Ból jest zjawiskiem subiektywnym odczuwanym przez każdego człowieka inaczej. Jest też bardzo powszechnym zjawiskiem, jednocześnie stale badanym przez naukowców i nie do końca poznanym. Poza tym, że dotyka niemalże każdego dorosłego człowieka, może dotyczyć wszystkich części ciała i objawiać się na wiele sposobów. Ból przewlekły, a co za tym idzie ograniczenie ruchomości, obniża jakość naszego życia i jest głównym powodem konsultacji lekarskiej i fizjoterapeutycznej.
Ból pleców między łopatkami i ból z tyłu pleców na wysokości płuc
Jedną z częstszych lokalizacji bólu są plecy. Jeżeli dotyczy okolicy międzyłopatkowej często może niepokoić, ponieważ znajduje się na wysokości płuc. Emocje są niezaprzeczalnie powiązane z dolegliwościami bólowymi, dlatego lęk będzie je wzmagał. Warto wiedzieć skąd się bierze, czy jest niebezpieczny i w razie wątpliwości, szczególnie jeżeli trwa dłużej niż 3 miesiące, skonsultować z lekarzem. Uznaje się, że ból pleców powodują głównie wady postawy i skoliozy, ale też choroby kości i tkanek miękkich kręgosłupa, choroby internistyczne, zakaźne, kardiologiczne, pulmonologiczne, urazy i złamania okolicy barku, neuralgie międzyżebrowe oraz choroby natury psychicznej i emocjonalnej.
Wady postawy i skolioza
Najczęstszą przyczyną bólu pleców między łopatkami są przeciążenia. Dotyczą częściej kobiet niż mężczyzn, jednak u osób ,które prowadzą sedenteryjny tryb życia i pracują umysłowo, płeć nie ma znaczenia. Spędzając większość dnia w pozycji siedzącej, doprowadzamy do znacznej kifotyzacji kręgosłupa piersiowego oraz zniesienia lordozy szyjnej i lędźwiowej. Fizjologiczne krzywizny to naturalne wygięcia w płaszczyźnie strzałkowej, które umożliwiają prawidłowe i bezbolesne funkcjonowanie naszego ciała. Kiedy zostają zaburzone przez zaokrąglanie pleców lub skoliozę, dochodzi do wywołania reakcji bólowej. Długotrwała pozycja siedząca jest przyczyną bólu pleców na wysokości łopatek. Przyczynia się do tego brak aktywności fizycznej, osłabiając mięśnie i narażając na przeciążenia. Wtedy ostry ból z tyłu pleców może pojawić się nieoczekiwanie i utrzymywać się dłuższy czas.
Mięśnie i inne tkanki miękkie, omawianej okolicy pleców, wykazują się dużą aktywnością bólową, dlatego to w nich odczuwamy największe przeciążenie i napięcie.
Należą do nich:
- m. płatowaty głowy;
- m. dźwigacz łopatki;
- m. równoległoboczne;
- m. czworoboczny;
- stawy międzywyrostkowe;
- stawy żebrowo-poprzeczne;
Skolioza, jako trójpłaszczyznowa deformacja kręgosłupa, także jest przyczyną nieprawidłowych napięć w naszym ciele i nieleczona, doprowadza do dolegliwości bólowych nie tylko kręgosłupa ale też głowy, szyi a nawet stawów biodrowych. Ma też negatywny wpływ na narządy wewnętrze, powodując ucisk i kompresję ich struktur.
Ból pleców pod łopatkami, powodowany wadami postawy i brakiem regularnej aktywności fizycznej, jest określany jako przewlekły. Jest subiektywny – może doskwierać jako ucisk, pieczenie, czasami kłucie. Żadnego z nich nie należy bagatelizować, bo mimo że nie zagraża bezpośrednio życiu, to znacząco obniża jego jakość. Aby uporać się z takimi dolegliwościami warto udać się do fizjoterapeuty, który rozluźni nadmiernie napięte mięśnie, a następnie zadbać o codzienną aktywność fizyczną, zmienić krzesło na dużą piłkę, która nie pozwoli na przyjęcie wypłaszczonej pozycji pleców i utrzyma nas w minimalnym, ale ciągłym ruchu.
