenia powietrze, które filtruje i podaje pod ciśnieniem o zaprogramowanej wartości za pośrednictwem rurek i maski śpiącemu pacjentowi. W zależności od rodzaju maski, droga podania powietrza może prowadzić przez nos lub jednocześnie przez nos i usta. Maska ma za zadanie pośredniczyć w podawaniu powietrza choremu i dopasować się do niego tak, by nie dochodziło od rozszczelnień, przemieszczania się czy jakiegokolwiek dyskomfortu.
Rodzaje masek CPAP
Na rynku jest wiele typów masek do różnych rodzajów aparatów CPAP, jednak główny podział rozróżnia dwie kategorie produktów: maski nosowe oraz maski ustno-nosowe.
Maska ustno-nosowa
Możemy również spotkać się z nazwami „maska twarzowa” lub „maska pełnotwarzowa”. Jak sama nazwa wskazuje, ten typ masek obejmuje większą powierzchnię twarzy – zarówno nos oraz usta – i jest zalecany, gdy chory oddycha w czasie snu przez otwarte usta, z powodu problemów ze swobodnym oddychaniem przez nos, co ma miejsce, na przykład gdy występuje u niego krzywa przegroda nosowa lub niedrożność w wyniku kataru. Wadą masek ustno-nosowych jest ich większa powierzchnia, co sprawia, że bywają mniej szczelne i ich używanie może być trochę mniej komfortowe niż tych zakrywających tylko nos, jednak dzięki nim możliwe jest oddychanie przez usta. Należy pamiętać, że źle dobrana maska CPAP tego rodzaju może powodować dyskomfort u osób z zarostem, nieregularnymi rysami lub sztuczną szczęką.
Maska nosowa
Jeśli nie ma przeciwwskazań, zdecydowanie bardziej polecane są maski nosowe. Ten typ maski CPAP jest mniejszy, dzięki czemu zapewnia większą wygodę i komfort używania. Łatwiej jest się też do niej przyzwyczaić, szczególnie chorym, którzy miewają skłonności klaustrofobiczne. Maska nosowa pozwala również śpiącemu na swobodne oddychanie bez względu na ciśnienie powietrza mu dostarczanego. Przeciwwskazaniami do używania tego typu maski CPAP są: oddychanie przez otwarte usta podczas snu i niedrożność nosa (z powodu krzywych przegród, polipów czy częstych alergii lub przeziębień). Przy wyborze warto zwrócić uwagę na to, gdzie znajduje się ujście węża z powietrzem – przy twarzy czy na szczycie głowy. Ujście na szczycie głowy jest rekomendowane szczególnie osobom, które śpią na brzuchu lub dużo się we śnie obracają. Inną ważną cechą jest materiał wykonania – żelowa lub silikonowa maska CPAP dobrze dopasuje się do twarzy.
Wśród masek nosowych wyróżniamy:
- otaczające cały nos;
- poduszeczkowe – zawierają poduszkę podnosową, nie mają kontaktu z śluzówką nosa;
- donosowe – z elementami wkładanymi do otworów nosowych (zalecane przy stosunkowo niskim ciśnieniu).
Jak wybrać i dopasować maskę?
Przede wszystkim, szczególnie przy pierwszym takim zakupie, należy się skonsultować lekarzem lub specjalistą w sklepie medycznym. Najważniejszymi kwestiami przy wyborze maski CPAP są: określenie sposobu spania i oddychania przez sen oraz ewentualnych przeciwwskazań do używania danego rodzaju maski. Należy zwrócić uwagę na sprawy takie jak: drożność nosa czy cechy anatomiczne górnych dróg oddechowych. Istotną kwestią jest też materiał i wykonanie – maska CPAP musi być szczelna i posiadać certyfikaty, zapewniające, że użyty do produkcji materiał jest antyalergiczny.
Odpowiednie dopasowanie maski jest niezwykle istotne. W tym celu przywiązujemy szczególną wagę do rozmiaru maski. Trzeba też wziąć pod uwagę takie aspekty jak kształt twarzy czy na przykład występowanie zarostu. Maska CPAP musi być szczelna – to najważniejszy czynnik gwarantujący rezultaty leczenia. I oczywiście wygoda – odpowiednio dobrane maski nie zakłócają komfortu snu. Oczywiście przy pierwszych kilku użyciach pacjent może czuć się trochę nieswojo, jednak przy odpowiednio dobranej masce to uczucie zanika w miarę stosowania.
Podsumowanie
Zadbanie o komfort i jakość snu jest bardzo ważne, jeśli chcemy, by dopisywało nam zdrowie i dobre samopoczucie. Dlatego, w przypadku obturacyjnego bezdechu sennego, nie należy ignorować problemu i udać się do specjalisty, a następnie dokonać zakupu odpowiedniego aparatu CPAP i wybrać maskę właściwą do swoich indywidualnych potrzeb. OBS jest bardzo niebezpiecznym schorzeniem – nie tylko wpływa na jakość życia i zaburza prawidłowe funkcjonowanie osoby chorej, ale może również zagrażać jej życiu, dlatego właśnie należy reagować w przypadku zaobserwowania objawów u siebie czy bliskich.