Chyba każdy z nas spotkał się kiedyś z terminem ,,morfologia”. Morfologia krwi to podstawowe badanie laboratoryjne. Polega ono na pobraniu krwi i przebadaniu jej składu. Taka analiza pozwala wcześnie wykryć ewentualne schorzenia lub dysfunkcję naszego organizmu. Nie jest to jednak tak łatwe, jak z pozoru brzmi. Na badanie morfologiczne składa się wiele parametrów związanych ze stanem naszej krwi. Jednym z nich jest właśnie PDW.
Czym jest PDW?
Skrót PDW pochodzi z języka angielskiego i oznacza: ,,Platelet Distribution Width”. Po polsku PDW znaczy ,,wskaźnik anizocytozy płytek krwi”. Płytki krwi, inaczej nazywane trombocytami, to niewielkie fragmenty większych komórek. Komórki te pełnią ważną funkcję w procesie krzepnięcia krwi. Wskaźnik PDW określa, jak bardzo zróżnicowane są objętości tych właśnie płytek krwi. Jednocześnie wskaźnik informuje, ile trombocytów odbiega swoją objętością od normy.
Norma badania wskaźnika anizocytozy płytek krwi
Jaki wynik tego elementu badania morfologicznego mieści się w normie? W pierwszej kolejności najlepiej zrozumieć, w jaki sposób podaje się poziom PDW. Wskaźnik anizocytozy trombocytów może być bowiem wyrażony w różny sposób. Pierwszy z nich to wynik procentowy, a drugi wynik przedstawiony w jednostce Foot-lambert (skrót fl).
W przypadku procentów normą jest wynik pomiędzy 40%, a 60%. Wynik ten pokazuje nam, że właśnie tyle procent płytek krwi ma złą objętość. Przykładowo — wynik 40% mówi, że 40% trombocytów ma objętość poza normą. Za to wynik 50% informuje, że tych ze złą objętością jest połowa. Natomiast, jeśli brać pod uwagę jednostkę fl, jest to od 6,1 fl do 11 fl.
Są to normy przyjęte dla osób, które nie cierpią na żadną chorobę związaną z zaburzeniami krzepnięcia. Jeśli cierpimy na związane z tym schorzenia, nasz poziom PDW będzie niezgodny z ogólnie przyjętą normą. Oprócz tego, na wynik badania PDW ma wpływ laboratorium, w którym robiliśmy badanie. Chodzi tutaj głównie o sprzęt, na którym wykonano badanie. Ważna jest także zastosowana metoda pomiaru.
Co, jeśli PDW nie jest w normie?
Jeśli nasz wynik PDW jest poniżej normy, nie mamy się czym martwić. Obniżony PDW nie stanowi żadnego zagrożenia. Nawet wtedy, kiedy obniżenie to towarzyszy innym, nowym parametrom badania.
Jednak jeśli chodzi o podwyższone PDW, niestety nie jest już tak kolorowo. Podwyższonego PDW nie można zupełnie zignorować. Warto jednak pamiętać, aby nie wpadać w niepotrzebną panikę. Wysoki poziom PDW nie musi od razu sugerować, że w naszym organizmie dzieje się coś poważnego.
O czym właściwie świadczy podwyższony poziom wskaźnika anizocytozy płytek krwi? Warto odpowiedzieć sobie na to pytanie, zanim zacznie się rozważania, czym może on grozić. Jest to całkiem proste. Rozumowanie bowiem jest dokładnie takie samo, jak te, które tłumaczone było przy normach badania. Gdy nasze PDW jest wysokie, w naszej krwi jest dużo płytek krwi o złej objętości. Wtedy trombocyty w naszym organizmie znacznie odbiegają od siebie objętością. To, czy należy się zawyżonym wynikiem przejmować, czy nie, zależy od wyników innych badań morfologicznych.
Co zrobić, gdy nasze PDW w morfologii jest powyżej normy?
Przede wszystkim, po wykonaniu morfologii krwi należy przyjrzeć się parametrom MPV, PLT oraz LCR. Czym one są?
- MPV to parametr oznaczający średnią objętość krwinki. Jego prawidłowe wartości wahają się pomiędzy 9, a 12,6 μm3,
- PLT mówi o ilości płytek krwi. Norma tego badania wynosi od 150 do 400 tysięcy komórek na milimetr sześcienny krwi,
- LCR informuje o ilości krwinek olbrzymich, których objętość przekracza 12 fl.
Powód do niepokoju jest dopiero wtedy, gdy te trzy parametry także nie są zgodne z normą. Jeśli tak się stało, należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Anizocytoza i jej przyczyny
Termin anizocytozy pojawił się tutaj już wcześniej, ale nie został dokładnie wytłumaczony. Jeśli natomiast rozmawiamy o badaniu PDW, koniecznym jest znać to pojęcie. Anizocytoza to jednosłowna nazwa na podwyższenie wskaźnika PDW. Oznacza to, że wskaźnik anizocytozy płytek krwi jest powyżej normy. Średnica powinna wynosić pomiędzy 6,7 a 7,7 mikrometra. W anizocytozie jest natomiast zbyt duża.
Z czego wynika podwyższony wskaźnik anizocytozy płytek krwi? Otóż najczęściej jest on spowodowany przez niedokrwistość. Na czym polega niedokrwistość? Niedokrwistość to stan, w którym trombocyty nie dostarczają wystarczającej ilości tlenu do tkanek. Może się także zdarzyć, że w naszym organizmie nie ma wystarczająco dużo czerwonych krwinek. Nazywane jest to erytropenią. Oprócz tego, w organizmie może występować zbyt niski poziom hemoglobiny w porównaniu do normy.
