Podwyższona temperatura przez dłuższy czas nie jest prawidłowym stanem. Gdy termometr wskazuje kilka kresek więcej, należy skonsultować się z lekarzem, aby poszukać przyczyny nieprawidłowości i wdrożyć leczenie. Pomocne są badania laboratoryjne krwi.
Podwyższona temperatura ciała
Najczęściej temperaturę ciała mierzy się pod pachą. Wówczas za prawidłową wartość przyjmuje się 36,6–37,0℃. Gdy termometr wskazuje kilka kresek więcej – do 38,0℃ rozpoznaje się stan podgorączkowy. Powyżej tej wartości mamy do czynienia z gorączką. Warto mieć na uwadze, że dla pomiarów w innych miejscach (np. w ustach, w odbycie) normy są inne [1].
Podwyższona temperatura jest jednym z mechanizmów obronnych organizmu, gdy dojdzie do infekcji. Wzrost ciepłoty ciała o kilka stopni powoduje, że drobnoustroje nie mogą się rozmnażać. Do tego zwiększa się produkcja przeciwciał oraz namnażanie limfocytów – głównych komórek układu odpornościowego [2]. Trzeba jednak pamiętać, że gorączka jest stanem nieprawidłowym i należy go skonsultować z lekarzem.
Podwyższona temperatura przez dłuższy czas – przyczyny
Podwyższona temperatura przez dłuższy czas może mieć różne przyczyny. Nie zawsze są to groźne choroby, jednak nie można bagatelizować tego objawu. Bardzo często jest on spowodowany infekcją wirusową lub bakteryjną [2]. Wskazywać na to mogą dodatkowe dolegliwości (kaszel, katar, duszność, ból gardła, ból głowy, bóle mięśni, osłabienie, brak apetytu) [3].
Podwyższona temperatura przez dłuższy czas może być także wynikiem:
- zaburzeń pracy tarczycy (nadczynność tarczycy),
- chorób autoimmunologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów),
- chorób zakaźnych (np. boreliozy spowodowanej ukłuciem kleszcza),
- chorób nowotworowych [4],
- zaburzeń pracy układu immunologicznego,
- zakażeń odzwierzęcych,
- przewlekłego zatrucia lekami,
- zakażeń egzotycznych [4].
Zdarza się, że podwyższoną temperaturę ciała zauważają u siebie kobiety po owulacji [5] lub po intensywnym wysiłku fizycznym [6]. Warto ten stan skonsultować z lekarzem, ponieważ może być to objaw rozpoczynającej się infekcji.
Co robić, gdy przez dłuższy czas utrzymuje się podwyższona temperatura?
Gdy przez dłuższy czas utrzymuje się podwyższona temperatura ciała, należy udać się na konsultację do lekarza pierwszego kontaktu. Przeprowadzi on wywiad (zapyta o to, jak długo trwa ten stan i jakie towarzyszą mu objawy) i badanie lekarskie, a na ich podstawie wyda skierowanie na dodatkowe testy. Konieczne jest oznaczenie morfologii krwi, poziomu hormonów, OB i CRP.
Podwyższona temperatura ciała, która nie przekracza 38℃ nie powinna być obniżana przy pomocy leków. Zalecane jest jedynie nawadnianie organizmu, przebywanie w przewietrzonym pomieszczeniu lub chłodna kąpiel (niższa o 1–2℃ niż temperatura ciała). Po środki przeciwgorączkowe (np. paracetamol) należy sięgnąć, gdy pojawi się gorączka [3]. Lekami można wspomóc się także wtedy, gdy podwyższonej temperaturze ciała towarzyszą objawy infekcji.
Źródła:
- Z. S. Pawłowski, Gorączka [w:] Z. S. Pawłowski, J. Stefaniak, Parazytologia kliniczna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017, s. 95.
- J. R. Avner, Ostra gorączka, Pediatria po Dyplomie, 2009, t. 13, nr 5, s. 35.
- A. Wawrzyniak, Racjonalna terapia ostrych infekcji górnych dróg oddechowych, Forum Medycyny Rodzinnej, 2011, t. 5, nr 5, s. 402.
- Z. S. Pawłowski, Gorączka [w:] Z. S. Pawłowski, J. Stefaniak, Parazytologia kliniczna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017, s. 99.
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wykorzystania Naturalnych Metod Planowania Rodziny do celów antykoncepcyjnych, http://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2019/Wykorzystanie%20Naturalnych%20Metod%20Planowania%20Rodziny%20do%20cel%C3%B3w%20antykoncepcyjnych.pdf (dostęp 15.12.2020).
- A. Szarek, Wykorzystanie zjawiska termoregulacji do diagnostyki medycznej, Aktualne Problemy Biomechaniki, 2010, nr 4, s. 195-200.