Loading...
BadaniaLeczenieZdrowie

Przepuklina – objawy. Czy można zapobiec przepuklinie?

Doktor diagnozująca przepuklinę nadbrzuszną

Przepuklina jest dość powszechnym schorzeniem, które objawia się wypchnięciem narządów wewnętrznych z jam, w których powinny się znajdować. Istnieją jednak pewne rodzaje przepuklin. Są zarówno przepukliny brzuszne, jak i przepukliny kręgosłupa. Ich przyczyny i objawy są podobne. Przeanalizujmy je bardziej szczegółowo.

Co to jest przepuklina?

Przepuklina to przemieszczenie się narządu lub jego części poza jamę ciała, w której normalnie się znajduje.

Typowa przepuklina brzuszna składa się z:

  • Wrota przepukliny, tj. pierścieniowa pokrywa, przez którą przechodzi przepuklina;
  • Kanał przepukliny, tj. kanał utworzony w tkance, przez który przechodzi przepuklina
  • Worek przepuklinowy, pogrubiona tkanka otrzewnej;
  • Zawartość przepukliny, czyli np. narząd jamy brzusznej.

Najważniejszym rozróżnieniem w praktyce klinicznej jest podział przepuklin ze względu na objawy i sposób postępowania:

  • Przepuklina niewystarczająca. Nie daje żadnych objawów, zawartość worka wraca na swoje miejsce po np. zmniejszeniu napięcia powłok brzusznych lub można ją usunąć palcem. Zwykle nie daje żadnych objawów poza estetycznymi;
  • Przepuklina niereagująca. Nie ma możliwości powrotu zawartości worka na swoje miejsce, najczęściej z powodu obecności zrostów między workiem a jego zawartością. Przepuszczalność jelitowa jest jednak zachowana i nie dochodzi do przerwania dopływu krwi do narządu;
  • Przepuklina nieruchoma. Początkowo nie dochodzi do zaburzeń krążenia, a treść pozbawiona jest tranzytu jelitowego. Najczęściej występuje w wyniku nadmiernego ucisku, wysiłku fizycznego, długotrwałego kaszlu;
  • Przepuklina uszczypnięta. Gdy dochodzi do niedokrwienia i niedrożności narządu w worku przepuklinowym, co może prowadzić do jego martwicy.

Rodzaje przepuklin

Przepukliny dzieli się przede wszystkim na wrodzone i nabyte. Rozróżnia się także przepukliny zewnętrzne (działające poza jamą ciała — przepuklina brzuszna) i wewnętrzne (działające w innych jamach ciała, np. przepuklina przeponowa).

Istnieje kilka różnych klasyfikacji przepuklin brzusznych. Jest to przepuklina pachwinowa, która stanowi do 70% przepuklin brzusznych i występuje głównie u mężczyzn. U kobiet przepuklina udowa występuje znacznie częściej.

Innym rodzajem często występującej przepukliny brzusznej jest przepuklina pępkowa, tzn. występująca w okolicy pępka. Jest to struktura o małej wytrzymałości, dlatego może być miejscem ujścia przepukliny.

Zmniejszona siła jest również widoczna w obszarze linii białej, tj. linii środkowej ciała pomiędzy mostkiem a spojeniem łonowym. Do rzadkich przepuklin należy przepuklina bocznego brzegu mięśnia prostego brzucha (rectus abdominis).

W każdym miejscu w jamie brzusznej może powstać przepuklina na bliźnie pooperacyjnej. Dotyczy to również przepukliny okołostomijnej.

Do przepuklin wewnętrznych zalicza się przepukliny przeponowe. Przepona jest mięśniem, który oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej. Posiada naturalne otwory, przez które przechodzi np. przełyk. W przeponie mogą one tworzyć „szczeliny”, przez które czasami wystają przepukliny.

Przepuklina krążka międzykręgowego może również wystąpić w przypadku kręgosłupa lędźwiowego lub szyjnego.

