Loading...
Choroby

Najczęstsze choroby układu pokarmowego

Kobieta mająca choroby układu pokarmowego

Układ pokarmowy jest jednym z tych struktur naszego ciała, którego istnienie i obecność doceniamy dopiero wtedy, kiedy pojawią się jakieś problemy. Choroby układu pokarmowego i konsekwencje z nich wynikające to kłopot, z którym walczy na co dzień wielu Polaków. Dysfunkcje i choroby przewodu pokarmowego dzielą się na te, które można ławo wyleczyć oraz te bardziej problematyczne. Prezentacja najważniejszych chorób układu pokarmowego, pozwoli ułatwić rozpoznanie początkowych dolegliwości. Oczywiście, każdy problem wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą, w tym przypadku gastrologiem. Do postawienia diagnozy niezbędne jest szczegółowe i kompleksowe badanie obejmujące zabiegi gastroskopii i kolonoskopii.

Choroby przewodu pokarmowego: Choroba refluksowa

Jest to wieloczynnikowa choroba przewodu pokarmowego, która wynika z działania soku żołądkowego na błonę śluzową przełyku. Przyczyny takiego problemu obejmują zaburzenia napięcia i relaksacji dolnego zwieracza przełyku (czyli części łączącej przełyk z żołądkiem) lub niepoprawny skład chemiczny treści żołądkowej. W przypadku tej choroby układu pokarmowego, działanie soku żołądkowego, który charakteryzuje się niskim wskaźnikiem pH na przełyk powoduje pojawienie się wrzodów w odcinku przewodu pokarmowego na granicy przełyku i żołądka. Czasami występują również szkodliwe czynniki mechaniczne, o których zaliczamy wzrost ciśnienia śródbrzusznego lub obecność przepukliny rozworu przełykowego.

Czynnikiem stymulującym pojawienie się choroby refluksowej jest często nieodpowiednia dieta. Jeśli spożywamy duże ilości pokarmów, które posiadają w swoim składzie czynniki drażniące jak na przykład pieprz lub ostre sosy, to znacząco wzrasta wtedy możliwość rozwoju refluksu żołądkowo-przełykowego. Choroby układu pokarmowego, w tym refluks, mogą prowadzić do szeregu powikłań, których wyleczenie będzie znacznie trudniejsze, niż problem który je spowodował. U osób, które cierpią wiele lat na refluks żołądkowo-przełykowy, może rozwinąć się wtórne zwężenie przełyku i pojawienie się w nim komórek nabłonkowych, charakterystycznych dla jelit. Przypadłość tą nazywamy przełykiem Barreta – jest to groźne powikłanie wynikające ze zmian histopatologicznych, skutkujące w skrajnych sytuacjach rozwojem raka gruczołowego przełyku. Higiena układu pokarmowego i choroby z nim związane, są ze sobą ściśle powiązane dlatego warto zadbać o odpowiednią dietę w naszym codziennym życiu. Najbardziej charakterystycznym objawem tej choroby układu pokarmowego jest zgaga.

Choroba przewodu pokarmowego: Choroba wrzodowa

Układ pokarmowy i choroby z nim związane, dotyczą najczęściej przełyku i żołądka, więc podobnie jest z chorobą wrzodową. Polega ona na przewlekłym pojawianiu się wrzodów trawiennym w żołądku lub dwunastnicy. Wrzody są głębokim ubytkiem błony śluzowej, spowodowanym działaniem kwasu solnego i pepsyny, pochodzących z soku żołądkowego. Prezentacja chorób układu pokarmowego, nie mogła by się obejść bez tej choroby, gdyż jest to zdecydowanie najpowszechniej występująca przypadłość gastryczna.

Przyczyny pojawienia się wrzodów można podzielić na dwie kategorie:

  • czynniki zewnętrzne, do których zaliczamy nadmierne spożycie alkoholu i kofeiny, zakażenie Helicobacter pylori i niektóre leki,
  • czynniki wewnętrzne, czyli uwarunkowane genetycznie, współistniejące choroby układu nerwowego oraz stres.

Leczenie choroby układu pokarmowego jaką jest choroba wrzodowa opiera się na zastosowaniu odpowiedniej farmakoterapii oraz ograniczeniu z pożywienia czynników stymulujących pojawianie się wrzodów.