Jakie rodzaje niedokrwistości powodować mogą anizocytozę?
Należą do nich:
- niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza,
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,
- talasemia,
- autoimmunologiczne anemie hemolityczne,
- niedokrwistość megaloblastyczna,
- anemia złośliwa.
Opisana wyżej niedokrwistość do główny powód anizocytozy. Jednak, jak można się domyślać, niejedyny. Oprócz niedokrwistości tę dysfunkcję mogą powodować inne czynniki. Kiedy możemy cierpieć na podwyższony wskaźnik anizocytozy płytek krwi?
- Kiedy przechodzimy właśnie chemioterapię.
- Jeśli mamy jakieś choroby układu krążenia lub określony nowotwór.
- Kiedy mamy zespół mielodysplastyczny. Zespół mielodysplatyczny to grupa różnego rodzaju chorób polegająca na małej ilości krwinek krwi obwodowej.
- Jeśli cierpimy na choroby wątroby lub zaburzenia tarczycy.
Anizocytoza w ciąży
Anizocytoza w ciąży jest bardzo powszechna. Skąd się bierze? Jej głównym powodem jest niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza. Dzieje się tak przez to, że nowo kształtujące się dziecko potrzebuje czerwonych krwinek. Dlatego też kobiety w ciąży muszą produkować ich więcej i potrzebują żelaza. Jeżeli kobieta w ciąży wykryje u siebie anizocytozę, powinna zgłosić się do lekarza. Anizocytoza w ciąży może nieść ze sobą przykre konsekwencje dla nienarodzonego dziecka i matki. Zaliczają się do nich takie skutki, jak:
- niedotlenienie płodu,
- przedwczesny poród,
- zmęczenie i złe samopoczucie ciężarnej kobiety.
Do czego może doprowadzić anizocytoza? Jak ją wykryć?
Wiemy już, z czego bierze się anizocytoza. Ma ona związek w większości przypadków z niedokrwistością. Powodowana jest także przez niektóre nowotwory, zaburzenia tarczycy, lub choroby wątroby. Teraz jednak przyjrzyjmy się temu nieco dokładniej. O jakich chorobach MOŻE świadczyć podniesiony wskaźnik anizocytozy płytek krwi?
1. Jeżeli podczas wykonywania morfologii wyjdzie nam nieprawidłowa objętość płytek krwi, możemy mieć do czynienia z:
- infekcją bakteryjną (we wczesnej fazie),
- białaczką,
- plamicą małopłytkową.
2. Jeżeli mamy też zmniejszoną średnią wielkość płytek, możemy mieć do czynienia z:
- anemią hipoplastyczną,
- przechodzoną właśnie chemioterapią.
Dlatego, jeśli wskaźnik anizocytozy płytek krwi jest powyżej normy, a owe badania również nie są w normie, należy skontaktować się z lekarzem. Diagnoza anizocytozy opiera się na wykonaniu rozmazu krwi. Rozmaz krwi to badanie laboratoryjne, które można zrobić podczas badania morfologicznego. Polega on na mikroskopowej ocenie wielkości i jakości poszczególnych komórek. Rozmaz pozwala ustalić rozmiar i kształt czerwonych krwinek.
Jeżeli badanie wykryje u nas anizocytozę, ważne będzie dokładne prześledzenie historii chorób w najbliższej rodzinie. Należy również poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i ewentualnej diecie, na której jesteśmy. Lekarz najprawdopodobniej przepisze nam serię dodatkowych badań, takich jak:
- dokładna morfologia krwi,
- badanie poziomu żelaza w organizmie,
- badanie poziomu ferryty w organizmie,
- lub badanie poziomu witaminy B12 w organizmie,
- badanie kwasu foliowego w organizmie.
Dzięki tym badaniom lekarz lepiej rozpozna sytuację pacjenta, gdyż leczenie anizocytozy zależy od wywołującego ją schorzenia.
Podsumowanie
- PDW (Platelet Distribution Width) to wskaźnik anizocytozy płytek krwi. Jego zadaniem jest pokazanie, ile płytek krwi objętością odbiega od normy.
- Normą dla badania wskaźnika anizocytozy płytek krwi jest 40%-60%. Oznacza to, że od 40% do 60% płytek mogą mieć wielkość niezgodną z normą. Normą dla wielkości krwinki jest od 6,7 mikrometra do 7,7 mikrometra.
- Jeżeli wynik PDW jest poniżej normy, nie trzeba się nim przejmować.
- Jeżeli wynik PDW jest powyżej normy, należy sprawdzić takie badania jak MPV, PLT oraz LCR. Dopiero, jeśli one też nie są w normie, należy pójść do lekarza.
- Anizocytoza to nic innego jak jednosłowna nazwa na podwyższenie wskaźnika PDW. Oznacza to, że wskaźnik anizocytozy płytek krwi jest powyżej normy.
- Najczęstszym powodem anizocytozy jest niedokrwistość.
- Głównym powodem anizocytozy w ciąży jest niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza.
- Diagnoza anizocytozy opiera się na wykonaniu rozmazu krwi.
- Podwyższony wynik PDW wcale nie musi oznaczać jakiejś choroby! Jeżeli jednak występuje on razem z odbiegającym od normy MPV, PLT oraz LCR, należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem. Brak leczenia może doprowadzić do uszkodzenia układu nerwowego, zbyt wysokiego tętna lub niskiego poziomu płytek krwi.