Czosnek zwyczajny (Allium sativum L.) to roślina zaliczana do rodziny amarylkowatych. Naturalnie występuje w Azji Środkowej, a do Europy przywędrował już jako roślina uprawna. Jego jadaną przez człowieka częścią jest spichrzowa łuska, potocznie zwana „ząbkiem”. Z każdego „ząbka”, po odpowiednim przygotowaniu można otrzymać nową roślinę. Dziś poruszymy kwestię tego, czy czosnek na przeziębienie jest skuteczny, czosnek jak jeść, czosnek na katar oraz czosnek dla dziecka – kiedy można podać.
Czosnek właściwości. Jak jeść czosnek? Czy kanapka z czosnkiem to smaczne i zdrowe rozwiązanie?
Czosnek jest powszechnie wykorzystywany w różnego rodzaju potrawach, przede wszystkim ze względu na swój silny aromat i intensywny smak, nadający daniom ostrzejszego charakteru. Nie bez znaczenia jednak są liczne właściwości prozdrowotne tej rośliny. Świeży ząbek czosnku zawiera wiele witamin, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponadto jest bogaty w takie pierwiastki jak potas, żelazo, fosfor, siarka i magnez oraz szereg substancji o bakteriobójczych właściwościach. Właśnie dlatego czosnek zwyczajny określa się jako naturalny alternatywę dla antybiotyków syntetycznych.
Czym są antybiotyki i jak one działają? Czosnek na co pomaga?
Antybiotyków używa się przy różnorodnych infekcjach bakteryjnych. Ich głównym i w zasadzie jedynym działaniem jest wykończenie mikroorganizmów atakujących organizm. Mogą robić to na dwa sposoby: uśmiercać bakterie (działanie bakteriobójcze) bądź upośledzać ich metabolizm w taki sposób aby nie mogły dalej się rozmnażać (działanie bakteriostatyczne). W efekcie antybiotyki najpierw ograniczają rozwój choroby aby w końcu całkowicie ją wyeliminować. Niestety, wszelkie rodzaje antybiotyków zabijają również bakterie jelitowe, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Z tego względu zbyt pochopne stosowanie substancji antybiotycznych może wiązać się z problemami żołądkowo-jelitowymi. Dlatego warto wspomagać swój organizm substancjami naturalnie występującymi w niektórych produktach spożywczych, które mają działanie podobne do antybiotyków ale jednocześnie nie niszczą naszego przewodu pokarmowego. Z tego względu ząbek czosnku wydaje się być szczególnie interesującym elementem codziennej diety.
Czy czosnek jest zdrowy? Jakie substancje prozdrowotne zawiera czosnek?
Jadalne części czosnku zawierają olejek czosnkowy w skład którego wchodzi allina oraz enzym allinaza, który po rozgnieceniu przekształca allinę w alicynę. Allicyna jest substancją odpowiedzialną za charakterystyczny zapach czosnku. Jednak nie to jest jej najważniejszą cechą. To związek o działaniu bakteriobójczym, czyli dokładnie takim samym jak wspomniane już wcześniej antybiotyki. Należy pamiętać jednak, że powstaje ona dopiero po roztarciu ząbków czosnku. Dlatego czosnek w formie nienaruszonej wcale nie ma intensywnego zapachu. To bardzo ważne. Dlatego jak jeść czosnek, to tylko w jak najbardziej rozgniecionej formie. Dostarczy to nam więcej aromatu oraz naturalnych związków wspomagających zdrowie.
W jakich ilościach i kto powinien jeść czosnek? Na co pomaga czosnek?
Dla osób dorosłych dzienna, prewencyjna dawka powinna wynosić jeden ząbek czosnku dziennie. Najlepiej spożywanego na surowo. To porcja, która zdecydowanie wystarczy aby wesprzeć funkcjonowanie naszego organizmu ale jednocześnie nie będzie powodować wzdęć czy podrażnień żołądka. Zwiększenie dawki wskazane jest jedynie przy walce z dolegliwościami związanymi z przeziębieniem. Czosnek na przeziębienie jest wręcz wskazany. Ponadto, czosnek dla dzieci będzie również dobrym pomysłem. W małych ilościach można wprowadzać go do diety już od pierwszego roku życia. Jedyną grupą osób, u których niewskazane jest regularne spożywanie tej rośliny to osoby cierpiące na choroby wątroby oraz nieżyt żołądka.
Na co pomaga czosnek? Czosnek jak jeść?
Spożywany regularnie znacząco obniża wystąpienie licznych schorzeń. Oprócz zwiększenia odporności organizmu na patogeny występujące w środowisku zewnętrznym czosnek wpływa na poprawę funkcjonowania wielu części ciała, np.:
- kości i stawów – zmniejsza ryzyko osteoporozy
- naczyń krwionośnych – rozkurcza je, w wyniku czego obniża się ciśnienie tętnicze
- jelit- zwiększa wydzielanie żółci, przez co poprawia trawienie
- wątroby – pomaga w aktywacji enzymów detoksykujących
- skóry – wzmacnia ją i pomaga w jej oczyszczaniu.
Ponadto, czosnek ma działanie antynowotworowe. Badania wykazały, że ma szczególnie dobry wpływ na obniżenie ryzyka zachorowania na nowotwór prostaty oraz nowotwór jelita grubego. Znacząco opóźnia też procesy starzenia się poprzez zwalczanie wolnych rodników i obniża poziom złego cholesterolu we krwi.
Jak jeść czosnek? Czy kanapki z czosnkiem jest smaczna?
Należy przede wszystkim jeszcze raz podkreślić fakt, że czosnek, większość swoich pozytywnych właściwości nabywa dopiero w formie rozgniecionej. Dlatego dodając go do różnego rodzaju potraw najlepiej nie ograniczać się do jego krojenia. Plasterki zawsze warto dodatkowo rozetrzeć. Ząbki najwięcej właściwości odżywczych zachowają w postaci surowej, jednakże w formie smażonej bądź gotowanej nadal będą bardzo wartościowym źródłem wielu substancji. Dla tych, którym przeszkadza intensywny zapach tej rośliny dobrym pomysłem będzie jedzenie czosnku na noc.
Pyszna kanapka z czosnkiem!
O ile dodanie rozgniecionego ząbka czosnku do obiadu nie sprawia nikomu trudności to zwiększenie spożycia tego źródła pokarmu w formie surowej może nie być już takie oczywiste. Ze względu na intensywny smak czosnku raczej mało która osoba zdecyduje się na zjadanie go „tak po prostu”, bez żadnych dodatków. Warto jednak rozgnieciony czosnek dodawać do kanapek, sałatek bądź słonych przekąsek. Jednym z najpopularniejszych przepisów z surowym czosnkiem w roli głównej jest sos czosnkowy. I bardzo dobrze! To równie pyszny, co zdrowy sposób na urozmaicenie diety.
Dla tych, którzy nie chcą jeść czosnku ale męczą się z katarem wybawieniem może być inhalacja czosnkowa. Aby ją przygotować wystarczy jedynie dokładnie rozetrzeć kilka ząbków i bezpośrednio po wykonaniu tej czynności wdychać ulatniające się z nich substancje. To metoda, która często bardzo szybko przynosi ulgę. Nie należy jej jednak stosować częściej niż dwa razy dziennie i dłużej niż kilka dni.
Źródła:
- Żywienie człowieka – podstawy nauki o żywieniu – red. Jan Gawęcki,
- Czosnek dla zdrowia. Żywienie medyczne – Elżbieta Frankowska.