Mężczyzna borykający się z wymiotami i chorobami układu pokarmowego
Źródło: Freepik.com

Choroby układu pokarmowego: Biegunki

Choroby układu pokarmowego obejmują również dysfunkcje, które towarzyszą nam kilka razy do roku i często traktujemy je bardziej jako objaw, niż właściwy problem. Biegunki mogą być wywołane przez czynniki infekcyjne, zatrucia pokarmowe, przyjmowane leki lub przyczyny hormonalne. Choroba układu pokarmowego jaką jest biegunka, klasyfikowana jest często pod względem mechanizmu działania.

Popularny jest więc podział na biegunkę osmotyczną, sekrecyjną, wysiękową oraz spowodowaną zaburzeniami motoryki. Biegunka osmotyczna spowodowana jest zwiększeniem ilości wody w jelicie, poprzez zahamowanie mechanizmu ich resorpcji.  Biegunka sekrecyjna polega na nadmiernym wydzielaniu wody i elektrolitów do światła jelita (przyczyną jest najczęściej zatrucie toksynami bakteryjnymi oraz nadmierna podaż kwasów tłuszczowych). Biegunka wysiękowa pojawia się przy uszkodzeniach błony śluzowej i jej charakterystycznym objawem jest krew w stolcu. Ostatnim typem jest biegunka spowodowana zaburzeniami motoryki, która towarzyszy często zespołowi jelita drażliwego.

Leczenie biegunek uzależnione jest od przyczyny jej wystąpienia. W niektórych przypadkach, niezbędne jest zastosowanie antybiotykoterapii, w innych koniecznie trzeba wyeliminować niektóre pokarmy z diety. Biegunki występujące przewlekle, wymagają więc poszerzonej diagnostyki, w celu dobrania odpowiedniego sposobu leczenia.

Odpowiednia higiena ma znaczący wpływ na choroby układu pokarmowego – wysypianie się, zdrowe odżywianie i unikanie stresu to czynniki, które ułatwią unikanie problemów, jakim są biegunki.

Schorzenia układu pokarmowego: Zespoły upośledzonego wchłaniania

Istnieją choroby przewodu pokarmowego, które objawiają się brakiem wchłaniania określonych składników odżywczych z diety. Prowadzi to do zaburzeń wynikających z niedoboru witamin, energii lub składników budulcowych. Przyczynami takich pojawiających się chorób układu pokarmowego są zespołu zaburzonego wchłaniania. Spowodowane zaburzeniami zapalnymi lub brakiem wydzielania odpowiednich enzymów trawiennych, mogą dotyczyć wszystkich składników pokarmowych lub jednej substancji. Zespoły zaburzonego wchłaniania objawiają się biegunką tłuszczową, niedoborem energetycznym, witaminowym i składnikowym, osłabieniem, brakiem apetytu, odwodnieniem i wzdęciami brzucha. Ta choroba przewodu pokarmowego, może dotyczyć zaburzeń w świetle jelita, nieprawidłowości związanych z metabolizmem kwasów żółciowych lub zaburzeniami transportu błonowego.

Choroby związane z układem pokarmowym dotyczące zaburzeń wchłaniania, wymagają dokładnej diagnostyki. Możliwych powodów nieprzyswajania określonych składników z diety może być dużo. Wizyta u gastrologa i przeprowadzanie dokładnych badań może rozwiązać ten problem. Warto więc czasem zaufać specjaliście, zamiast próbować kolejne eksperymentalne diety, które czasem mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Tak samo jak pozostałe choroby układu pokarmowego, zespoły zaburzonego wchłaniania wymagają odpowiedniej higieny jedzenia, która powinna objawiać się zastosowaniem dobranej do jednostki chorobowej diety.