Jak rozpoznać przepuklinę dysku?

Diagnozę stawia się zwykle na podstawie badania fizykalnego. Badanie ultrasonograficzne (USG) wykonuje się w celu uwidocznienia zawartości worka przepuklinowego. Pozwala to również na określenie warunków anatomicznych i podjęcie przez lekarza decyzji o operacji.

W przypadku przepukliny wewnętrznej, w celu postawienia diagnozy, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie z użyciem środka kontrastowego. W celu zdiagnozowania przepukliny kręgosłupa konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego.

Leczenie przepukliny

Jedynym skutecznym sposobem leczenia przepukliny jest operacja. Przepukliny wewnętrzne, jeśli są bezobjawowe, mogą nawet nie zostać zauważone. Przepukliny brzuszne są często widoczne gołym okiem i wyczuwalne przez lekarza podczas badania. Głównym argumentem, który powinien skłonić pacjenta do poddania się operacji, jest ryzyko wystąpienia stanu zagrażającego życiu.

Procedury leczenia przepuklin obejmują operacje klasyczne, laparoskopowe i endoskopowe. W chirurgii klasycznej stosuje się różne materiały sztuczne w postaci siatek lub tkanek własnych pacjenta.

  • Zdrowy styl życia

Objawy można również złagodzić, unikając pokarmów powodujących zgagę, takich jak pikantne potrawy lub potrawy z dodatkiem pomidorów. Zgagi można uniknąć także poprzez zrzucenie nadwagi i rzucenie palenia.

  • Leczenie farmakologiczne

Jeśli masz przepuklinę żołądka, leki zmniejszające kwasowość żołądka mogą złagodzić dyskomfort i niepożądane objawy. Należą do nich leki zobojętniające, blokery receptorów H-2 i inhibitory pompy protonowej.

Czy operacja przepukliny jest obowiązkowa?

Pacjent z przepukliną
Źródło: Freepik.com

W zależności od wielkości i umiejscowienia przepukliny oraz stylu życia pacjenta lekarz zdecyduje, czy konieczna jest operacja.

Zawsze istnieje ryzyko wystąpienia przepukliny, ale przepukliny bezobjawowe często nie wymagają operacji. Jeśli jednak przepuklina jest przepukliną i jest bolesna, należy przygotować się do operacji. Ponieważ operacja planowa jest lepsza niż operacja w trybie nagłym, która grozi np. martwicą części jelita.

Objawy przepukliny

Najczęstszym objawem przepukliny jest wybrzuszenie w obszarze dotkniętym chorobą. W przypadku przepukliny pachwinowej może być ona widoczna na obu gałęziach kości łonowej. W miejscu, gdzie spotykają się pachwina i kość udowa. Łatwiej jest badać palpacyjnie przepuklinę w pozycji stojącej.

Jeśli przepuklinę ma małe dziecko, wybrzuszenie może być wyczuwalne tylko podczas płaczu. Wybrzuszenie jest zwykle jedynym objawem przepukliny pępkowej.

Inne objawy przepukliny pachwinowej to:

  • Ból lub dyskomfort w obszarze dotkniętym chorobą (zwykle w dolnej części brzucha), zwłaszcza podczas schylania się, kaszlu lub podnoszenia;
  • Osłabienie, ucisk lub uczucie ciężkości w jamie brzusznej;
  • Pieczenie, bulgotanie lub ból w miejscu wybrzuszenia.

Inne objawy przepukliny żołądka:

  • Zgaga, gdy kwas żołądkowy cofa się do przełyku, powodując uczucie pieczenia;
  • Ból w klatce piersiowej;
  • Trudności w połykaniu.

W niektórych przypadkach przepuklina przebiega bezobjawowo. Przepuklinę można wykryć podczas badania lekarskiego z innego powodu.

