Pojawiające się mrowienie w rękach i dłoniach może dotyczyć zarówno obu kończyn górnych, jak i tylko jednej z nich. Regularne drętwienie prawej ręki może, ale nie musi, oznaczać coś złego. Bardzo często cierpnięcie prawej dłoni to efekt leżenia na niej i przyciśnięcia jej swoim ciałem. Z reguły zwolnienie nacisku po chwili przywraca prawidłowe krążenie i czucie w całej ręce. Co jednak w sytuacji, jeśli mrowienie nie ustaje pomimo braku siły zewnętrznej działającej na rękę? O jakich chorobach i schorzeniach może świadczyć uczucie zdrętwienia w prawej ręce i jak należy je leczyć? Czy w ogóle można zapobiec cierpnięciu prawej ręki?
Drętwienie i mrowienie rąk
Mówiąc o zjawisku mrowienia i drętwienia, zaburzeniach czucia, a niekiedy nawet bólu i wrażeniu przebiegającego przez ciało prądu, mówimy tak naprawdę o parestezjach. Określenie to jest zespołem odczuć, zaburzonego odbierania bodźców przez ciało, powodując wymienione powyżej wrażenia. Do parestezji zalicza się wszelkie zaburzenia związane z prawidłowym odczuwaniem, a więc także te bezpośrednio połączone ze zmysłem dotyku.
Na skutek nieprawidłowego przebiegania impulsów nerwowych wzdłuż układu nerwowego, pewne odczucia mogą przybierać nasilony charakter, podczas gdy inne będę niemal całkowicie wygaszone. Dodatkowo, w przypadku parestezji, może dochodzić do mylnych sygnałów, wysyłanych przez układ nerwowy. Komórki nerwowe, na skutek uszkodzenia lub nadmiernego działania siły mechanicznej, jak np. urazy ciała, głównie kręgosłupa i okolic, ale także wysokiej i niskiej temperatury, bądź czynników i substancji chemicznych, nie pracują prawidłowo. Wysyłają one zbyt dużo, zbyt często lub niedostatecznie silnie informacje do określonych tkanek ciała, powodując nieadekwatne do sytuacji odczucia.
Problem zaburzeń odczuwania dotyczy przede wszystkim kończyn dolnych i górnych. Rzadziej obserwowane są tego typu odczucia w okolicy brzucha czy klatki piersiowej, choć nie jest to niemożliwe. Wrażenie wibracji, szczypania, ukłucia, lub wbijania czegoś w skórę, może dotyczyć każdej partii ciała. Bywa, że uczucie jest tak silne, że nie pozwala normalnie funkcjonować, nie mówiąc już o tym, że problem drętwienia rąk, a w szczególności prawej dłoni i ręki, może świadczyć także o schorzeniach poważniejszych niż tylko obciążenie ręki na skutek ucisku na naczynie krwionośne czy mięsień. Niekiedy parestezje prawej ręki objawiają się także obniżoną i wyraźnie wyczuwalną, niższą jej ciepłotą, ale także mniejszą lub całkowicie zniesioną siłą motoryczną i sprawnością dłoni.
Wrażenie osłabienia czucia w prawej ręce, może mieć charakter odczuć typowych dla parestezji nocnych lub porannych, najczęściej w wyniku mechanicznego obciążenia nerwu, ale także występować o dowolnej porze, także w trakcie dnia, wywodząc się niejednokrotnie z innych powodów.
Drętwienie prawej ręki, jako objaw schorzeń
Uszkodzone lub porażone i podrażnione nerwy obwodowe to główna przyczyna zaburzeń czucia w obrębie prawej dłoni i całej ręki. Problemy z układem nerwowym mogą być powiązane z innymi schorzeniami, które nie tyle bezpośrednio, co dodatkowo wywołują tego typu objawy. Drętwienie, mrowienie i zaburzenia odczuwania w prawej ręce, najczęściej swoje podłoże mają w chorobach i schorzeniach.
Dlaczego drętwieje ręka?
Powodem drętwienia prawej reki mogą być takie schorzenia jak:
- Zwyrodnieniowe zmiany kręgosłupa. W schorzeniu tym dochodzi do niszczenia krążków międzykręgowych, czyli struktur, które tworzą kręgosłup. Zmiany w obrębie szkieletu skutkują zwyrodnieniami, krzywiznami i naciskaniem kręgów na nerwy obwodowe, wychodzące z rdzenia kręgowego na całej jego długości. Patologiczne zmiany tego typu bezpośrednio wywołują podrażnienie tkanek układu nerwowego, co przekłada się na ból i uczucie cierpnięcia w ręce.
