Karmienie piersią jest sprawą indywidualną każdej mamy. Jednak to, w jaki sposób będziemy dostarczać maluchowi niezbędnych wartości odżywczych, powinno być zawsze pokierowane dobrem dziecka. Chociaż wokół tego tematu krąży wiele kontrowersji to nie każda kobieta musi zgadzać się z twierdzeniem „chcę karmić piersią”. Czasami nie jest to tylko kwestia wyboru. Niekiedy dochodzi do sytuacji, kiedy u kobiety jest nadmiar pokarmu i odczuwa z tego powodu ogromny ból i dyskomfort. Piersi są wtedy nabrzmiałe, a nieraz dochodzi nawet do nawracających stanów zapalnych. Jest to niekorzystna sytuacja nie tylko dla matki, ale także dla dziecka. Zbyt dużo mleka powoduje u niemowlęcia kaszel, a nawet zakrztuszenia, co może zniechęcić niemowlę do sięgania po pierś.
Młode mamy, które zaraz po porodzie chcą wrócić do pracy, nie będą w stanie karmić dziecka piersią, ponieważ będzie to fizycznie niemożliwe. To samo dotyczy kobiet, które mają w domu kilkumiesięczne maleństwo, a są w kolejnej ciąży, która z różnych przyczyn może przebiegać nieprawidłowo i jest konieczne stosowanie medykamentów. Także nierzadko zaraz po porodzie kobieta doświadcza różnych stanów chorobowych, a jak wiadomo — większość leków przenika do pokarmu matki. W takiej sytuacji kobiety także są zmuszone zdecydować się na zatrzymanie laktacji.
Niezależnie od tego, jaki sposób karmienia dziecka wybierzesz, będąc jeszcze w ciąży, ostatecznie wszystko rozegra się zaraz po porodzie. Przejdźmy więc do omówienia sposobów na zatrzymanie laktacji.
Jak zakończyć laktację — pierwsze kroki
Początkowo należy zmniejszać ilość karmień. Piersi muszą odczuć, że zapotrzebowanie na pokarm będzie mniejsze, a tym sygnałem będzie właśnie mniejsze pobudzanie gruczołów mlekowych do wytwarzania pokarmu. Im mniej odruchów ssania — tym szybciej pokarm będzie zanikał. Jednak nie wolno całkowicie zaprzestawać „upuszczania” pokarmu z piersi, bo może skończyć się to wyżej opisanymi przykrymi skutkami w postaci zastoju pokarmu lub zapalenia piersi.
Na pewno warto pamiętać o powolnym zmniejszaniu ilości karmień i zaopatrzeniu się w zamiennik mleka matki. Dziecko, które było już przez jakiś czas karmione piersią zniesie tę sytuację trudniej, niż maluch, który od samego początku jest karmiony mlekiem modyfikowanym, podawanym w butelce. Jest to spowodowane faktem poczucia bliskości, której malec może się domagać, kiedy ta zostanie mu zabrana. Należy więc zapewnić dziecku duże pokłady cierpliwości i poczucia bliskości. Przy tym należy konsekwentnie odmawiać dziecku piersi. Warto nawet zaopatrzyć się w ubiór, który będzie utrudniał dziecku dostęp do piersi. Należy nie nosić wtedy bluzek z dekoltami.
Dzieci często traktują pierś jako swego rodzaju „uspokajacz”. Nie zawsze chodzi o to, aby najeść się do syta, ale niemowlę potrzebuje ssania. W takiej sytuacji niezastąpione będą smoczki, które swoim kształtem i rozmiarem świetnie imitują pierś.
Jak zatrzymać laktację zaraz po porodzie?
Naturalne metody:
Przede wszystkim należy robić to bardzo stopniowo. Natychmiastowe odstawienie dziecka od piersi może przynieść szereg niepożądanych skutków. Jakich?
- Zastój pokarmu – czyli utrudnienie w wydzielaniu mleka z piersi. Sutki mogą stać się zaczerwienione, obrzmiałe, a nawet wklęsłe. Wiele kobiet porównuje piersi do kamieni ze względu na wzmożoną twardość. Zastój pokarmu może powodować ogromny dyskomfort i ból, a nawet może wystąpić gorączka.
- Zapalenie piersi – najczęściej jest wynikiem zastoju pokarmu. Jest to stan zapalny tkanek, któremu nierzadko towarzyszy zakażenie. Pojawia się ból, obrzęk oraz dochodzi do niedrożności kanalików mlecznych.
Jak zahamować laktacje?
Stopniowe odstawianie dziecka od piersi polega na zmniejszaniu ilości karmienia. Należy wtedy uzupełniać luki żywieniowe dziecka mlekiem modyfikowanym. U noworodków nie możemy jeszcze wprowadzać posiłków. Dlatego zatrzymując laktację zaraz po porodzie, należy dobrać odpowiedni zamiennik mleka matki.