Choroba układu pokarmowego: Choroba glutenowa

Choroby przewodu pokarmowego mają często charakter autoimmunologiczny. Przykładem takiego zaburzenia jest choroba trzewna, zwana również glutenowa. Prezentacja najważniejszych chorób układu pokarmowego nie może mieć miejsca, bez wspomnienia o niej. Jest to stosunkowo niedawno odkryte zaburzenia, które objawia się nietolerancją glutenu, czyli jednego z białek występujących w pszenicy, życie i jęczmieniu. Choroba przewodu pokarmowego, prowadzi do wystąpienia przewlekłego procesu zapalnego w jelicie cienkim. Skutkiem długotrwałego utrzymującego się zapalenia jest zanik kosmków jelita oraz produkcja autoprzeciwciał.

Ta najpowszechniej występująca w XXI wieku choroba przewodu pokarmowego, zwana inaczej celiakią, rozpoznawana jest na podstawie badań surowicy krwi pacjenta oraz wycinka błony śluzowej jelita cienkiego.

Choroba pokarmowa: Enteropatia wysiękowa

Są to zaburzenia metabolizmu i regeneracji komórek jelita odpowiedzialnych za absorpcję składników pokarmowych. Częste występowanie owrzodzeń błony śluzowej i zaburzenia układu limfatycznego sprawiają, że to jedna z najniebezpieczniejszych chorób układu pokarmowego. Na szczęście, występuje ona u niewielkiego odsetka populacji.

Najczęstsze choroby układu pokarmowego: Alergie pokarmowe

Innymi chorobami przewodu pokarmowego, często diagnozowanymi współcześnie są alergie pokarmowe. Polegają one na nadwrażliwości na składniki obecne w pokarmie i pojawieniem się reakcji uczuleniowej. Do najczęstszych objawów tej choroby układu pokarmowego zaliczamy kurczowe bóle brzucha, biegunkę, wymioty, objawy skórne, bóle stawów i gorączkę.

Układ pokarmowy choroby: Uchyłkowatość

Uchyłkowatość należy do chorób układu pokarmowego, które są częstym powodem komplikacji jak martwica ściany jelita oraz zapalenie trzustki. Uchyłki to wpuklenia błony śluzowej, które najczęściej występują w okrężnicy esowatej, ale zdarzają się przypadki obecności na całej długości przewodu pokarmowego. W uchyłkach gromadzi się pokarm przechodzący aktualnie przez przewód pokarmowy. Jeśli trafi między powstałe uchyłki, to w miejscu tym może rozwinąć się stan zapalny. Zdarza się również wystąpienie ucisku na przewód żółciowy wspólny i trzustkowy przez wypełniony uchyłek. Uchyłkowatość charakteryzuje się wystąpieniem nagłych i silnych bólów brzucha, które wymagają zbadania na szpitalnym oddziałach ratunkowych.

Higiena w chorobach układu pokarmowego

Kobieta leżąca na łóżku, borykająca się z chrobami układu pokarmowego
Źródło: Freepik.com

Istotnym elementem profilaktyki i wyleczenia problemu jest zachowywanie wcześniej wspominanej odpowiedniej higieny układu pokarmowego. Spożywanie zdrowych produktów, opierających się na różnorodnej i bogatej w mikro oraz makroelementy diecie, to podstawa zachowania dobrego zdrowia. Również dbanie o prawidłowe wypróżnianie się, przekłada się na znaczący wzrost poziomu komfortu fizycznego i psychicznego. Ograniczenie spożywania potraw zawierających szkodliwe substancje, takie jak na przykład olej palmowy albo nadmierna ilość tłuszczu jest w stanie wydłużyć nasze życie o kilka lat. Świadomość społeczna odnośnie zdrowego odżywiania rośnie każdego roku.

To co jemy, nie tylko ma zapewnić nam energię i siłę. Układ pokarmowy i choroby z nim związane warunkują także dobre samopoczucie człowieka. Prezentacja najważniejszych chorób układu pokarmowego, ma nam głównie przypominać o znaczeniu jaki ma ten układ oraz wstępnym rozpoznawaniu i podziale najczęstszych schorzeń.

Źródła:

  • Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, Grzegorz Wallner, Adam Dziki, Andrzej Dąbrowski.
  • Leczenie chorób przewodu pokarmowego. Podstawy patogenetyczne, Jan Stasiewicz.

Autor:
Paweł Kumięga – student Uniwersytetu Medycznego,
specjalizuje się w tematach ogólnomedycznych ze szczególnym naciskiem na szeroko pojętą fizjoterapię

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.