Grypa sezonowa to choroba spowodowana przez krążące wśród ludzi wirusy grypy typu A – odpowiedzialne za około 80% zachorowań i wirusy grypy typu B – odpowiedzialne za 20% zachorowań. Sezon na grypę na półkuli północnej zwykle trwa od października do kwietnia, a na półkuli południowej od maja do września.
Wirusy grypy przenoszone są drogą kropelkową, po czym wiążą się z komórkami nabłonkowymi górnych i dolnych dróg oddechowych. Namnażanie się wirusa w komórkach powoduje obrzęk i martwicę nabłonka tchawicy, oskrzeli i oskrzelików. Objawy ogólne, takie jak ból czy gorączka spowodowane są przez cytokiny uwalniane przez nasz układ odpornościowy.
Zakażenie wirusem grypy możliwe jest także poprzez kontakt ze skażonymi przedmiotami.
Jak zminimalizować ryzyko grypy?
Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, wskazane jest:
- unikać bliskiego kontaktu z chorymi na grypę;
- dokładnie myć ręce mydłem po przyjściu do domu;
- nie dotykać brudnymi rękami okolicy ust, oczu i nosa;
- w sezonie grypowym unikać dużych skupisk ludzi, szczególnie w pomieszczeniach zamkniętych.
Grypa postępuje szybko, bo od zetknięcia się z wirusem upływa średnio dwa dni i już mamy objawy. Zakazić innych możemy zazwyczaj na jeden dzień przed pełnoobjawową infekcją i nawet do 5-10 dni po początku choroby. Co ważne, odporność nabyta jest przejściowa bo wirus grypy jest bardzo zmienny antygenowo.
Objawy grypy
Nagle występujące ogólne objawy grypy to:
- gorączka
- uczucie zimna i dreszcze
- znaczne osłabienie
- ból mięśni i głowy
- uczucie rozbicia i złe samopoczucie
Inne objawy:
Po paru dniach do wyżej wymienionych objawów mogą dojść: ból gardła, katar, kaszel. Czasami grypa może powodować objawy ze strony układu pokarmowego czyli nudności, wymioty czy łagodną biegunkę. U niektórych osób może pojawić się także objaw zapalenia krtani lub ucha środkowego.
Szczegółowe informacje na temat sposób prawidłowej oceny objawów grypy i odróżnienia ich od zwykłego przeziębienia znajdziesz na portalu Radioklinika.pl.
Kto może być narażony na ciężki przebieg grypy?
U niektórych osób grypa może mieć ciężki przebieg i powodować np. zapalenie płuc, objawy ze strony układu nerwowego, zapalenie mięśnia sercowego, niewydolność nerek, a czasem także niestety niewydolność wielonarządową, sepsę i wstrząs septyczny.
Chorzy z wielochorobowością mogą doświadczyć pogorszenia się stanu ich chorób przewlekłych, np. astmy, choroby wieńcowej, niewydolności serca, wątroby lub nerek bądź cukrzycy.
Jak leczyć grypę?
W leczeniu grypy najważniejszy jest odpoczynek, leżenie w łóżku i picie dużej ilości płynów.
Jeśli mamy bardzo wysoką gorączkę i mocne bóle, można zażyć paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen lub aspirynę). Przy kaszlu czy katarze stosujemy tradycyjne leki objawowe. W cięższych przypadkach lekarz może zlecić leki przeciwwirusowe.
U większości chorych na grypę o łagodnym lub umiarkowanym przebiegu, jeśli nie znajdują w grupie zwiększonego ryzyka, nie ma konieczności stosowania tych leków.
Powikłania pogrypowe
Do najczęstszych powikłań grypy należą:
- zapalenie płuc spowodowane pierwotnym wirusem grypy bądź wtórnie spowodowane przez nadkażenie bakteryjne,
- angina paciorkowcowa,
- zaostrzenie współistniejącej choroby przewlekłej.
Do rzadkich (na szczęście) powikłań należą:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
- encefalopatia,
- poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
- zespół Guillaina i Barrégo,
- zapalenie mięśni,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie osierdzia,
- sepsa i niewydolność wielonarządowa.
Osoby, u których powikłania mogą się pojawić częściej to:
- pacjenci powyżej 65. roku życia lub dzieci poniżej 5. roku życia;
- pacjentki w ciąży i do dwóch tygodni po porodzie;
- pacjenci z otyłością olbrzymią;
- pacjenci z chorobami płuc, serca, nerek, wątroby, krwi, pacjenci z cukrzycą;
- pacjenci z niedoborami odporności (HIV, leczenie immunosupresyjne, pacjenci z niektórymi chorobami neurologicznymi.
Działania profilaktyczne
Podstawową metodą profilaktyki są szczepienia ochronne. Poza tym ważne jest, aby pacjent po przejściu grypy uważał na siebie, wysypiał się i nie nadwyrężał organizmu, dając sobie czas na regenerację i odbudowę sił witalnych. W razie potrzeby może sięgnąć także po preparaty na wzmocnienie po grypie.