Początkowo karmimy dziecko zamiennie, tj. raz pokarmem „z piersi”, a raz pokarmem „z butelki”. Z czasem dochodzimy do sytuacji, kiedy karmień piersią będzie coraz mniej, aż laktacja całkowicie ustanie. Takie stopniowe zmniejszanie ilości karmień piersią sprawi, że będzie coraz mniej pokarmu. W ten sposób unikniemy zastoju mleka, które może doprowadzić do zapalenia piersi i różnych innych nieprzyjemnych dolegliwości, które są powiązane z powyższymi stanami.
Jeśli z jakiegoś powodu nie możemy podawać dziecku mleka z piersi — należy posłużyć się specjalnie przystosowanym urządzeniem do odciągania mleka. Z pomocą przychodzi laktator. Należy jednak mieć się na baczności i tak jak jest to opisane powyżej — stopniowo zmniejszamy ilość używania laktatora. Odciąganie pokarmu przynosi kobietom ulgę, ale także sam odruch „ssania” jest dla organizmu impulsem do wytwarzania pokarmu. Dlatego należy pamiętać o umiarkowanej częstotliwości i powolnym zaprzestawaniu wydzielania mleka.
Co na nieprzyjemne dolegliwości?
Nasze rady na dolegliwości związane z zatrzymaniem laktacji zaraz po porodzie to:
- Okłady z białej kapusty — wystarczy liście przyłożyć do piersi, najlepiej przytrzymać je stanikiem i stosować kurację na całą noc. To warzywo ma ogrom składników przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych, a także jest źródłem witaminy U.
- Zimne okłady — najlepiej stosować na całe piersi tak, jak w przypadku liści białej kapusty. Kompres najlepiej zrobić z naturalnego materiału. Można także posłużyć się gotowymi okładami, które są dostępne w aptekach. Zazwyczaj przed ich zastosowaniem należy schłodzić kompres w lodówce lub zamrażalniku, a następnie przykładać do obrzmiałych piersi.
- picie naparu z szałwii — szałwia posiada bowiem właściwości hamujące produkcję mleka. Podobne właściwości wykazuje picie naparu z mięty. Można te napoje stosować zamiennie, aby nie znudził się jeden smak. Dawniej wierzono, że trzeba ograniczyć przyjmowanie płynów, ale nic bardziej mylnego! Organizm musi być nawodniony, aby mógł się uporać z ewentualnym stanem zapalnym.
Metoda karmienia blokami
W ograniczeniu laktacji niezwykle przydatna okazuje się metoda karmienia blokami. Polega ona na karmieniu dziecka tylko z jednej piersi przez okres 4 godzin. W okresie tych kilku godzin w drugiej piersi zaczyna się zbierać pokarm. Biologia wyposażyła ssaki w naturalny regulator zatrzymywania laktacji, tj. wytwarza się składnik FIL (zwrotny inhibitor laktacji). Odpowiada on za uczucie przepełnienia piersi, a to z kolei daje do organizmu sygnał do zmniejszania produkowanego pokarmu z uwagi na mniejszy popyt. Dzięki temu następuje naturalne wyregulowanie całego procesu laktacji, co jest świetnym wstępem do zakończenia karmienia piersią.
Powyższą metodę należy stosować przez 24 godziny, zachowując przy tym zmiany piersi co cztery godziny. W przypadku, gdy okres ten okaże się zbyt krótki i metoda nie przyniesie zamierzonego efektu – należy wydłużyć czas zmiany do sześciu godzin i stosować tę metodę przez kolejną dobę.
Jeżeli powyższe wydłużenie czasu nadal nie przynosi pożądanego efektu — z pomocą przychodzi technika karmienia blokami połączona z całkowitym opróżnianiem piersi. Polega ona na zupełnym opróżnieniu piersi z samego rana, za pomocą laktatora. Kolejnym krokiem będzie nakarmienie dziecka piersią. Takie wcześniejsze użycie laktatora spowoduje mniejszą intensywność przepływu pokarmu. Dla dziecka będzie to korzystne, ponieważ otrzyma ono pokarm „końcowy”, czyli najbardziej treściwy, nasycony tłuszczem, a przez to bardziej sycący.
Przed zastosowaniem powyższych metod dobrze jest porozmawiać z konsultantem laktacyjnym, który odpowie na wszelkie wątpliwości dotyczące powyższych metod. Można także skontaktować się ze specjalistą od karmienia piersią. Te osoby z pewnością pomogą Nam dobrać najodpowiedniejszy sposób na zatrzymanie laktacji.
Farmakologiczne sposoby na laktację
Przed zdecydowaniem się na skorzystanie z wyrobów medycznych, hamujących produkcję mleka, należy bezwzględnie zasięgnąć opinii lekarza. Na rynku jest dostępnych wiele leków polegających na zatrzymaniu wydzielania mleka. Substancją czynną tych leków jest bromokryptyna. Ma ona za zadanie zahamować wydzielanie hormonu, odpowiadającego między innymi za laktację, tj. prolaktyny.
