Transport medyczny wielu osobom kojarzy się z przewozem rannych po wypadku. Nie do końca jednak są to jednoznaczne pojęcia. Dla kogo przeznaczony jest transport medyczny? Jakie inne rodzaje transportu można wyróżnić? O tym można przeczytać poniżej!
Co to jest transport medyczny?
Transport medyczny to usługa polegająca na przewozie osób, które nie mogą samodzielnie się poruszać. Z reguły chorzy przewożeni są do placówki medycznej. Każdy pojazd powinien być wyposażony w nosze i muszą w nim być obecne osoby, które mogą zapewnić pomoc medyczną w razie takiej potrzeby. W wyposażaniu karetki powinny znajdować się również sprzęt do ratowania życia oraz leki. Poza kierowcą w pojeździe musi być obecny ratownik oraz pielęgniarka. Można wyróżnić dwa rodzaj transportu medycznego:
- Podstawowy. Karetki oznaczone są literą P.
- Specjalistyczny. Karetki oznaczone są literą S.
Główna różnica polega na tym, że karetką specjalistyczną mogą być przewożone osoby w ciężkim stanie zdrowia. Poza tym w tych pojazdach musi być obecny także lekarz. Karetki transportu specjalistycznego i podstawowego mają zaawansowane wyposażenie.
Transport medyczny a sanitarny – jaki są różnice?
Transport medyczny i sanitarny bardzo często są traktowane jako jednoznaczne pojęcia. Nic bardziej mylnego. W transporcie sanitarnym można przewozić nie tylko osoby, które tego potrzebują. Przewożone są także materiały biologiczne i materiały wykorzystywane do udzielania świadczeń medycznych. W przeciwieństwie do medycznego transport sanitarny przysługuje pacjentom, którzy nie potrzebują kontynuacji lub podjęcia natychmiastowego leczenia. Nie mają też problemów z samodzielnym poruszaniem się.
Nie oznacza to jednak, że takimi karetkami mogą być przewożone zdrowe osoby. Transport sanitarny przysługuje wyłącznie wtedy, kiedy konieczne jest zachowanie ciągłości opieki medycznej lub natychmiastowe podjęcie leczenia. Karetki oznaczone są literą „T”, a załogę stanowią kierowca oraz ratownik. Natomiast wyposażenie jest o wiele mniej zaawansowane.
Inne rodzaje transportu
Poza transportem medycznym i sanitarnym można wymienić jeszcze inne rodzaje.
- Lotniczy transport medyczny. Jest bardzo podobny do standardowego medycznego. Z tą różnicą, że chorzy są transportowani przy pomocy maszyn powietrznych. Najczęściej helikopterów. Lotniczy transport medyczny stosowany jest, kiedy konieczne jest podjęcie leczenia lub jego kontynuacja. Zlecenie na transport wypisuje lekarz lub felczer, czyli osoba, która może udzielić pomocy medycznej. Ma ona jednak mniejsze uprawnienia niż lekarz. Lotniczy transport zazwyczaj stosowany jest w nagłych przypadkach. Wtedy, gdy z jakichkolwiek przyczyn nie jest możliwe przewiezienie chorego karetką.
- Transport Covidowy. To dość nowy rodzaj, który powstał głównie ze względu na wybuch pandemii. W tym przypadku mogą być transportowane osoby, które wymagają hospitalizacji przez zarażenia Covid-19. Nie można przewozić taką karetką osób, które mają wyłącznie podejrzenie zarażeniem wirusem.
- Transport osób dializowanych. Jest to rodzaj transportu przeznaczony dla osób zmagających się z chorobą nerek i wymagających dializowania. Chorych można przewozić do stacji dializ, domu lub miejsca pobytu. Odpowiedzialność za przewóz leży po stronie ośrodka, w którym wykonywana jest hemodializa.
Rodzaje transportu sanitarnego
Transport sanitarny najczęściej organizowany jest przez placówki podstawowej opieki zdrowotnej. Pacjenci w razie potrzeby mogą liczyć na przewóz w następujących przypadkach:
- Leczenie realizowane jest w trybie stacjonarnym.
