Dysplazja stawu biodrowego jest to niewłaściwy rozwój panewki stawu biodrowego spowodowany nieprawidłowym ułożeniem względem siebie niedojrzałych i delikatnych części stawu, jest jedną z najczęstszych wad u noworodków i niemowląt. Najczęściej występuje spłycenie panewki stawowej kości biodrowej lub zaburzenie w kształcie głowy kości udowej. Konsekwencją jest nieprawidłowe i niestabilne połączenie między tymi strukturami i brak ścisłego kontaktu między nimi. <
Dysplazja stawu biodrowego sprowadza się do jego niestabilności wyczuwalnej podczas zginania, przywodzenia i odwiedzenia nóżek, można wyczuć przeskakiwanie w stawie biodrowym. W populacji polskiej rozwojowa dysplazja stawu biodrowego występuje u ok. 4% społeczeństwa, częściej (4-6 razy) u dziewczynek niż u chłopców. W około 60% przypadków dotyczy stawu lewego, w 20% stawu prawego a w około 20% występuje obustronnie. Etiologia dysplazji stawu biodrowego nie jest do końca poznana, wiadomo, że wpływ na jej powstanie mają czynniki mechaniczne, hormonalne i genetyczne.
Dysplazja stawu biodrowego, objawy, diagnoza <
Objawy dysplazji stawu biodrowego są oceniane w trakcie badania po porodzie, przez neonatologa, a następnie przez ortopedę na wizycie profilaktycznej w 6-12 tygodniu życia. Czasem objawy dostrzegają rodzice podczas pielęgnacji dziecka. W niektórych przypadkach można zaobserwować asymetryczne ustawienie i długość nóżek dziecka. Najczęściej jednak różnice są subtelne, praktycznie niedostrzegalne dla rodzica. Konieczna jest konsultacja doświadczonego ortopedy dziecięcego, z USG Preluksacyjnym, na przykład w Szpitalu Carolina w Warszawie i w Gdańsku.
Wcześnie wykrytą dysplazję biodra można skutecznie leczyć metodami nieoperacyjnymi. Nieleczona dysplazja stawu biodrowego skutkuje późniejszymi zaburzeniami chodu (kroki przypominają chód kaczki) związanymi ze względnym skróceniem kończyny i destabilizacją stawu. Badanie kliniczne połączone z USG należy wykonać ok. 6-8 tygodnia życia dziecka. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne, umożliwia wczesne wykrycie wad stawów biodrowych i podjęcie odpowiedniego, szybkiego, w zdecydowanej większości przypadków leczenia zachowawczego.
Badanie USG bioder umożliwia ocenę dysplazji według Grafa:
- typ I prawidłowy staw biodrowy,
- typ II staw fizjologicznie niedojrzały, dysplastyczny, bez decentracji głowy kości w panewce,
- typ III staw dysplastyczny z decentracją głowy kości udowej w panewce,
- typ IV stawy biodrowe zwichnięte.
Klasyfikacja określa położenie głowy kości udowej oraz budowę panewki, co pomaga ustalić sposób leczenia.<
Leczenie dysplazji stawu biodrowego
W przypadku prawidłowego stawu biodrowego, braku ryzyka dysplazji, zaleca się badania kontrolne i zakończenie diagnostyki. W przypadku stwierdzenia biodra niedojrzałego zaleca się szerokie pieluchowanie, ćwiczenia odwodzące i zależnie od wyników zleconego badania kontrolnego, zakończenie diagnostyki lub kwalifikacje do leczenia odwodzącego.
W przypadku zdiagnozowania biodra dysplastycznego stosuje się ortezy odwodzące takie jak rozwórka Koszli, szelki Pavlika czy szyna Tubingera. W przypadkach biodra podwichniętego lub zwichniętego konieczne jest nastawienie w znieczuleniu ogólnym najczęściej poprzedzone kilkutygodniowym unieruchomieniem na wyciągu pośrednim. W przypadkach zbyt późnego wykrycia wady (6-9 miesiąc życia), konieczne jest leczenie operacyjne.