Bezsenność może objawiać się w różnych postaciach. Stan utrudnionego zasypiania, wybudzanie się w trakcie snu lub sen nadmiernie płytki – to tylko kilka przykładów. W przypadku osób młodych – młodzieży szkolnej oraz wchodzącej w dorosłość – prawidłowy sen ma olbrzymi wpływ na ich codzienne funkcjonowanie oraz wydolność w trakcie pracy i nauki. Ponieważ zaburzenia snu mogą utrzymywać się przez długi czas oraz znacząco obniżyć sprawność psychofizyczną danej osoby, nie należy ignorować ich wystąpienia. Poniżej wskazujemy na najczęstsze przyczyny stojące za bezsennością nastolatków oraz podpowiadamy jakie formy terapii leżą w Twoim zasięgu.
Nastolatkowie i ich potrzeby w zakresie snu
Sen osób w wieku nastoletnim ulega powolnym zmianom. Skraca się ilość czasu potrzebnego na wypoczynek, a zarazem staje się on głębszy. Nastolatkowie w mniejszym stopniu niż dzieci przepadają za porannym wstawaniem; mogą zarazem wytrzymać do późniejszych godzin nocnych zachowując dobrą kondycję i świadomość. Ponadto na charakter snu nastolatków wpływ ma ich styl życia oraz kontekst społeczny. Najważniejszy jest pod tym względem obowiązek szkolny, który wymusza wstawanie o wczesnych godzinach porannych.
Ocenia się, że nawet jedna czwarta nastolatków może mieć problemy z zasypianiem, a kolejne 10% nastolatków śpi zbyt krótko niemal każdej nocy. Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia zaburzeń snu jest fakt, że nastolatkowie nie przebywają pod tak ścisłą kontrolą rodzicielską jak dzieci w młodszym wieku. Tym samym rodzice nie mają możliwości ich pełnej kontroli w nocy, co może prowadzić do powstania niewłaściwych nawyków w związku ze snem.
Przyczyny wystąpienia zaburzeń snu i bezsenności
Bezsenność uderza w nastolatków najczęściej wtedy, gdy przechodzą przez różnego typu problemy – towarzyskie, emocjonalne, środowiskowe. Również występowanie istotnych zmian w życiu może prowadzić do bezsenności. Także nadmierne spożycie substancji zwiększających aktywność organizmu – na przykład kofeiny, teiny lub nikotyny – może wywołać bezsenność.
Warto też podkreślić, że za zaburzenia w zasypianiu mogą być odpowiedzialne niewłaściwe nawyki w zakresie korzystania z technologii. Chodzi przede wszystkim o przesiadywanie do późna przed ekranem komputera lub telefonu. Emitowane przez te urządzenia niebieskie fale świetlne wywołują rozdrażnienie oraz utrudniają zasypianie.
Statystycznie bezsenność dotyka częściej dziewczęta niż chłopców. Ponadto może ona współwystępować z innymi zaburzeniami typu osobowościowego lub psychicznego. Częstsze występowanie bezsenności obserwuje się także wśród osób o obniżonym statusie ekonomicznym i życiowym.
Jak poradzić sobie z bezsennością nastolatka?
Zaburzeń snu nie należy ignorować. Szczególnie jeśli utrzymują się przez długi okres lub mają wyraźną tendencję do powracania. Warto w pierwszym kroku zasięgnąć specjalistycznej pomocy psycholog Bydgoszcz, oferującego usługi konsultacji online. Wstępna rozmowa ma często charakter rozpoznawczy, jednak już na tym etapie psycholog potrafi zaproponować skuteczne rozwiązania, nadające się do wdrożenia w przypadku Twojego nastolatka.
Podstawowe metody polegają na wprowadzeniu systematycznych rozwiązań – udawaniu się do łóżka o regularnych godzinach, ograniczeniu aktywności w godzinach wieczornych, a także zwiększeniu aktywności fizycznej w ciągu dnia. Często to właśnie obniżona aktywność fizyczna (lub jej brak) odpowiadają za utrudnione zasypianie.