- Leczenie realizowane jest w trybie dziennym.
- Konieczne jest przeprowadzenie pierwszego świadczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej lub stomatologicznej.
- Niezbędne jest wykonanie zabiegów i procedur medycznych wynikających z leczenia realizowanego przez lekarza POZ.
- Konieczne jest długoterminowe leczenie.
Tylko w trzecim i czwartym punkcie możliwe jest odwiezienie pacjenta z powrotem do domu lub miejsca pobytu.
Co ciekawe, istnieje też transport sanitarny „daleki” w POZ. W tym przypadku przysługuje pacjentom, którzy:
- Z przyczyn losowych musieli korzystać ze świadczeń zdrowotnych realizowanych w szpitalu poza granicami Polski. Dotyczy przewozu pacjentów, którzy są w stanie stabilnym, ale nie mogą samodzielnie wrócić do domu. Sytuacja jest rozpatrywana na podstawie wypisu.
- Z przyczyn losowych musieli korzystać ze świadczeń zdrowotnych realizowanych w szpitalu poza granicami Polski. Dotyczy przewozu pacjentów, którzy wymagają kontynuacji leczenia. Nie mogą istnieć żadne przeciwwskazania do transportu sanitarnego.
- Wymagają kontynuacji leczenia w specjalistycznej placówce leczenia. Pacjenci muszą pozostać pod opieką danej jednostki, a łączna odległość do niej i z powrotem przekracza 120 km.
- Muszą kontynuować leczenie w wysokospecjalistycznych placówkach. Główni dotyczy to placówek, które realizują świadczenia, jako jedne z nielicznych.
Transport osób niepełnosprawnych i chorych nie tylko na NFZ
Niestety nie wszyscy chorzy nie zawsze mogą liczyć na to, że zostanie zapewniony im transport w ramach NFZ. Dla tych, którzy posiadają odpowiednią ilość środków, dostępne są także prywatne karetki. Tego typu usługi są na bardzo wysokim poziomie. Firmy zajmujące się przewozem osób niepełnosprawnych i chorych prywatnie zapewniają profesjonalną obsługę. Każda osoba, która wchodzi w skład załogi karetki, ukończyła kurs pierwszej pomocy i posiada niezbędne uprawnienia.
Pacjenci mogą być przewożeni do szpitala, przychodni, gabinetów specjalistycznych, na zabiegi rehabilitacyjne, czy do gabinetów prywatnych. Każdy pojazd dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych i chorych. Uwzględniane są chociażby stan zdrowia i możliwość samodzielnego poruszania się lub jej brak.
W związku z tym opiekę mają zapewnioną zarówno pacjenci, którzy ze względu na chorobę nie mogą się przemieszać w pozycji innej niż leżąca. Jak i ci, którzy poruszają się na wózku inwalidzkim lub ma ograniczone możliwości poruszania się. Z prywatnego transportu bardzo często można skorzystać, również przebywając poza granicami kraju. Niestety tego rodzaju usługi są dość kosztowne i nie każdy może sobie na nie pozwolić.
Czy każda osoba mająca prawo jazdy może zostać kierowcą karetki?
Mogłoby się wydawać, że każda osoba, która ma prawo jazdy może usiąść za kierownicą karetki. Nie do końca jest to prawdą. Przede wszystkim należy pamiętać, że jest to pojazd uprzywilejowany i kierowca, który będzie go prowadził, musi zdać kurs, podczas którego zostanie przygotowany do jazdy w specjalnych warunkach. Poza tym musi uzyskać zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do prowadzenia pojazdu uprzywilejowanego.
Zezwolenie wydaje starosta na okres pięciu lat. Po upływie tego czasu konieczne jest odnowienie dokumentów. Kierowca karetki może również ukończyć kurs pierwszej pomocy, ale nie jest to obowiązkowe. W końcu on ma jedynie prowadzić, a pomocy udzielać będą ratownicy. Mimo to kierowca musi być zawsze opanowany i dobrze radzić sobie ze stresem.