Spondyloza, dyskopatia, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Dużo rzadszą przyczyną kłucia między łopatkami mogą być choroby trzonów i krążków międzykręgowych kręgosłupa. Wbrew powszechnej opinii, badania naukowe nie potwierdzają korelacji między nimi a bólem pleców. Dolegliwości bólowe, w tym wypadku też są spowodowane osłabieniem lub nadmiernym napięciem mięśni, jednak przyczyną tego dysbalansu jest choroba. Zawsze w przypadku wątpliwości lub nieskuteczności fizjoterapii i profilaktyki, niezbędna jest konsultacja lekarska i wykonanie badań obrazowych. Lekarz może zlecić RTG lub rezonans magnetyczny.
Bóle pleców między łopatkami, czy to spondyloza?
Spondyloza to zwyrodnieniowa choroba kręgosłupa, jest postępująca i przewlekła, a leczenie polega na spowolnieniu jej postępowania. Dotyczy zarówno trzonów kręgów, krążków międzykręgowych, jak i tkanek miękkich okalających kręgosłup (stawy, więzadła). Następstwem spondylozy jest powstawanie przepuklin oraz utrata amortyzacji i stabilności kręgosłupa, dlatego konieczne jest wprowadzenie celowanych ćwiczeń na poprawę tych funkcji. Poza przewlekłym bólem utrudniającym funkcjonowanie jest uczucie sztywności pleców.
Czy dyskopatia może powodować bóle pleców na wysokości łopatek?
Kolejna choroba zwyrodnieniowa przyczyniająca się do dolegliwości ze strony pleców to dyskopatia. Dotyczy krążka międzykręgowego, który oddziela od siebie kręgi kręgosłupa. Procesy zwyrodnieniowe są długotrwałe i obejmują różne stadia: ostre, dotykające nagle i z dużą intensywności oraz przewlekłe, kiedy ból jest mniejszy ale jednostajny. Częściej jest jednak diagnozowana w lędźwiowym odcinku kręgosłupa niż piersiowej części.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa a bóle w łopatkach
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa dotyka najczęściej młodych mężczyzn, przed trzydziestym rokiem życia. Często bagatelizowane objawy przyczyniają się do zdiagnozowania choroby dopiero w zaawansowanym stadium. Jednym z głównych sygnałów konieczności konsultacji lekarskiej, jest ból wybudzający ze snu. Tak też jest w przypadku ZZSK. Bolesność nie pojawia się w ciągu dnia, a częściej pojawia się nocą lub po przebudzeniu i zanika wraz ze wzrostem aktywności fizycznej. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa leczy się środkami przeciwzapalnymi i biologicznym. Nie bez znaczenia pozostają zabiegi fizykoterapeutyczne i regularna, umiarkowana aktywność fizyczna.
Choroby internistyczne
Ból pleców na wysokości klatki piersiowej może być spowodowany chorobami internistycznymi. Jeżeli dolegliwości nawracają, konieczne jest wykluczenie tej przyczyny i wizyta u lekarza. Zmiany zlokalizowane w jamie brzusznej czy klatce piersiowej nie zawsze dają objawy miejscowe. Często są to bóle rzutowane, pojawiające się w stawach kręgosłupa lub międzyżebrowych. Przyczyną mogą być zmiany lub podrażnienia wyższych partii układu pokarmowego (przełyku, żołądka), wątroby czy trzustki.
Choroby kardiologiczne
Ostre kłucie w plecach między łopatkami może też zwiastować choroby kardiologiczne. Sygnałem stanu przedzawałowego jest też ból w okolicy klatki piersiowej, promieniujący do ramion, szyi i głowy. Mogą mu towarzyszyć duszności, zmęczenie i nudności, jednak zdecydowanie rzadziej. Ból ma charakter piekący i daje wrażenie ucisku lub zgniatania. Taki stan wymaga niezwłocznej interwencji medycznej.
Choroby mięśnia sercowego to nie tylko jego zawał. Obejmują one:
- zapalenie;
- chorobę niedokrwienną;
- zaburzenia rytmu;
- niewydolność;
- blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego;
Wszystkie są przewlekłe i bywa, że trudno je zdiagnozować we wczesnym stadium, dlatego wszelkie niespecyficzne i nieustępujące objawy należy zgłaszać personelowi medycznemu.
