Problem otyłości i nadwagi u dzieci i młodzieży

Otyłość u dzieci to coraz częściej spotykany problem – tak w krajach zamożnych, mocno rozwiniętych, jak i tych rozwijających się. I w Polsce, z roku na rok, liczba pacjentów wymagających leczenia z powodu nadwagi drastycznie wzrasta. Nadwaga u nastolatków i otyłość u dzieci niosą za sobą poważne konsekwencje psychofizyczne. Są także powodem licznych chorób w dorosłym już życiu.

Czynniki sprzyjające rozwojowi nadwagi u nastolatków i dzieci

Złe nawyki żywieniowe, m.in. spożywanie zbyt dużej ilości słodyczy i posiłków typu fast food, a także brak aktywności fizycznej to podstawowe przyczyny otyłości i wzrostu tkanki tłuszczowej u dzieci i młodzieży. Prowadzi to do poważnych chorób, takich jak na przykład cukrzyca, a także pogarsza jakość życia dziecka. Aby uniknąć leczenia w przyszłości, warto zadbać o siebie już od najmłodszych lat.

Otyłość u dzieci jest głównie skutkiem działań czynników środowiskowych. Do najczęściej wymienianych przyczyn otyłości w wieku szkolnym zalicza się:

• prowadzenie niewłaściwego stylu życia,
• złe nawyki żywieniowe – nadmierne spożywanie produktów wysokoenergetycznych,
• częste podjadanie,
• brak ruchu połączony z osiadłym trybem życia,
• zaburzenia emocjonalne.

Poważne konsekwencje otyłości i szybkiego wzrostu masy ciała

Otyłość i nadwaga u nastolatków oraz dzieci są problemem społeczeństwa XXI wieku i niosą za sobą szereg poważnych powikłań – pogarszając zdrowie i skracając życie młodych ludzi na całym świecie. Otyłość u dziewcząt może zaburzyć cykl miesiączkowy, natomiast u chłopców opóźnić proces dojrzewania płciowego oraz ginekomastię. Dodatkowo otyłość u dzieci predysponuje do powstania stłuszczenia wątroby, co stać się może nieodwracalną przyczyną niewydolności tego narządu w dorosłym życiu. W skrajnych przypadkach otyłość spowodować może niedomykalność zastawki płucnej, a to z kolei doprowadzić może nawet do śmierci otyłego dziecka.

Aktywność fizyczna dzieci – czym jest i jak ją uprawiać?

Ruch i aktywność fizyczna bardzo korzystnie wpływają na funkcjonowanie organizmu, a także kształtują cechy psychospołeczne, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Sprawność fizyczna jest niezwykle ważna dla ludzkiego zdrowia. Niestety zbyt duża masa ciała i nadwaga bardzo często ograniczają sprawność fizyczną, a dzieci otyłe unikają ruchu, gdyż sprawia im on sporo trudności. Obciążenie, które wynika z czasu poświęconego na trening jest dla nich zbyt duże i bardzo często zniechęca. Rodzice powinni zrobić wszystko, aby zmotywować swoje, zmagające się z otyłością, dzieci do aktywności sportowej w dowolnej formie.

Zdrowy styl życia młodzieży i dzieci zminimalizuje problem otyłości wśród dzieci

Zbilansowana dieta jest równie ważna jak aktywność ruchowa. Zasady zdrowego stylu życia dla dzieci i młodzieży są stosunkowo proste, jednak nie wszyscy o nich pamiętają.

Odpowiednie żywienie jest zalecane dzieciom w wieku szkolnym i zapewnia prawidłowy rozwój psychospołeczny oraz fizyczny. W profilaktyce nadmiernej masy ciała znaczenie ma racjonalne żywienie zgodne z piramidą zdrowego żywienia i stylu życia.

Pod pojęciem „zdrowej diety” należy rozumieć właściwą liczbę posiłków o odpowiedniej wartości energetycznej i odżywczej, a także urozmaicony asortyment żywności. Wówczas dieta dziecka będzie prawidłowo zbilansowana pod względem ważnych składników pokarmowych, takich jak witaminy, białka, tłuszcze oraz niezbędne składniki mineralne, w tym wapń i żelazo.

W kwestii dorosłych jest zapewnienie dzieciom zdrowych, a przy tym smacznych i atrakcyjnie wyglądających produktów oraz posiłków. Rodzice otyłych dzieci powinni być tego w pełni świadomi, bo to oni odpowiadają za zdrowie swoich pociech. Właściwie wybierana żywność i sport pomogą zwalczyć otyłość u dziecka i w pełni cieszyć się życiem.

BMI – oblicz wskaźnik masy ciała swojego dziecka

Body Mass Index jest wskaźnikiem określającym stan odżywiania. Pozwala stwierdzić, czy masa ciała jest prawidłowa bądź czy występuje niedożywienie, nadwaga albo otyłość. Aby prawidłowo obliczyć wskaźnik BMI trzeba podzielić masę ciała (w kilogramach) przez wzrost do kwadratu (tutaj w metrach). To taki szybki, domowy sposób na pierwszą weryfikację tego, czy masa naszego ciała nie jest powyżej normy.

Warto pamiętać o odpowiedniej interpretacji BMI u dzieci i młodzieży. W przypadku dzieci nie odnosimy wyniku obliczonego BMI do odpowiednich dla dorosłych danych, że:

• BMI < 18,5 to zbyt niska masa ciała,
• BMI pomiędzy 18,5-24,9 – prawidłowa masa ciała,
• BMI 25-29,9 – nadwaga,
• a wyżej to otyłość.

Obliczenie wskaźnika BMI u dziewczynek i chłopców jest nieco bardziej skomplikowana. Interpretacji wyników dokonuje się jej w oparciu o siatki centylowe lub tabele, które dają możliwość porównywania masy ciała dziecka, w stosunku do innych dzieci z tej samej grupy wiekowej i tej samej płci.

Prawidłowa masa ciała dzieci i młodzieży mieści się pomiędzy 25 a 85 centylem.

Monitorować masę ciała można także przez regularne pomiary i porównywanie z właściwymi normami. Pozwoli to na możliwe wczesne rozpoznanie otyłości lub nadwagi i podjęcie właściwych działań.

Kreowanie odpowiednich nawyków i mówienie dziecku od najmłodszych lat o istocie właściwego żywienia i aktywności ruchowej jest bardzo ważne. Co więcej, uchronić może przed licznymi chorobami, takimi jak cukrzyca, choroby układu krążenia, czy choroby serca.

Istotne jest także dbanie o odpowiedni rozwój psychospołeczny i emocjonalny młodych osób, na przykład poprzez prowadzenie zajęć na temat walki ze stresem. To właśnie on u sporej grupy dzieci i młodzieży determinuje do „uciekania w jedzenie”, a w konsekwencji doprowadza do otyłości lub nadwagi.