Endoprotezoplastyka stawu biodrowego to inna nazwa zabiegu, którym określa wymianę nieprawidłowo funkcjonującego biodra. Jest to jedna z najczęściej przeprowadzanych operacji, ze względu na powszechność zmian zwyrodnieniowych dużych stawów w populacji świata. To właśnie pojawienie się patologicznych zmian strukturalnych, w obrębie biodra jest najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia endoprotezy stawu biodrowego. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia choroby zwyrodnieniowe stawów są najczęstszą przyczyną niepełnosprawności na świecie. Dowiedz się, czym jest endoproteza stawu biodrowego i jak wygląda rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego?
Czym jest endoprotezoplastyka stawu biodrowego? W jakich jednostkach chorobowych jest stosowana?
Zastosowanie zabiegu implantacji endoprotezy stawu biodrowego odbywa się również u pacjentów cierpiących na choroby reumatyczne oraz powtarzające się złamania kości w okolicy tego stawu.
Wyróżnia się dwa rodzaje endoprotez stawu biodrowego:
- bezcementowa,
- cementowa.
Endoprotezy bezcementowe są najczęściej stosowane u pacjentów młodych, u których możliwa jest ponowna odbudowa macierzy kostnej. Wprowadzenie protezy do kości umożliwia późniejsze zrośnięcie się obu elementów i tym samym stabilne mocowanie.
W przypadku endoprotez cementowych stosuje się substancję, która nazywana jest cementem kostnym. Pozwala ona na zamocowanie endoprotezy stawy biodrowego w kości u pacjentów, u których ze względu na podeszły wiek niemożliwe jest „wrośnięcie” elementów obcych w tkankę kostną.
Implantacja endoprotezy biodra jest zaledwie częścią sukcesu. Zarówno przed, jak i po operacji niezbędna jest odpowiednia praca pod nadzorem fizjoterapeuty, która pozwoli na powrót prawidłowej sprawności sprzed urazu lub choroby.
Endoproteza biodra – jak wygląda rehabilitacja?
Pełny powrót pacjenta do sprawności wymaga intensywnej terapii przed i po samym zabiegu. Okres przedzabiegowy, w którym najczęściej dochodzi do przygotowania pacjenta do całej operacji, jest bardzo często pomijany przy planowaniu całej terapii. Implantacja endoprotezy biodra, jak i każdy inny zabieg w czasie którego dochodzi do naruszenia tkanek miękkich, wymaga prowadzenia fizjoterapii również przed operacją.
Spowodowane jest to koniecznością aktywizacji pacjenta w okresie przedoperacyjnym, co przynosi wymierne rezultaty w powrocie do aktywności fizycznej. Pacjenci skierowani na zabieg założenia endoprotezy stawu biodrowego borykają się ze swoimi dolegliwościami najczęściej od wielu lat. Przez długi czas obecności patologicznych zmian w jednej z części ciała człowieka, dochodzi do wytworzenia kompensacji. Sprawia to, że osoby takie często nieświadomie odciążają kończynę, unikają osiągania pełnych zakresów ruchów – takie zachowania powodują osłabienie siły mięśniowej.
Rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego
Zdecydowanie łatwiej odzyskać pełna sprawność fizyczną u pacjenta, który zaczął pracować nad okolicą chorobową wcześniej, niż u takiego, który rozpoczyna cały ten proces dopiero po operacji. U pacjentów przygotowanych fizjoterapeutycznie do zabiegu powrót do osiągania pełnych ruchów zgięciowych i wyprostnych w stawie biodrowym, następuje zdecydowanie szybciej.
Rehabilitacja pozabiegowa skupia się przede wszystkim na wzmocnieniu siły mięśniowej, przez pracę ekscentryczną i koncentryczną operowanych mięśni. Istotne jest również budowanie prawidłowej stabilizacji stawowej, która ze względu na mechanizmy kompensacyjne bardzo często bywa osłabiona.
U pacjentów po implantacji endoprotezy stawu biodrowego równie ważne, jak odzyskiwanie pełnych zakresów ruchów, jest nabywanie odwagi przez taką osobę. Operowani pacjenci wykazują duży lęk i niechęć do obciążania chorego stawu biodrowego, co prowadzi do utrwalania nieprawidłowych nawyków ruchów.
Reedukacja chodu odgrywa istotną rolę u tego rodzaju pacjentów, ponieważ często wymaga „przełamania się” i przezwyciężenia lęku przed wprowadzeniem obciążenia ciężarem własnego ciała.