Zaburzenia pracy układu oddechowego a bóle w łopatkach
Objawy takie jak ból między łopatkami podczas oddychania, mogą wskazywać na kłopoty z układem oddechowym. Jeżeli mamy do czynienia z zapaleniem płuc lub opłucnej, ból pojawi się także przy kaszlu. Nasilające się uczucie kłucia w płucach, które utrzymuje się od dłuższego czasu, a pacjent nie doznał żadnego urazu, powinno skłonić do wizyty u lekarza. Choroby płuc wykazują szereg innych objawów, które lekarz będzie umiał powiązać i potwierdzi lub wykluczy obawy.
Półpasiec a bóle kręgosłupa między łopatkami
Ból w plecach na wysokości łopatek może być spowodowany chorobą zakaźną, taką jak półpasiec. Wywołuje go wirus odpowiedzialny za ospę wietrzną, jednak u osoby, która już ją przeszła wywoła właśnie półpaśca. Poza ostrym, piekącym i bardzo silnym bólem, pojawia się swędząca wysypka. Charakterystyczne dla tej choroby jest występowanie powyższych objawów tylko po jednej stronie tułowia. W razie dużego dyskomfortu można zastosować krótkie kąpiele w chłodnej wodzie i leki przeciwhistaminowe, ale zawsze wcześniej trzeba skonsultować się z lekarzem. Podczas zakażenia pojawia się uczucie osłabienia i dolegliwości bólowych głowy. Choroba jest zaraźliwa, więc konieczne jest pozostanie w domu, nawet jeżeli ogólny stan chorego jest dobry.
Uszkodzenia stawu barkowego
Poprzez połączenia nerwowe i system mięśniowo-powięziowy, dolegliwości bólowe mogą być odczuwane w odległych okolicach ciała. Mówimy wtedy o „bólu rzutowanym”. Takim przykładem jest uszkodzenie stawu barkowego. Uraz barku może powodować ból pleców na wysokości łopatek.
Do takich uszkodzeń zaliczamy:
- zwichnięcia i podwichnięcia;
- urazy mechaniczne i zapalenia tkanek miękkich;
- złamania;
- zwyrodnienia;
Ból powysiłkowy
Do bólu kręgosłupa na wysokości łopatek, często przyczynia się niewydolność mięśni i objawia bólem powysiłkowym. Dzieje się tak wtedy, gdy mięśnie są za słabe aby przyjąć narzucone obciążenie i tak, po spontanicznej aktywności fizycznej pojawiają się dolegliwości. Taka sytuacja może mieć miejsce także u regularnie trenujących sportowców, kiedy nie stosują zabiegów regeneracyjnych lub nakładają na siebie zbyt duże obciążenie. W tym wypadku, leczenie nie jest skomplikowane i opiera się na odpoczynku lub zabiegach fizjoterapeutycznych.
Neuralgia międzyżebrowa
Neuralgia międzyżebrowa to nerwoból spowodowany uszkodzeniem lub uciśnięciem nerwów, w tym wypadku międzyżebrowych. Objawem jest ból pleców między łopatkami, nasilający się przy oddychaniu. Obraz kliniczny tej dolegliwości jest jednak znacznie szerszy. Ponieważ uciśnięte nerwy są odpowiedzialne za unerwienie skóry i mięśni okolicy tułowia, ból pojawia się nie tylko z tyłu lecz w całej okolicy klatki piersiowej. Jest opisywany jako ostry, często szarpiący i kłujący. Ze względu na okolice w jakiej występuje, wzbudza u chorych strach i nasila dolegliwości. Zaostrza się podczas aktywności fizycznej, a często uniemożliwia ruch. Nerwoból może zniknąć samoistnie, jednak kiedy nawraca konieczne jest postawienie diagnozy i leczenie przyczyny neuralgii. Domowe sposoby złagodzenia dolegliwości to stosowanie ciepłych okładów, masaż czy rozgrzewająca i rozluźniająca kąpiel.
