Rogowacenie okołomieszkowe to bardzo powszechny problem dermatologiczny. Szacuje się, że nawet 40% osób dorosłych może mieć do czynienia z tą uporczywą dolegliwością. Jest to choroba dziedziczna, a więc na zachorowanie wpływać będą przede wszystkim czynniki genetyczne. Głównym objawem są grudki i krostki występujące na owłosionych częściach ciała. Najczęściej są to górne części ramion, pośladki, nogi i policzki. Choroba ta ma zazwyczaj łagodny przebieg, jednak powoduje dyskomfort i wpływa na estetykę naszego wyglądu. Na szczęście można sobie z nią łatwo poradzić domowymi sposobami. Jakie są przyczyny rogowacenia mieszków włosowych? Co należy do głównych objawów tego schorzenia oraz jak przebiega leczenie. Odpowiedź na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Czym jest rogowacenie mieszków włosowych?
Rogowacenie mieszków włosowych to łagodna dolegliwość dermatologiczna. Mimo tego, że może pojawić się u osób w każdym wieku, dotyczy zazwyczaj ludzi młodych. Zauważono zależność, że schorzenie to zdecydowanie częściej diagnozowane jest u nastolatków. Nie bez znaczenia jest również płeć. Bardziej narażone są kobiety.
Charakterystyczna dla tego schorzenia jest tzw. gęsia skórka w postaci czerwonych krostek. Przez większość osób dolegliwość ta mylnie przypisywana jest trądzikowi bądź alergii. Zwłaszcza że skóra staje się przy tym również sucha, szorstka i swędząca.
Za stan ten odpowiedzialne są jednak zatkane martwe komórki naskórka mieszków włosowych. Do zjawiska tego dochodzi w wyniku zaburzenia przebiegu procesu rogowacenia naskórka oraz nadmiernej produkcji substancji rogowej. Jej niedostateczne usuwanie przyczynia się do odkładania resztek w okolicach mieszków włosowych. Zaleganie złogów prowadzi do okołomieszkowego zapalenia skóry.
Aby lepiej zrozumieć istotę tego problemu, należy dokładnie zapoznać się z przebiegiem procesu rogowacenia naskórka. Warto wiedzieć, że jednym z jego głównych składników jest keratyna, stanowiąca białko włókienkowe. To właśnie ona odpowiada za proces złuszczania. U osób zdrowych zjawisko to zachodzi mniej więcej po miesiącu. Jeżeli jednak dojdzie do zaburzenia tego procesu, następuje nadmierne gromadzenie się keratyny. Skóra staje się sucha, a mieszki włosowe zaczopowane. Przyczynia się to do powstania stanu zapalnego. Pojawiają się krostki i grudki przypominające gęsią skórkę.
Problem ten nie jest groźny dla naszego zdrowia, jednak powoduje dyskomfort i wpływa na estetykę.
Przyczyny okołomieszkowego rogowacenia naskórka
Schorzenie to ma zazwyczaj podłoże genetyczne. Istnieją jednak pewne czynniki, które mogą wpływać na wystąpienie okołomieszkowego rogowacenia naskórka. Zazwyczaj ma to związek z nieprawidłowościami występującymi podczas wchłaniania witaminy A. Jak wiadomo, jest ona bardzo ważna dla naszego zdrowia, gdyż bierze udział w regeneracji komórek. Ponadto reguluje również wydajność syntezy keratyny oraz białka budującego naskórek. Zatem tylko jej odpowiedni poziom może nam zapewnić właściwy stan skóry oraz przyspieszyć gojenie się ran. Niedobór witaminy A sprawia, że skóra staje się szorstka i zrogowaciała.
Niekiedy wpływ na rogowacenie mieszków włosowych mają również niektóre choroby współistniejące oraz przyjmowane z tego powodu leki. Choroba ta towarzyszy zazwyczaj takim schorzeniom jak:
- Zaburzenia endokrynologiczne, a zwłaszcza niedoczynność tarczycy,
- Zaburzenia naczynioruchowe,
- Atopowe zapalenie skóry,
- Zespół Downa,
- Zespół Cushinga,
- Rybia łuska,
- Trądzik,
- Nadmierne wydzielanie łoju.
Rogowacenie przymieszkowe nabyte
Zdarza się również, że okołomieszkowe rogowacenie naskórka zostaje przez nas nabyte. Staje się to jednak bardzo rzadko i wynika głównie z niewłaściwej higieny. Niedokładne oczyszczanie skóry powoduje, że nie wnikają do niej składniki aktywne. Z czasem skutkuje to jej szorstkością i pojawianiem się stanów zapalnych.
Problem przymieszkowego rogowacenia skóry pojawia się również często po depilacji. Bez znaczenia pozostaje to, czy jest to zwykłe golenie, depilacja woskiem, czy też depilacja mechaniczna. Powstają stany zapalne, a czasami nawet i trwałe blizny. Aby temu zapobiegać, warto regularnie stosować peelingi, co przeciwdziała wrastaniu włosków. Jeżeli jednak problem nie ustępuje, warto rozważyć depilację laserową.
