Paradontoza – kilka sposobów na leczenie domowe

Paradontoza w ogólnym ujęciu to przewlekłe zapalenie przyzębia. W języku potocznym schorzenie to nazywane jest paradontozą, paradentozą lub parodontozą. Jest to choroba infekcyjna tkanek przyzębia. W skrajnych sytuacjach może powodować utratę zębów. Chorobę powodują bakterie gromadzące się w jamie ustnej wskutek niewłaściwej higieny i złego szczotkowania.

Czym jest paradontoza?

Paradontoza jest drugim, zaraz po próchnicy, najczęstszym schorzeniem jamy ustnej. Według szacunków cierpi na nią około 70% społeczeństwa. Paradontoza jest chorobą dziedziczną. Choroba ta dotyczy przyzębia, struktur otaczających oraz utrzymujących zęby, takich jak: cement korzeniowy, dziąsło, ozębna, kość wyrostka zębodołowego.

Wyróżniamy cztery rodzaje zapalenia przyzębia:

• Typowe: rozwija się stopniowo i powoli. Prowadzi do rozchwiania zębów. Jednym z pierwszych objawów jest nadmierna ilość płytki bakteryjnej. Ten rodzaj paradontozy dotyka osoby około 30 roku życia. Atakuje głównie zęby trzonowe i siekacze.
• Gwałtownie postępujące: dotyczy około 5% przypadków paradontozy. Rozwija się około 20 roku życia. Wywołuje nie tylko zapalenie dziąseł, ale również zanik kości wyrostka zębodołowego.
• Młodzieńcze: występuje u 1% osób zmagających się z paradontozą. Ten rodzaj zapalenia przyzębia rozwija się już około 13 roku życia i prowadzi do zniszczenia kości.
• Przedpokwitaniowe: ten rodzaj paradontozy dotyczy dzieci.

Paradontoza jest chorobą, w której gromadząca się płytka nazębna powoduje mikrouszkodzenia zęba oraz zapalenie dziąseł. W miarę postępowania choroby płytka nazębna twardnieje i przekształca się w kamień nazębny. Pod nim gromadzą się bakterie i komórki śluzówki. Wszystko to ma bardzo negatywny wpływ na stabilność osadzenia zębów.

Przyczyny paradontozy

Wśród czynników wywołujących chorobę wymienia się:

• niewłaściwa higiena jamy ustnej,
• uwarunkowania genetyczne,
• nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Według najnowszych badań na rozwój paradontozy wpływają bakterie takie jak:

• Selenomonos: bakterie beztlenowe. Występują w jamie ustnej. Są produktem fermentacji cukrów.
• Prevotella: bakterie beztlenowe, które mogą być powodem choroby zapalnej stawów,
• Krętek biały: bakteria przyczyniająca się do rozwoju kiły.

Dzięki uznaniu powyższych bakterii za przyczynę rozwoju przewlekłego zapalenia przyzębia odkryto nowe sposoby wykrywania choroby.

Objawy paradontozy

Początkowo objawami paradontozy są niewielki ból oraz krwawienia z dziąseł. Z czasem bakterie przemieszczają się do przestrzeni międzyzębowych oraz kieszeni dziąsłowych. Powoduje to uruchomienie procesów gnilnych. Objawem takiego stanu jest nieprzyjemny zapach z ust. 

Symptomami paradontozy jest również:

• ruchomość zębów,
• nadwrażliwość zębów na skrajne temperatury,
• szparowatość zębów,
• obnażenie szyjek zębów,
• zaczerwienienie dziąseł,
• obrzęk dziąseł,
• w skrajnych przypadkach ropna wydzielina.

Paradontoza – czynniki ryzyka

Istnieją pewne czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na zapalenie przyzębia. Zaliczamy do nich:

• palenie papierosów,
• dziedziczność paradontozy,
• cukrzyca typu 2,
• nieprawidłowa dieta,
• nadmierny stres.

Leczenie paradontozy

Paradontoza jest chorobą przewlekłą. Proces jej leczenia jest czasochłonny. W leczeniu paradontozy konieczne jest uzbrojenie się w cierpliwość. Tylko regularne działania przynoszą rezultaty. Leczeniem paradontozy zajmuje się stomatolog. Wizyty w gabinecie stomatologicznym nie należą do tanich. Jednak pomogą one zatrzymać rozwój choroby i zachować uzębienie. W zależności od fazy choroby lekarz zastosuje odpowiedni sposób leczenia.

W początkowej fazie rozwoju choroby stomatolog udziela pacjentowi podstawowych porad:

• dobór odpowiedniej szczoteczki,
• odpowiednie szczotkowanie,
• ogólne zasady higieny jamy ustnej.