- Zespół cieśni nadgarstka. Do zmian w obrębie nadgarstka dochodzi w momencie długotrwałego nacisku na nerw przebiegający przez kanał nadgarstka. Nerw ten nazywany pośrodkowym, w momencie uciśnięcie, może powodować ból, któremu towarzyszy stan zapalny, połączony z obrzękiem. Do najczęstszych przyczyn występowania zespołu cieśni nadgarstka należy długi czas pracy przy komputerze i niewłaściwa pozycja dłoni podczas używania myszki czy klawiatury, ale również choroby zwyrodnieniowe stawów chociażby w przebiegu ich reumatoidalnego zapalenia.
- Zespół rowka nerwu łokciowego. Kolejnym, typowym dość zjawiskiem, powodującym parestezje, w tym właśnie drętwienie w prawej ręce, jest wspomniany zespół rowka nerwu przebiegającego przez łokieć. Odczucia podobne jak w przypadku zespołu cieśni nadgarstka, z tym, że zlokalizowane wyżej, bo w obrębie łokcia pojawiają się głównie w nocy i wzmagają podczas unoszenia ramienia w górę. W ciągu dnia, ze względu na pozycję ręki zazwyczaj objawy ustępują lub znacznie zmniejszają się.
- Guzy mózgu. Niebezpiecznym i przez wielu unikanym, nawet w myślach, tematem są choroby nowotworowe. Niestety mrowienie i drętwienie rąk, w tym prawej dłoni, może być jednym z objawów guzów pojawiających się w obrębie czaszki i mózgu. Na skutek podniesionego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, powodowanego przez rosnący guz, naciskający na obszary jednej lub drugiej półkuli, zaobserwować można nawracające bóle głowy, w tym bóle migrenowe, zaburzenia ruchu i czucia, w tym właśnie cierpnięcie i niedowład prawej ręki. W zależności od dokładnej lokalizacji symptomy świadczące o guzie mózgu mogą być różne i niekoniecznie związane z paraliżem i drętwieniem ręki.
- Udar niedokrwienny mózgu. Niebezpieczne schorzenie, które w wyniku braku prawidłowego ukrwienia mózgu powoduje jego zaburzoną pracę, a to przekłada się bezpośrednio na zaburzoną pracę całego organizmu, w tym na układ nerwowy.
Drętwiejąca prawa ręka, jako objaw udaru mózgu
Drętwienie prawej ręki to częsty, nierzadko także pierwszy objaw choroby neurologicznej, jaką jest udar niedokrwienny mózgu. W procesie tej choroby dochodzi do szybkiego, często wręcz natychmiastowego zahamowania dopływu krwi do obszarów mózgu. Główną przyczyną tego jest mocne zwężenie, a niekiedy także, całkowite domknięcie się ścian naczyń krwionośnych, co w zupełności blokuje przepływ krwi przez nie.
Typowe dla udaru jest drętwienie nie tylko rąk, ale również całego ciała. Zazwyczaj paraliż ma charakter jednostronny, a więc za mrowieniem prawej dłoni, potem całej ręki będzie szło uniemożliwienie ruchu po całej prawej stronie, od twarzy, aż po palce stóp. Osoby po przejściu udaru, z reguły poddawane są dość długiej i wymagającej ciężkiej pracy, rehabilitacji, jednak w miarę ćwiczeń wielu udaje się wrócić do prawie całkowitej sprawności. Wszystko zależy oczywiście od tego, jak rozległy był udar, ale także od wieku chorego, ogólnego stanu zdrowia i tego jak szybko udzielona została mu pomoc.
Skuteczne leczenie uczucia mrowienia w prawej ręce
Uczucie mrowienia i drętwienia rąk, nigdy nie jest zjawiskiem przyjemnym, nawet jeśli nie jest bolesne, nie powinno zostać przez nas zignorowane. Pierwszym krokiem jest właściwa diagnoza tego, co faktycznie się z nami dzieje. Jeśli nie jesteśmy w stanie sami dojść do przyczyny drętwienia prawej ręki, czy dłoni, musimy zgłosić się do lekarza. Leczenie, niezależnie od tego jakie, mające na celu zwalczenie problemu, będzie oparte na podłożu danego schorzenia.