Ból między łopatkami u kobiet
Na ból pleców w okolicy międzyłopatkowej często skarżą się kobiety o dużym biuście. Przyczyną nie są same piersi ani ich rozmiar, ale ich wpływ na postawę ciała. Duży biust w nieodpowiednim biustonoszu powoduje garbienie. Górny odcinek pleców zaokrągla się, barki ustawiają w protrakcji, a głowa wysuwa się do przodu. To wszystko powoduje permanentne wydłużanie mięśni pleców, tym samym wywołując ból. Aby temu zapobiec, niezbędne są ćwiczenia wzmacniające mięśnie górnego odcinka kręgosłupa i zwiększające ruchomość klatki piersiowej, przywracające prawidłową postawę. Drugim aspektem jest rodzaj biustonosza. Musi być odpowiednio dobrany do rozmiaru piersi i obwodu pod nimi. Prawidłowo dobrany zapewni dobre podtrzymanie i nie przyczyni się do powstawania bólu. Najlepiej udać się o poradę do brafitterki, która dobierze odpowiednią bieliznę.
Przerzuty nowotworowe
Niebezpieczną przyczyną bólu pleców na wysokości klatki piersiowej są przerzuty ognisk nowotworowych. Tej okolicy dotyczą głownie zmiany narządów wewnętrznych, takich jak nerki, wątroba, płuca, ale też piersi lub prostata u mężczyzn).
Choroby psychiczne i stres
Bagatelizowaną przyczyną dolegliwości bólowych pleców są choroby psychiczne. Należy pamiętać, że ciało człowieka nie działa w odizolowanych układach, a pracuje niezmiennie jako całość. Depresja, stany lękowe, złe samopoczucie, niestabilny stan psychiczny, długofalowe narażenie na stres, to jedne z głównych czynników predysponujących do bólu kręgosłupa na wysokości łopatek, w obrębie głowy i szyi. Głównie narażony będzie kręgosłup, zarówno jego odcinek szyjny, piersiowy jak i jego dolna, lędźwiowa część. W tym przypadku zabiegi fizjoterapeutyczne i aktywność fizyczna zniwelują tylko objawy, które będą nawracały. Aby skutecznie pozbyć się nawracającego bólu, konieczna jest wizyta u psychologa. Najczęściej spotyka się u takich pacjentów depresję i stany lękowe. Terapeuta, poza diagnozą, podpowie jak radzić sobie ze stresem i stosować techniki wyciszające i rozluźniające. Będą one cenne dla całego układu nerwowego.
Wielość przyczyn bólu pleców z tyłu i pod łopatkami
Jak widzimy przyczyn bólu okolicy międzyłopatkowej jest wiele. Ta okolica naszego ciała jest obciążona nie tylko czynnikami zewnętrznymi, ale też stanem naszych narządów wewnętrznych i psychiki. Podstawą profilaktyki takich dolegliwości jest utrzymanie silnych i elastycznych mięśni przykręgosłupowych i utrzymujących łopatki i barki w optymalnej pozycji.
Zapewnią nam to ćwiczenia wzmacniające plecy, brzuch i rozciągające klatkę piersiową zapewniające miejsce dla pracy płuc i serca. Dobrą formą takich ćwiczeń, szczególnie dla osób prowadzących siedzący tryb życia, będzie joga. Pod okiem wykwalifikowanego instruktora bezpieczna i efektywna, zapewni też naukę prawidłowego toru oddychania i relaksacji. Ćwiczenia fizyczne zapewniają odpoczynek dla pracy umysłowej, co odciąży nasza psychikę i pozwoli na rozluźnienie mięśni przykręgosłupowych.
Terapia metodami manualnymi, przeprowadzana w gabinetach fizjoterapeutycznych jest skuteczną metodą dolegliwości bólowych szyi i górnej części pleców. Stan kliniczny pacjentów znacznie się poprawia, a niejednokrotnie ból ustępuje całkowicie.
Jeżeli jednak, dolegliwości bólowe nawracają lub zauważamy inne, niespecyficzne objawy, pamiętajmy aby niezwłocznie udać się do lekarza w celu dalszej diagnostyki.
Źródło:
- Szostak L., Marcinkowski J.; Czynnościowe dolegliwości bólowe kręgosłupa poważnym problemem zdrowia publicznego. Część 3. Mobilizacje uciskowe jako narzędzie badawcze i lecznicze w czynnościowych dolegliwościach bólowych kręgosłupa piersiowego.