Do przewlekłych chorób układu nerwowego zalicza się stwardnienie rozsiane. Uznawane jest za chorobę młodych ludzi. Jego występowanie coraz częściej obserwuje się w ciągu ostatnich lat. Jakie są przyczyny rozwoju stwardnienia rozsianego? Jakie sygnały wysyła nasze ciało, mówiąc, że możemy chorować na stwardnienie rozsiane? Na jakim poziomie jest medycyna w kwestii leczenia stwardnienia rozsianego? Poniższy artykuł jest próbą odpowiedzi na zadane pytania.
Ogólna charakterystyka stwardnienia rozsianego
Choroba stwardnienia rozsianego nazywana jest popularnie w skrócie SM. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa sclerosis multiplex. Zaliczana do chorób ośrodkowego układu nerwowego. Polega na jego demielinizacji, czyli uszkodzenia osłonek mielinowych, atakując włókna nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. W miejscach dotkniętych chorobą powstają „stwardniałe blizny”. Najprościej można powiedzieć, że układ immunologiczny sam niszczy własne tkanki i komórki. Jest to choroba postępowa, nieuleczalna.
Statystyki pokazują, że na stwardnienie rozsiane chorują głównie osoby młode, pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Ponadto dwukrotnie więcej przypadków zaobserwowano u kobiet niż mężczyzn.
Przyczyny stwardnienia rozsianego
Stwardnienie rozsiane jest chorobą uważaną za wyzwanie dla współczesnej medycyny. Pomimo wielu już przeprowadzonych badań lekarze specjaliści nie potrafią dokładnie podać, jakie są przyczyny stwardnienia rozsianego. Dużego znaczenia upatruje się w układzie odpornościowym. Nie ma tutaj jednakowego stanowiska. Inni naukowcy wyróżniają również czynniki środowiskowe i genetyczne.
Przyczyny wielu chorób odnaleziono w czynnikach genetycznych. W związku z tym naukowcy przyczyn stwardnienia rozsianego również w nich upatrują. SM nie jest zaliczane do chorób genetycznych, jednak w kwestii tej toczy się wiele dyskusji. Żadne badania nie poparły w 100% tej tezy. Dlatego niemożliwe jest określenie oficjalnego stanowiska w tej sprawie.
Z kolei inni specjaliści przyczyn stwardnienia rozsianego upatrują w:
- Niedoborze witaminy D;
- Infekcjach grzybiczych;
- Infekcjach wirusowych.
Analizując specjalistyczne artykuły, część naukowców zwraca uwagę także na czynniki środowiskowe. Uważają oni, że palenie papierosów oraz otyłość od najmłodszych lat również są przyczynami wystąpienia stwardnienia rozsianego.
Co rzeczywiście można zaliczyć do przyczyn stwardnienia rozsianego? Pytanie to przewija się wśród naukowców na okrągło. Aby jednak móc odpowiedzieć konieczne jest przeprowadzenie znacznie większej liczby badań. Dopiero gdy pojawią się jasne i klarowne wyniki, będzie można opublikować oficjalne stanowisko w tej sprawie. Być może wówczas możliwe będzie zastosowanie skuteczniejszych metod leczenia, niż te wykorzystywane do tej pory.
Objawy wskazujące na stwardnienie rozsiane
Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego pojawiają się na kilka lat przed faktycznym zdiagnozowaniem choroby. Większość osób nawet nie przypuszcza, że te „niewinne” czynniki mogą być pierwszym sygnałem świadczącym o rozwijaniu się stwardnienia rozsianego. Znajomość objawów początkowych pozwala na szybkie rozpoznanie choroby. Wśród nich wyróżnia się:
- Męczliwość i problemy z koncentracją;
- Zawroty głowy;
- Drętwienie rąk i nóg, co w konsekwencji prowadzi do niedowładu kończyn;
- Zaburzenia równowagi.
Najpopularniejszym i najczęściej występującym objawem jest zaburzenie widzenia. Związane jest z pozagałkowym zapaleniem nerwu wzrokowego.