Lekarz rodzinny zapewne przepyta nas w związku z odczuwanymi przez nas dolegliwościami, tak aby dojść do pierwszych, być może od razu właściwych wniosków, co pozwoli mu na dalszą diagnostykę i wdrożenie leczenia. Zazwyczaj sam wywiad jest tylko dobrym wskazaniem do dalszych badań, na które lekarz POZ nas skieruje. W przypadku problemów z mrowieniem i cierpnięciem prawej ręki, podejrzenia padają na układ nerwowy, ale także wady kręgosłupa. W celu potwierdzenia lub wykluczenia swoich podejrzeń, zazwyczaj kierowani będziemy do neurologa lub neurochirurga oraz na badania obrazowe, takie jak RTG, badanie MRI rezonansu magnetycznego czy tomografię komputerową, znaną jako CT. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań wdrożone może zostać leczenie specjalistyczne.
Drętwienie prawej ręki – jak poradzić sobie z problemem?
Jeśli metody obrazowania nie wskażą żadnych poważnych i trwałych zmian, zazwyczaj winna jest niewłaściwa postawa, np. zbyt długie przebywanie w jednej pozycji w ciągu dnia – pracując przy komputerze lub biurku. Gdy nadmiernie obciążamy nasz kręgosłup, jego nacisk na nerwy i rdzeń kręgowy zwiększa się, powodując ból, ale także drętwienie i mrowienie w kończynach, w tym w prawej ręce lub dłoni. Na szczęście w tym wypadku wystarczy zaledwie trochę więcej ruchu, zwiększona uwaga na to, ile i jak siedzimy, oraz zmiana w sposobie trzymania prawidłowej postawy ciała. Wszelkie skrzywienia, powodujące ucisk na nerwy można niwelować wykonując dodatkowo odpowiednie ćwiczenia, które wzmocnią nasz kręgosłup i pozwolą pozbyć się dolegliwości związanych z nieprawidłowym czuciem w ręce.
Po jakie witaminy sięgnąć, gdy drętwieje ręka?
Właściwą pracę nerwów i mięśni, także w obrębie dłoni i rąk, zapewniają witaminy z grupy B, w szczególności witamina B6 i B12, ale także magnez, potas i sód, odpowiedzialne bezpośrednio za prawidłowe przewodnictwo nerwowe i kurczliwość mięśni. Jeśli dokuczają nam odczucia mrowienia prawej dłoni warto zastanowić się nad możliwymi niedoborami, któregoś z tych składników i uzupełnić je odpowiednimi suplementami.
W momencie, gdy problem cierpnięcia prawej ręki to wynik poważniejszych schorzeń, jak chociażby udar, konieczny może okazać się pobyt w szpitalu i dłuższa hospitalizacja. Poważne problemy z kręgosłupem, uszkodzenia stawów, złamania lub schorzenia, typu stwardnienie rozsiane, będą wymagały pomocy i leczenia specjalistycznego. Rehabilitacja i wsparcie fizjoterapeuty, to poza lekami, a niekiedy i zabiegiem chirurgicznym, ważny aspekt terapii. Często błahy objaw, jakim jest na pierwszy rzut oka mrowienie prawej dłoni i cierpnięcie prawej reki może wiązać się z długim leczeniem, wymagającym od chorego cierpliwości i wytrwałości.
Każdy przypadek powinien być rozpatrzony osobno i zostać poddany odpowiednio dobranej terapii. Niezależnie od tego, jak nieznaczący może wydać nam się powód drętwienia prawej ręki, musimy podejść do problemu z powagą, ale też spokojem. Mając nadzieję, że nic złego się nie dzieje, należy wykonać podstawowe badania, które upewnią nas w tym, że powód cierpnięcia ręki był tylko chwilowy.
Źródła:
- Neurologia i neurochirurgia, Kenneth W. Lindsay Ian Bone Ian Bone Geraint Fuller Geraint Fuller Edra Urban & Partner, 2013.
- Biochemia Harpera, Victor W. Rodwell, David A. Bender, Kathleen M. Botham, Peter J. Kennelly, Anthony P. Weil PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018.
- Żywienie człowieka. Tom 1. Podstawy nauki o żywieniu, Gawęcki Jan Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.