Lekarz zaleca także stosowanie:

• nici dentystycznych,
• płynów do płukania jamy ustnej.

Lekarz stomatolog może wykonać również zabieg higienizacji. Polega on na usunięciu zbędnej płytki oraz kamienia nazębnego. W trakcie zabiegu dentysta zabezpieczy także powierzchnię zęba przed ponownym gromadzeniem się osadu. Kolejnym etapem leczenia jest oczyszczenie kieszonek przyzębowych. Wreszcie w celu całkowitego pozbycia się bakterii stosuje się antybiotyki w postaci tabletek lub maści.

Zaawansowana paradontoza – leczenie

W zaawansowanej paradontozie wykonuje się następujące zabiegi chirurgiczne:

• Gingiwektomia: plastyka dziąseł. Zabieg pozwala na pozbycie się tzw. uśmiechu dziąsłowego oraz recesję dziąseł.
• Kiretaż: oczyszczenie kieszonek dziąsłowych.
• Operacja płatowa: wykonuje się ją w sytuacji zaawansowanych postaci choroby. Polega ona na usunięciu ogniska zapalnego po dostaniu się do kości.
• Zabiegi korekty dziąsła i kości.
• Zabieg szynowania: polega na połączeniu kilku rozchwianych zębów za pomocą tymczasowego rusztowania. Zabieg wzmacnia siłę zębów oraz odporność na ścieranie. Rusztowanie podtrzymujące zęby usuwa się, gdy dziąsła zostaną wzmocnione.

Paradontoza jest poważną chorobą. Nieleczona może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji. W wyniku choroby można stracić uzębienie. Paradontoza wywołuje problemy z jedzeniem i mówieniem. Prowadzi także do nieprzyjemnych zmian w wyglądzie. Paradontoza jest chorobą, która wpływa na ogólne złe samopoczucie.

Konsekwencje paradontozy

Może mieć również negatywne konsekwencje dla zdrowia. Przewlekłe zapalenie przyzębia jest powodem:

• cukrzycy,
• chorób serca,
• chorób naczyniowo-mózgowych,
• powikłań ciąży,
• chorób nerek,
• Alzheimera,
• reumatoidalnego zapalenia stawów

i wielu innych schorzeń.

Domowe sposoby na paradontozę

Paradontoza jest chorobą przewlekłą. Wymaga podejmowania regularnych zabiegów leczniczych. Od strony medycyny przewlekłym zapaleniem przyzębia zajmuje się stomatologia. A dokładniej periodontologia. Domowe sposoby na paradontozę służą przede wszystkim utrzymaniu właściwej higieny jamy ustnej. W wyniku czego możemy zapobiec szybkiemu rozwojowi choroby. Musimy wiedzieć, że nie da się wyleczyć paradontozy domowymi sposobami. Wizyta u dentysty w przypadku paradontozy jest konieczna.

Higiena jamy ustnej

Odpowiednia higiena jamy ustnej to przede wszystkim zadbanie o właściwe szczotkowanie zębów. Powinno się je myć przynajmniej dwa razy dziennie. Rano i wieczorem. Szczególnie ważne jest wieczorne mycie zębów. Powinno ono obejmować nie tylko szczotkowanie zębów, ale także języka. Następnie wykonuje się nitkowanie oraz płukanie jamy ustnej odpowiednim płynem, który zapobiega stanom zapalnym.

Mówiąc o szczotkowaniu w pierwszej kolejności należy zatroszczyć się o właściwy rodzaj szczotki do zębów. Ze względu na kształt pracującej części wyróżniamy:

• szczoteczki jednopęczkowe: służą np. do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych,
• szczoteczki wielopęczkowe: tego rodzaju szczoteczek używają głównie dorośli.

Ze względu na twardość włosia wyróżniamy:

• szczoteczki z twardym włosiem,
• szczoteczki z włosiem średnio twardym,
• oraz szczoteczki z miękkim włosiem: powinny być stosowane okresowo, np. w przypadku zapalenia przyzębia.

Ze względu na sposób posługiwania się wyróżniamy:

• szczoteczki manualne: polecane w większości przypadków jako najlepszy sposób mycia zębów,
• szczoteczki elektryczne: zalecane osobom mającym trudności z opanowaniem prawidłowego sposobu szczotkowania zębów.

Jaką pastę do zębów wybrać?

Szczotkowanie zębów to nie tylko szczoteczka, ale także pasta. Obecnie wszystkie pasty dostępne w sprzedaży zawierają fluor. Tak więc właściwie każda jest odpowiednia dla utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej. W przypadku zmagania się z paradontozą warto używać past zawierających chlorheksydynę. Jest to składnik zapobiegający powstawaniu stanów zapalnych i zaleganiu bakterii.