Zapobieganie przepuklinie

Nie zawsze można zapobiec osłabieniu mięśni, które może doprowadzić do powstania przepukliny. Możliwe jest jednak zmniejszenie obciążenia organizmu. Dzięki temu nie dojdzie do powstania przepukliny lub pogorszenia już istniejącej.

Wskazówki dotyczące zapobiegania:

  • Nie palić;
  • W przypadku zachorowania należy zgłosić się do lekarza, aby uniknąć rozwoju przewlekłego kaszlu;
  • Utrzymanie prawidłowej wagi ciała;
  • Nie należy się zbytnio wysilać podczas wizyty w toalecie;
  • Podnosić przedmioty, opierając się na kolanach, a nie na plecach;
  • Unikaj podnoszenia zbyt ciężkich przedmiotów.

Ryzyko

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia przepukliny:

  • Przepukliny w historii choroby lub w rodzinie;
  • Nadwaga lub otyłość;
  • Przewlekły kaszel;
  • Przewlekłe zaparcia;
  • Palenie tytoniu (może powodować przewlekły kaszel).
  • Choroby takie jak mukowiscydoza mogą pośrednio zwiększać ryzyko wystąpienia przepukliny. Mukowiscydoza pogarsza czynność płuc, powodując przewlekły kaszel.

O czym należy pamiętać?

W przypadku dzieci głównym środkiem zapobiegawczym jest właściwa pielęgnacja: nie należy zbyt ciasno zawijać dziecka. Nigdy nie podrzucaj dziecka do góry, kiedy krzyczy lub płacze — jest wiele bezpieczniejszych sposobów na odwrócenie uwagi dziecka.

W celu powstrzymania i zapobiegania rozwojowi przepukliny (przed operacją) lekarz może przepisać specjalny pas zabezpieczający — opatrunek.

Jest to specjalny pas, który zabezpiecza przepuklinę krążka międzykręgowego w pozycji wsuniętej i zmniejsza napięcie mięśni brzucha, zapobiegając ich rozciąganiu. Opatrunek może być noszony zarówno przez dorosłych, jak i przez dzieci. Muszą one mieć odpowiedni rozmiar, tak aby pas nie ciągnął się w talii, lecz przylegał do ciała.

Bandaże są zalecane tylko we wczesnych stadiach. Ich noszenie jest całkowicie nieskuteczne w przypadku wytworzenia się worka przepuklinowego. Wręcz przeciwnie, bandaż na tym etapie tylko zwiększy odczucia bólowe w okolicy przepukliny.

Leczenie metodami ludowymi

Przepukliny kręgosłupa są dość podatne na leczenie metodami ludowymi, takimi jak samodzielnie sporządzane maści i okłady.

  • Jednym z najskuteczniejszych środków jest uważany za tłuszcz koński. Można z niego zrobić kompres, który nakłada się na chore miejsce i nosi przez kilka godzin do kilku dni. Dobre efekty daje połączenie tłuszczu (200g), jodyny (15-20ml) i dwóch żółtek jaj. Wszystkie składniki dokładnie miesza się, nakłada cienką warstwę na gazę, przykłada do miejsca, w którym zlokalizowana jest przepuklina kręgosłupa, i pozostawia na kilka godzin. Czas trwania leczenia wynosi 10 dni.
  • Bardzo korzystne jest wykonywanie masażu z użyciem miodu lub oleju z różnych ziół (dziurawca, kombuczy, liści brzozy). Po masażu można zastosować nalewkę z pięciornika na chore miejsce.
  • Dobre efekty daje połączenie miodu i mumii (100 gramów miodu przyjmuje 1 gram mumii). Mieszankę należy również stosować do masażu.
    Warto jednak pamiętać, że mimo pozornej niewinności takich zabiegów, niekontrolowane przepisywanie ich na receptę może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i poważnych powikłań. Dlatego przed rozpoczęciem leczenia dobrze jest skonsultować się z lekarzem.
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.