Kleszcze to nieduże pajęczaki, zaliczające się do podgromady roztoczy. Na świecie występuje około 700 gatunków kleszczy, z kolei w Polsce można spotkać kilka z nich. W poniższym artykule omawiamy podstawowe informacje o tych stawonogach oraz wyjaśniamy, dlaczego ukąszenie kleszcza jest niebezpieczne. Zapraszamy do lektury.
Ile trwa sezon na kleszcze?
Kleszcze zamieszkują głównie tereny łąk i lasów, a ich rozwojowi sprzyja ciepły i wilgotny klimat. Wzmożona aktywność kleszczy zależna jest od temperatury otoczenia. Im wyższa temperatura, tym więcej kleszczy można spotkać na swojej drodze. W Polsce sezon na kleszcze rozpoczyna się w marcu, a kończy się w październiku lub listopadzie. Największą aktywność tych stawonogów można odnotować na przełomie maja i czerwca oraz we wrześniu i październiku. Warto dodać, że sezon na kleszcze może trwać nawet cały rok, na co duży wpływ ma ocieplenie klimatu oraz brak ostrych zim.
Jakie choroby wywołują kleszcze?
Ukąszenie przez kleszcza jest bardzo groźne, ponieważ mogą one przenosić drobnoustroje chorobotwórcze. Niebezpieczne wirusy i bakterie dostają się do organizmu człowieka przez ślinę, którą kleszcze wstrzykują do krwi podczas wysysania jej. Na całym świecie wyróżnia się wiele chorób odkleszczowych, jednak nie wszystkie występują w Polsce. Do grupy chorób, wywoływanych przez kleszcze w Polsce zalicza się:
- boreliozę z Lyme,
- kleszczowe zapalenie mózgu,
- gorączkę Q,
- tularemię,
- bartonellozę,
- babeszjozę,
- anaplazmozę.
W Polsce najwięcej przypadków chorób odkleszczowych dotyczy boreliozy z Lyme oraz kleszczowego zapalenia mózgu. Choroby te mogą mieć ostry przebieg, wymagający długotrwałego leczenia.
Jakie badania wykonać w celu wykluczenia boreliozy?
Borelioza to najczęściej występują w Polsce choroba odkleszczowa. W początkowych stadiach nie wywołuje ona żadnych objawów, jednak w późniejszym okresie w miejscu ugryzienia może pojawić się niebolesny, wędrujący, okrągły, czerwony rumień. Charakterystyczne dla boreliozy są także objawy grypopodobne. Warto wiedzieć jednak to, że w konkretnym przypadku żaden z tych objawów może nie wystąpić. Dlatego tak duże znaczenia ma to, by po ukąszeniu kleszcza wykonać odpowiednie badania, wykluczające zarażenie boreliozą. Jeśli u pacjenta pojawił się rumień, wykonuje się badanie krwi w kierunku boreliozy. Natomiast w przypadku braku rumienia oraz pojawienia się innych, nietypowych objawów, zaleca się wykonanie testu laboratoryjnego na boreliozę.
Jak chronić się przed kleszczami?
Kleszcze są ślepe, jednak posiadają bardzo dobrze wyostrzone pozostałe zmysły. Swoje ofiary rozpoznają one po zapachu, ciepłocie ciała oraz wydychanym dwutlenku węgla. Nie oznacza to jednak, że kleszcze skaczą na człowieka. Tak naprawdę lokują się one na trawach i czekają, aż ktoś otrze się o nie oraz zabierze ze sobą. W ten sposób kleszcze dostają się na powierzchnię naszego ciała. Ich kolejnym celem jest znalezienie delikatnej skóry, w którą będą mogły łatwo się wbić. Niestety nie można poczuć ugryzienia kleszcza, ponieważ wstrzykuje on do krwi substancje znieczulające i przeciwzapalne. Jak więc można ochronić się przed kleszczami? Oto kilka porad:
- Należy stosować środki odstraszające kleszcze: Dzięki nim możliwe jest odstraszenie kleszczy, a także innych insektów. Należy pamiętać o tym, że środki te stosuje się na ubrania oraz odsłonięte fragmenty ciała.
- Należy nosić szczelne ubrania z długimi rękawami: Jest to forma zabezpieczenia, uniemożliwiająca kleszczom dostanie się do skóry. Warto włożyć skarpetki do spodni, założyć czapkę i gumiaki, które zmniejszą prawdopodobieństwo bezpośredniego kontaktu z pajęczakiem.
- Warto wybrać jasny kolor ubrań: Dzięki temu będzie można łatwiej zauważyć kleszcza na swoim ciele.
- Należy unikać wysokich traw i zarośli: Miejsca te stanowią skupiska kleszczy. Ocierając się o trawy można w bardzo łatwy sposób natrafić na kleszcza.
- Po kontakcie z roślinnością należy obejrzeć całe ciało: Bardzo ważne jest to, by po wyjściu do lasu, na łąkę lub do parku obejrzeć całe ciało. Pozwoli to na szybkie zlokalizowanie kleszczy oraz pozwoli na złapanie ich, zanim wbiją się w skórę.