Ocet balsamiczny ma słodki, owocowy smak i jest łagodnie kwaskowy. Nadaje potrawom głębi i kulinarnego wyrafinowania. Oprócz niezaprzeczalnych walorów smakowych, posiada również wiele właściwości, które pozytywnie wpływają na zdrowie. W poniższym artykule podpowiadamy, jak odróżnić oryginalny ocet balsamiczny od niepełnowartościowego zamiennika, do jakich potraw go stosować, czym różni się ocet balsamiczny od winnego, a także przedstawiamy listę korzyści dla zdrowia wynikających z regularnego stosowania octu balsamicznego.
Oryginalny ocet balsamiczny – pochodzenie
Oryginalny ocet balsamiczny wywodzi się z Modeny we Włoszech, gdzie wytwarzany jest przy pomocy tradycyjnej technologii przez te same rodziny od wielu pokoleń. Najlepszy klasyczny ocet balsamiczny produkowany jest z soku tłoczonego ze świeżo zerwanych winogron szczepu trebbiano. Sok ten gotowany jest do momentu, aż zostaje z niego około 1/3 oryginalnej objętości. Następnie leżakuje w drewnianych beczkach od kilku do kilkunastu lat. Im dłużej jest fermentowany, tym jest słodszy, gęstszy i ma mocniejszy smak.
Należy zwracać szczególną uwagę na oznaczenia na butelkach – prawdziwy ocet balsamiczny może być droższy, ale nie będzie zawierał dodatkowego cukru, który dodaje się do robionego masowo, nietradycyjnymi metodami octu. Unia Europejska reguluje produkcje octu balsamicznego, a produkt, który wytwarzany jest zgodnie z standardami Unii, otrzymuje certyfikat PGI (Protected Geographical Indication – Chronione Oznaczenie Geograficzne). Oryginalny ocet z Modeny posiada to oznaczenie.
Ocet balsamiczny – do czego można go użyć?
W kuchni ocet balsamiczny zastosowanie ma wszechstronne. Bardzo często używany jest jako dressing do sałatek, ale z powodzeniem stosuje się go w sosach, glazurach i marynatach. Wzbogaca smak dań warzywnych, można nim przyprawiać niemal wszystko, od czerwonego mięsa i drobiu po świeże owoce.
Wymieszany z miodem, czosnkiem i musztarda sprawdzi się jako glazura do kurczaka, a z oliwą z oliwek i parmezanem idealnie podkreśli smak grillowanych brokułów. Kropla octu balsamicznego wzbogaci smak włoskiej sałatki caprese i tradycyjnego chłodnika gazpacho.
Można nim nawet polać świeże truskawki i podać je z lodami – jego słodko-cierpki smak idealnie dopełni delikatną kwaśność truskawek i słodycz lodów.
Ocet balsamiczny a ocet winny
Ocet winny powstaje, jak nazwa wskazuje, z wina. Oba octy powstają w podobnym procesie produkcji. Ocet balsamiczny zawiera około 8% kwasu octowego, a ocet winny dla porównania zawiera od 6 do 10% kwasu octowego. Octy balsamiczne w szerokiej sprzedaży często są mieszanką octu balsamicznego i octu winnego z dodatkiem barwników. Ocet z czerwonego wina leżakuje krótszy czas niż ocet balsamiczny, zwykle od roku do dwóch lat i w tym czasie fermentuje. W smaku jest mniej słodki, bardziej kwaskowaty. Stosuje się go w sałatkach, sosach i marynatach. Krócej leżakujący ocet winny jest mocniejszy w smaku.
Ocet balsamiczny właściwości prozdrowotne
Wiemy już, że poprawia smak potraw, ale czy ocet balsamiczny jest zdrowy? Składnik octu balsamicznego, kwas octowy, stosowany był w medycynie od wieków i jest uznawany za silny środek antybakteryjny. Oprócz tego ocet balsamiczny zawiera wapń, fosfor, potas i magnez. Najważniejsze korzyści zdrowotne związane z octem balsamicznym obejmują:
Zawiera mało kalorii
Ocet balsamiczny jest dodatkiem, który poprawia smak wielu potraw, a przy tym zawiera bardzo mało kalorii – około 5 kcal na łyżkę. Dla porównania łyżka oliwy z oliwek ma 45 kalorii. Zamiana oliwy albo bardziej kalorycznych sosów do sałatek na ocet balsamiczny znacząco zmniejsza ilość kalorii zawartych w potrawie, czyniąc go zdrowszą alternatywą.