Objawy nadmiernego rogowacenia naskórka
Zaburzenia procesu rogowacenia naskórka powodują, że nie ulega on złuszczeniu. Powoduje to jego zaleganie, czego wynikiem są pojawiające się stany zapalne. Zauważamy na skórze czerwone krostki, które bardzo często swędzą i pieczą. Początkowo zmiany są drobne i słabo widoczne, lecz jednocześnie bardzo liczne. Z czasem tworzą się jednak rozległe stany zapalne. Miejsce wokół czopów staje się zaczerwienione, a niekiedy może pojawić się również rozległy rumień.
Krostki pojawiają się zazwyczaj na owłosionych partiach ciała. W szczególności są to uda, ramiona i pośladki, jednak niekiedy zaobserwować możemy zapalenie okołomieszkowe na twarzy. W tym przypadku choroba obejmuje najczęściej brwi oraz policzki.
Dolegliwości tej towarzyszy często suchość skóry. Długotrwałe utrzymywanie się tego stanu może prowadzić do jej pękania, podrażnień oraz świądu. Jest to nie tylko nieestetyczne, ale również bardzo uciążliwe. Odczuwamy dyskomfort, jednak drapanie swędzących miejsc nie jest wskazane. Mogłoby to przyczynić się do nadkażenia zmiany zapalnej, czego konsekwencją byłaby blizna.
Czasami objawy choroby ustępują w okresie letnim, zwłaszcza po długotrwałej ekspozycji na słońce. Jednak wraz z nastaniem zimy obserwujemy ponowne zaostrzenie dolegliwości. Wpływ na to mają niskie temperatury oraz wiatr, a także niska wilgotność powietrza ogrzewanego budynku mieszkalnego. Przyczynia się to do nadmiernego wysuszenia skóry, co może powodować rogowacenie mieszków włosowych.
Jak wygląda leczenie przymieszkowego rogowacenia skóry?
W przypadku łagodnej formy przymieszkowego rogowacenia skóry wystarczające może okazać się jedynie przeprowadzenie odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych oraz uzupełnienie niedoborów witamin. W szczególności zaleca się suplementację witaminy A. Jednak należy mieć na uwadze fakt, że jej nadmiar jest równie szkodliwy, co deficyt. Z tego też powodu najlepszym rozwiązaniem będzie ustalenie odpowiedniego dawkowania wraz z lekarzem.
Jeżeli jednak problem przyjmuje bardziej zaawansowane stadium, warto rozważyć wizytę u dermatologa. Może się bowiem okazać, że konieczne będzie zastosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Specjalista określi również przyczynę pojawienia się okołomieszkowego rogowacenia naskórka i zadecyduje, czy nie potrzebujemy terapii w zakresie innego schorzenia np. endokrynologicznego.
Doskonałym wsparciem leczenia są również profesjonalne zabiegi kosmetyczne, których zadaniem jest dokładne złuszczanie naskórka, aż do jego najgłębszych warstw. Najczęściej wykonuje się w tym celu mikrodermobrazję bądź peeling chemiczny. Rodzaj zabiegu i liczba niezbędnych wizyt jest jednak uzależniona od stanu naszej skóry.
Domowe sposoby na pozbycie się gęsiej skórki
Istnieje wiele domowych sposobów na pozbycie się rogowacenia okołomieszkowego. Do najpopularniejszych należą:
Ocet jabłkowy
Preparat ten wykazuje właściwości przeciwzapalne oraz antybakteryjne. Okazuje się zatem, że jest to skuteczny środek na zwalczanie wszelkiego rodzaju zakażeń. Pomaga zatem także przy łagodzeniu zmian spowodowanych rogowaceniem przymieszkowym. Co więcej, złuszcza również skórę i tym samym odtyka mieszki włosowe.
Aby ocet jabłkowy odznaczał się wysoką skutecznością, zaleca się stosować go regularnie. Nasączonym wacikiem bardzo dokładnie przecieramy widoczne zmiany. Najlepiej wykonywać zabieg dwa razy dziennie. Czasami skóra może stać się po tym zbyt sucha, jednak nie należy się martwić. W takim wypadku należy nasmarować ją jedynie olejem kokosowym.
Olej kokosowy
Podobnie jak ocet jabłkowy posiada działanie przeciwzapalne oraz antybakteryjne. To wszystko za sprawą zawartych w nim unikalnych kwasów tłuszczowych. Jego cennym składnikiem jest również kwas laurynowy, który wspomaga rozdzielanie keratyny. Proces ten zapobiega jej gromadzeniu. Zaleca się wmasowywać preparat w skórę 3-4 razy dziennie.
Peeling
Dobry peeling to podstawa pozbycia się wszelkiego rodzaju zrogowaceń. Ciekawe jest to, że nie musimy korzystać z gotowych kosmetyków, gdyż preparat ten możemy wykonać w domowym zaciszu. Do najpopularniejszych własnoręcznie wykonanych złuszczaczy należy peeling cukrowy, czyli połączenie cukru z olejem roślinnym. Przy rogowaceniu okołomieszkowym doskonale sprawdza się również scrub z owsem, który nie tylko złuszcza, ale również nawilża.