O czym trzeba pamiętać planując rehabilitację po implantacji endoprotezy stawu biodrowego? Rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego forum
Na forach internetowych dotyczących rehabilitacji po endoprotezie stawu biodrowego, można znaleźć wiele interesujących wskazówek, które będą pomocne w całym procesie usprawniania. O najważniejszych zasadach na każdym kroku przypominają lekarze i fizjoterapeuci, jednakże rady otrzymywane od osób cierpiących na podobne schorzenia zyskują czasem większą wartość.
Pacjent po świeżo przebytej operacji powinien całkowicie unikać niebezpiecznych ruchów, które mogą prowadzić do uszkodzenia lub podwichnięcia się protezy. Należy pamiętać o tym, że w początkowych etapach powrotu do sprawności, zwartość stawowa protezy i jej wpasowanie w panewkę stawu biodrowego jest znacząco niższa, niż w prawidłowo funkcjonującym, zdrowym stawie.
Z tego powodu na forach rehabilitacji po endoprotezie stawu biodrowego znajdziemy informacje na temat tego, że osoba operowana powinna wyeliminować z życia codziennego ruch przywodzenia kończyny dolnej. Nie należy zatem wykonywać zakładania nogi na nogę, natomiast podczas snu pacjent powinien zabezpieczać przypadkowe przekroczenie niebezpiecznego zakresu za pomocą odpowiedniego ułożenia poduszek lub koców.
Również należy zwrócić uwagę na maksymalny zakres zgięcia w stawie biodrowym. Pozbycie się bólu często usypia czujność pacjenta, który wykonuje przekraczające 90 stopni przyciągnięcie kolana do brzucha. Tego rodzaju pozycja również predysponuje do zwichnięcia w stawie, co niesie ze sobą nieprzyjemne skutki w postaci konieczności ponownego założenia endoprotezy stawu biodrowego.
Podstawą planu rehabilitacyjnego jest również odpowiednie stopniowanie obciążeń, unikanie przekraczania progu bólowego i dopasowany indywidualnie do możliwości pacjenta trening funkcjonalny.
Endoproteza biodra – gdzie szukać pomocnych informacji?
Ilość pacjentów z założoną endoprotezą stawu biodrowego każdego roku się zwiększa. Wszelkie istotne informacje dotyczące postępowania rehabilitacyjnego udziela najczęściej lekarz i fizjoterapeuta. Nie wyklucza to jednak szukania informacji na własną ręką – nie od dziś wiadomo, że pacjenci zaangażowani w proces rehabilitacyjny szybciej osiągają zadowalające rezultaty.
Przydatne wskazówki dotyczące samego zabiegu można znaleźć na wcześniej wspominanych forach rehabilitacji po endoprotezie stawu biodrowego. Strony internetowe tego rodzaju umożliwiają wymianę praktycznych informacji dotyczących zabiegu, przebiegu rehabilitacji lub stosowanej metody fizjoterapeutycznej.
Fora rehabilitacji po endoprotezie stawu biodrowego to również miejsce do wymiany informacji na temat szpitali, lekarzy lub sposobów operacji. Pacjenci, u których zastosowano endoprotezę biodra, mogą utrzymywać stały kontakt ze sobą, co jest szczególnie ważne w sytuacji kiedy kończy się pobyt w szpitalu i pacjent bardzo często zostaje pozostawiony sam sobie.
Oprócz tego warto korzystać z wizyty kontrolnych u lekarza lub fizjoterapeuty. Endoprotezoplastyka jest bowiem zabiegiem, który rzutuje na całe przyszłe życie pacjenta. Z tego powodu warto przyglądać się potencjalnym zmianom zwyrodnieniowym w innych częściach ciała, co może w znaczący sposób ułatwić osiągnięcie pełnej sprawności w przyszłości.
Endoproteza stawu biodrowego – czy warto poddać się operacji?
Założenie endoprotezy biodra jest wykonywane w wielu szpitalach w Polsce. Jest to bezpieczny zabieg, który powoduje znaczącą poprawę jakości życia pacjenta.
Oczywiście, tak jak w przypadku innych zabiegów inwazyjnych w pierwszych dobach po operacji występuje silny ból, lecz z czasem stan pacjentów się poprawia. Umożliwienie pełnego zakresu ruchu, powrót do aktywności fizycznej, odzyskanie fizjologicznego chodu o tylko niektóre z korzyści, które zyskują pacjenci po zabiegu.
Nie można oczywiście zapominać o znaczeniu fizjoterapii w całym procesie rekonwalescencji. Zaangażowanie pacjenta i wczesne wprowadzenie skutecznego planu treningowego przynosi wymierne rezultaty i podnosi znacząco jakość życia pacjentów, w porównaniu do stanu przed zabiegiem.
Źródło:
- Postępowanie ortopedyczne w chorobach biodra i miednicy, Kolber M. J., Cheatham S. W., Marczyński W.