Podstawowe zasady szczotkowania zębów:

• szczotkujemy wszystkie zęby, nie pomijając żadnego,
• szczotkowanie powinno trwać około 2 minut,
• najodpowiedniejszą szczoteczką jest szczoteczka średnio twarda,
• najlepszą metodą szczotkowania zębów jest metoda roll.

Szczotkowanie języka i nitkowanie zębów

Szczotkowanie języka odbywa się przy użyciu specjalnej skrobaczki lub szczoteczki do zębów. Po wyszczotkowaniu zębów na skrobaczkę lub szczoteczkę do zębów nakładamy niewielką ilość pasty. Dokładnie szczotkujemy górną powierzchnię języka.

Kolejnym elementem higieny jamy ustnej jest nitkowanie trudno dostępnych przestrzeni. Pomiędzy zębami, szczególnie bocznymi, zbierają się duże ilości resztek pokarmów. Te miejsca wymagają zabiegu jakim jest nitkowanie. Używamy do niego specjalnych nici dentystycznych.

Dobrym sposobem na oczyszczanie przestrzeni między-zębowych jest również używanie irygatorów dentystycznych. Irygator wypłukuje resztki pokarmowe. Czyści kieszenie dziąsłowe i uniemożliwia zaleganie płytki nazębnej.

Na koniec higieny jamy ustnej należy dokładnie wypłukać ją przy użyciu płynu.

Dokładna higiena jamy ustnej jest jednym z najlepszych sposobów zapobiegania rozwijania się paradontozy.

Domowe płukanki

Do domowych sposobów leczenia paradontozy zalicza się również płukanki. Można przygotować je na bazie ziół: rumianku lub szałwi. Zioła te mają wykazują działania przeciwbólowe i przeciwzapalne. Warto sięgnąć również po napar z mięty. Niegdyś do domowego leczenia paradontozy stosowano płukanki z dziurawca. Należy jednak pamiętać, że dziurawiec może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Stąd rozpoczęcie kuracji dziurawcem należy skonsultować z lekarzem. Dobrym sposobem na paradontozę jest również wcieranie w dziąsła nalewki z babki szerokolistnej.

Zmiana sposobu życia

Higiena jamy ustnej, domowe płukanki pomagają zapobiegać chorobie. Obok tych sposobów chory powinien zmienić styl swojego życia. Przede wszystkim należy zrezygnować z palenia papierosów (jeśli chory pali). Należy również unikać potraw mogących podrażniać dziąsła. W zapobieganiu paradontozie ważne jest także odstawienie mocnej kawy i herbaty. Konieczne jest wprowadzenie zbilansowanej diety. Bogatej w minerały i wapń. Należy zwiększyć spożycie owoców i warzyw. Zamiast kawy i herbaty można sięgać po napary z rumianku, skrzypu, czarnej porzeczki.

Dieta przy paradontozie

Wśród składników jakie mają wpływ na stan jamy ustnej i uzębienia wyliczyć można:

• Miedź: ma działanie kojące, bierze udział w wygaszaniu stanów zapalnych w organizmie. Bogactwem miedzi są: wątroba, zielone warzywa liściaste, produkty zbożowe, ostrygi, orzechy, migdały, nasiona strączkowe.
• Wapń: jest podstawowym składnikiem budującym kości i zęby.
• Witamina C: uczestniczy w syntezie kolagenu, który wchodzi w skład dziąseł. Najlepszym źródłem witaminy C są: papryka, pomarańcza, papaja, gotowany: jarmuż, brukselka, brokuł, czarna porzeczka, kiwi, truskawka.
• Koenzym Q: jest naturalnym związkiem występującym w niemalże każdej komórce organizmu człowieka. Koenzym Q zmniejsza wielkość płytki nazębnej, krwawienie z dziąseł. Najlepszym źródłem koenzymu Q  jest: mięso (serce wołowe), ryby morskie (makrela, sardynki, śledzie), a także owoce i warzywa: pistacje, soja, migdały, szpinak.

Okazuje się, że stosowanie odpowiedniej diety bardzo dobrze wpływa na kondycję dziąseł i zębów. Dzięki wprowadzeniu zbilansowanej diety możemy skutecznie zapobiegać paradontozie. Wśród produktów wykazujących właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne są:

• bazylia,
• cebula,
• chrzan,
• czosnek,
• goździki,
• cynamon,
• melisa,
• kolendra,
• jałowiec.

Ponadto stosowanie ziół takich jak: szałwia, rumianek, nagietek, tymianek, korzeń i liście prawoślazu lekarskiego, goździki korzenne, babka lancetowata oraz ekstrakt z eukaliptusa działają kojąco i redukują stany zapalne przyzębia.