Szczotkowanie
Warto regularnie szczotkować skórę. Poprawi to ukrwienie i doprowadzi do jej wygładzenia. Zabieg ten odblokowuje również zatkane mieszki. Do wykonania tej czynności wystarczy szczotka lub ostra gąbka. Najlepiej zrobić to krótko przed nałożeniem balsamu nawilżającego.
Kąpiele z dodatkiem soli
Ciepłe kąpiele z dodatkiem soli uelastyczniają i zmiękczają skórę.
Kosmetyki zalecane na okołomieszkowe zapalenie skóry
Jeżeli zmagamy się z okołomieszkowym rogowaceniem naskórka, powinniśmy raz na zawsze pożegnać się z mydłem. Nie należy ono bowiem do delikatnych środków, przez co może powodować wysuszenie naszej skóry. Będzie to zatem sprzyjało pogorszeniu się stanu choroby.
Kosmetyki stosowane przy tym schorzeniu powinny mieć status dermokosmetyków, czyli preparatów leczniczych. Wskazane jest przy tym działanie przeciwzapalne i nawilżające. Zadaniem tego rodzaju preparatów jest nie tylko zmniejszenie występujących dolegliwości, ale również zabezpieczenie skóry przed nadmiernym rogowaceniem oraz zapewnienie jej ochrony.
Zaleca się regularne nawilżanie skóry przy użyciu kremów i balsamów. Powinny to być jednak kosmetyki keratolityczne, czyli zawierające dodatek mocznika, kwasów owocowych i kwasu salicylowego. Składniki te są bardzo ważne przy pielęgnacji skóry z tendencją do rogowacenia. Mocznik nawilża i uelastycznia warstwy naskórka, a kwas salicylowy ułatwia jego złuszczanie. Ważnym składnikiem kremów nawilżających są również wyciągi z roślin oraz alantoina i panthenol. Łagodzą one podrażnienia i przyspieszają ich gojenie.
Wskazane jest również dostarczanie witamin za pomocą maści i kremów. W szczególności zasada ta dotyczy maści ochronnych z dodatkiem witaminy A oraz wszelkiego rodzaju kremów i masła z witaminą E. Zapewniają nie tylko uzupełnienie niedoborów, ale również znakomicie nawilżają oraz przeciwdziałają nadmiernemu wysuszeniu.
Przy rogowaceniu mieszków włosowych istotną rolę odgrywają peelingi. Mechaniczne złuszczanie naskórka powinno odbywać się co najmniej 2 razy w tygodniu. W niektórych przypadkach zwykłe preparaty mogą jednak okazać się niewystarczające. Konieczne może okazać się wówczas zastosowanie peelingu medycznego. Zawiera on alfa- oraz beta-hydroksykwasy, a także pochodne witaminy A. Wartością charakterystyczną tego preparatu jest silne działanie złuszczające.
Musimy jednak pamiętać o tym, że wszelkie zabiegi mogą być jednak wykonywane tylko wtedy, kiedy na naszym ciele nie ma otwartych ran. Niestosowanie się do tego zalecenia może bowiem pogłębić stan naszej choroby, a nawet spowodować pojawienie się blizn.
Dieta — podstawowy lek na szorstką skórę
Na rogowacenie okołomieszkowe wpływ może mieć również nasza codzienna dieta. Wynika to z tego, że zazwyczaj do wystąpienia schorzenia prowadzą niedobory wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D i E.
Ważne jest, aby pamiętać o tym, że nasza skóra potrzebuje nawilżenia nie tylko z zewnątrz, ale również z wewnątrz. Z tego też powodu powinniśmy przestrzegać zalecanego dziennego spożycia wody. Dodatkowo nasz jadłospis muszą wypełniać duże ilości owoców i warzyw. Szczególnie cenne są te bogate w karotenoidy. Należą do nich: marchew, szpinak, czerwona papryka, sałata, śliwki brzoskwinie, wiśnie i morele. Co więcej, marchew i dynia obfitują w witaminy A i D, a także ograniczają produkcję keratyny.
Przy problemach z rogowaceniem naskórka do diety warto również włączyć orzechy, pestki, nasiona oleiste oraz wyciskane z nich oleje. Cenne są także produkty bogate w kwasy omega 3, zwłaszcza ryby morskie. Badania wykazały, że w naszym kraju spożywane są zbyt małe ilości tego produktu, co wiąże się z tym, że nie dostarczamy odpowiedniej ilości niezbędnych kwasów tłuszczowych. Osoby podatne na okołomieszkowe rogowacenie naskórka powinny dodatkowo uzupełnić dietę w tłuszcze, które wywierają pozytywny wpływ na zdrowie. Zalecany jest tutaj np. olej z wiesiołka czy też algi morskie.