Po wystąpieniu objawów początkowych, w późniejszym okresie zaczynają pojawiać się inne symptomy. Bezpośrednio wskazujące, że w układzie nerwowym występują jakieś powikłania. W objawach neurologicznych wymienia się:
- Kłopoty z koordynacją ruchową: m.in. częściowa utrata kontroli nad kończynami, utrata równowagi. Stwardnienie rozsiane prowadzi do niedowładu kończyn, co powoduje, że osoby zmagające się z tą chorobą muszą korzystać z wózków inwalidzkich;
- Problemy z seksem: m.in. mniejsze libido, zaburzenia erekcji;
- Zaburzenia czucia: m.in. mrowienie, drętwienie;
- Problemy z wypróżnianiem się: często występuje utrudnione oddawanie moczu lub wielomocz;
- Zaburzenia widzenia:
- Częste zmęczenie.
Dla prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie szczególnie ważne jest zaburzenie funkcji poznawczych.
Przedstawione powyżej objawy są najczęściej występującymi. To, jakie stwardnienie rozsiane pokaże symptomy uzależnione jest w głównej mierze od tego w jakich miejscach zostały skupione jego ogniska.
Typy stwardnienia rozsianego
Tak jak w przypadku innych chorób, tak i w tym przypadku lekarze i naukowcy dokonali wyróżnienia różnych postaci stwardnienia rozsianego. Wskazuje się na cztery jego typy:
- rzutowo-remisyjny;
- pierwotnie postępujący;
- wtórnie postępujący;
- postępująco-nawracający.
Czasami możemy spotkać się z podziałem na trzy postacie SM. Niezależnie jednak, który weźmiemy pod uwagę, wiąże się on z przebiegiem choroby.
Leczenie stwardnienia rozsianego
Najważniejsze w leczeniu każdej choroby, w tym również stwardnienia rozsianego jest diagnostyka. Niebagatelizowanie pierwszych objawów pozwala na szybkie wykrycie ich przyczyny i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Zadajmy zatem podstawowe pytanie: jakie badania należy wykonać?
Jeżeli przedstawimy lekarzowi występujące objawy, które będą pokrywać się z pierwszymi objawami stwardnienia rozsianego, powinniśmy otrzymać skierowanie na rezonans magnetyczny mózgu. Jest to podstawowe badanie, dzięki któremu można stwierdzić czy dochodzi do zmian w ośrodku układu nerwowego. Bardzo często przy wysokim prawdopodobieństwu zachorowania na SM jest pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Potwierdzenie wystąpienia tej choroby nie jest od razu wyrokiem! Należy stanowczo powiedzieć sobie: chcę żyć i wdrożyć odpowiednie leczenie, aby minimalizować objawy występowania SM. Ważne jest, że stwardnienie rozsiane leczone jest objawowo.
Mimo dużego postępu medycyny na przestrzeni ostatnich lat, nie stworzono jeszcze środków ani metod leczenia, które całkowicie eliminowałyby wystąpienie tej choroby. Nie ma ich również do ogólnego leczenia SM. Możliwe jest ich podanie dopiero w przypadku wystąpienia już konkretnych objawów.
Osoba zmagająca się ze stwardnieniem rozsianym powinna być pod stałą opieką lekarza neurologa. Dzięki temu w momentach nasilenia objawów będzie można zastosować farmakoterapię lekami sterydowymi. Jeżeli rzuty dla pacjenta są szczególnie uciążliwe, lekarz może wdrożyć mocniejsze leczenie. Ma ono na celu zmniejszenie siły oddziaływania układu odpornościowego. Nie należy jednka tego nadużywać, ponieważ rzutuje to na dalsze nasilenia objawowe.
Podsumowanie
Stwardnienie rozsiane jest jedną z najcięższych chorób, najczęściej występujących wśród młodych osób. Chociaż jego częstotliwość nie jest aż tak duża. Mimo ogromnego postępu medycyny na przestrzeni ostatnich lat SM wciąż jest zagadką dla naukowców. Przeprowadzane badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, co wpływa na wystąpienie objawów stwardnienia rozsianego. Dopóki nie uzyskamy na nie odpowiedzi, nie jest możliwe wynalezienie leku, który będzie mógł hamować rozwój tej nieuleczalnej narazie choroby. Nie mniej jednak, tak jak w każdym przypadku, warto prowadzić zdrowy styl życia, który z pewnością nie przyłoży się do wystąpienia objawów początkowych.