Pozytywnie wpływa na cholesterol
Lipoproteina niskiej gęstości jest często nazywana złym cholesterolem, odpowiedzialnym za blokowanie tętnic, zgrubienie ścian tętnic i zatykanie arterii. Polifenole zawarte w occie balsamicznym hamują utlenianie cholesterolu, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia komórek. Skropienie sałatki octem balsamicznym do obiadu może pomóc utrzymać twój cholesterol na odpowiednim poziomie.
Reguluje ciśnienie krwi
Stosowanie octu balsamicznego zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia miażdżycy i twardnienia ścian tętnic, więc tym samym ma korzystny wpływ na ciśnienie krwi.
Obniża zawartość cukru we krwi
Ocet balsamiczny ma niski indeks glikemiczny. Indeks glikemiczny dzieli jedzenie na kategorie według tego, jak bardzo wpływa ono na poziom glukozy we krwi. Jedzenie z niskim indeksem glikemicznym powoduje nieznaczne podniesienie glukozy, a następnie jej stopniowe obniżenie przez dłuższy okres w czasie. Jedzenie z wysokim indeksem glikemicznym, jak silnie przetworzone fast foody, powodują nagły wzrost cukru we krwi, a następnie gwałtowny spadek poniżej początkowego poziomu. Jedzenie z niskim indeksem glikemicznym, jak ocet balsamiczny, utrzymuje uczucie sytości przez dłuższy czas.
Badania sugerują, że spożywanie rozsądnych ilości octu balsamicznego przed jedzeniem może pomóc ludziom z cukrzycą drugiego stopnia w kontrolowaniu cukru we krwi. Nie jest to jednak potwierdzone w szerszych badaniach, więc należy do nich podejść z ostrożnością. Ocet balsamiczny nie powinien być stosowany w zastępstwie diety niskocukrowej czy innych zaleceń lekarza.
Wpływ octu balsamicznego na odchudzanie
Dłuższe uczucie sytości ma też bezpośredni wpływ na utratę wagi. Niektóre badania wskazują, że osoby, które spożywają ocet balsamiczny w trakcie śniadania, zjadają mniej kalorii podczas całego dnia.
Działanie bakteriobójcze
Kwas octowy zawarty w occie balsamicznym może mieć działanie przeciwdrobnoustrojowe, które minimalizuje liczbę bakterii występujących na sałacie i innych produktach. Badania sugerują, że dzięki zastosowaniu octu w potrawie można ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia salmonelli na warzywach takich jak rukola czy sałata.
Poprawa stanu skóry
Ocet balsamiczny zawiera składniki antybakteryjne, takie jak kwas octowy i antyoksydanty, które mają pozytywny wpływ na wygląd skóry. Nie należy go jednak nakładać bezpośrednio na skórę – choć czasem można trafić na porady dotyczące nakładania octu – ocet balsamiczny ze względu na swój ciemny kolor może pozostawić trudne do usunięcia plamy.
Regulacja trawienia
Probiotyki zawarte w occie balsamicznym mają pozytywny wpływ na regulowanie procesu trawienia. Wspierając system trawienny, ocet ma ogólny, pozytywny wpływ na układ immunologiczny.
Ocet balsamiczny właściwości – podsumowanie:
- Jest zdrowym dodatkiem poprawiającym smak potraw.
- Ma niewielką ilość kalorii i aktywnie wspomaga odchudzanie.
- Ma pozytywny wpływ na trawienie i układ immunologiczny.
- Poprawia stan skóry.
- Ma działanie bakteriobójcze, dzięki czemu chroni przed groźnymi chorobami.
- Jest wskazany w diecie regulującej cukier we krwi.
- Ma korzystne działanie przy problemach z ciśnieniem krwi.
- Redukuje zły cholesterol.
Jednak jak każdy produkt zawierający kwas octowy, ocet balsamiczny należy spożywać z umiarem. Nie powinno się używać więcej niż 2 łyżki octu balsamicznego w ciągu dnia. Większa ilość może powodować problemy z żołądkiem i podrażnienie przełyku. Przestań stosować ocet balsamiczny, jeśli masz po nim zgagę lub inne dolegliwości trawienne. Ocet balsamiczny ma wiele prozdrowotnych właściwości, ale nie powinien być stosowany zamiast leczenia lub jako lekarstwo na schorzenia.
Autor:
Aleksandra – z wykształcenia dietetyk,
z zawodu instruktorka fitness i zumby, prywatnie mama dwóch rozbrykanych chłopaków.
Źródło:
- C. Orey, Uzdrawiająca moc octu. Sekrety octu jabłkowego, balsamicznego oraz wszystkich innych, Vital, 2013.