Należy przy tym pamiętać, że stosowanie tego rodzaju leków może wiązać się z wystąpieniem niepożądanych skutków ubocznych. Mogą one manifestować się w postaci lżejszych objawów, takich jak np. bóle brzucha, czy zawroty głowy. W niektórych przypadkach mogą powodować znacznie większe uszczerbki na zdrowiu lub nawet doprowadzić do śmierci. Farmakologiczne zahamowanie produkcji prolaktyny może powodować stany depresyjne u kobiet, a przecież często kobiety są narażone na wystąpienie depresji poporodowej. Dlatego tak ważna jest konsultacja lekarska przed zastosowaniem medykamentów.
Odstawienie dziecka od piersi — jak to zrobić łagodnie?
Odstawienie dziecka od piersi to proces i należy mieć świadomość, że nie nastąpi to z dnia na dzień, a może potrwać od kilku dni do nawet kilku tygodniu. Z wyciekającym mlekiem można sobie poradzić, stosując wkładki laktacyjne, które pozwolą uniknąć pojawienia się nieestetycznych plam na bluzce.
Cały przebieg zatrzymania laktacji warto zaplanować, aby uniknąć niepotrzebnych, dodatkowych stresów. Należy także oswoić się z możliwymi niepowodzeniami, czy też towarzyszącymi trudnymi emocjami zarówno matki, jak i dziecka. Może pojawiać się złość, smutek, zrezygnowanie… Każda emocja jest ważne i warto zrobić wszystko, aby mogła ona swobodnie wybrzmieć. Nie należy tłumić w sobie tych emocji. Dziecko może manifestować swoje emocje w postaci płaczu i ogólnego rozdrażnienia i to trzeba mieć na uwadze.
Czego unikać podczas zakończenia laktacji?
Podczas zatrzymywania laktacji należy pamiętać o tym, aby nie pobudzać gruczołów mlekowych. Chodzi o stymulację piersi, np. podczas brania kąpieli lub podczas seksu. Pobudzanie piersi jest bowiem stymulatorem do wytwarzania pokarmu. Podczas zbliżeń z partnerem warto unikać pieszczot piersi. To samo tyczy się kąpieli, a w szczególności brania prysznica. Najlepiej przyjąć pozycję, aby woda uderzała w plecy, a nie stymulowała piersi.
Na pewno kobiety decydujące się na odstawienie dziecka od piersi zrezygnowały z suplementów pobudzających laktację. Jednak należy także wyłączyć z diety naturalne produkty, które przyczyniają się do pobudzania wytwarzaniua pokarmu w piersiach. Na ten czas wykluczyć należy między innymi: napar z kopru włoskiego, siemię lniane, drożdże, słód jęczmieny oraz płatki owsiane.
Należy unikać także stosowania przestarzałych metod, które mogą być przekazywane w rodzinie „od prababki”. Kiedyś bardzo popularne było owijanie piersi materiałem, najczęściej bandażem. Biust miał być ciasno obwiązany przez kilkadziesiąt godzin. Dzisiaj ta metoda jest uważana nie tylko za nieskuteczną, ale przede wszystkim za bardzo szkodliwą, mogącą doprowadzić do wielkiego dyskomfortu kobiety.
Kolejnym mitem jest zaprzestanie przyjmowania płynów w dużych ilościach, co miało także się przyczynić do zatrzymania laktacji. Szybko jednak okazało się, że nie jest to właściwy sposób na zatrzymanie laktacji. Należy przyjmować duże ilości płynów, aby nie doprowadzić do braków elektrolitowych w organizmie oraz uniknąć zakażeń dróg moczowych.
Ostateczny wybór metody na zatrzymanie laktacji
Nasze powyższe rady z pewnością pomagają udzielić odpowiedzi na pytanie: „Jak zatrzymać laktację zaraz po porodzie?”. W obecnych czasach mamy wiele sposobów na laktację. Istnieją metody zarówno naturalne, jak i farmakologiczne. Jesteśmy przekonani, że każda kobieta podejmie najlepszą decyzję, kierując się dobrem swoim i maluszka.
Niektóre mamy posiadają zbyt dużo mleka, inne narzekają na jego niedobór. Jedne kobiety są zmuszone do skorzystania ze sposobów hamujących produkcję mleka, a inne mogą karmić piersią, ale z różnych powodów nie chcą tego robić. Część kobiet nie chce być „uwiązanych” na piersi i pozbawionych swobodnego poruszania się bez dziecka. Chcą realizować swoje kariery i pasje. Jeszcze inne kobiety zaprzestają karmienia piersią z zupełnie innych pobudek – muszą zająć się swoim stanem zdrowi, a leki przez nie stosowane przenikają do pokarmu, co uniemożliwia kontynuowanie karmienia piersią.
Niezależnie od tego, w jakiej grupie się znajdujesz — pamiętaj, że jest dostępnych wiele sposobów na laktację. Głęboko wierzymy, że każda mama znajdzie najlepszą metodę spośród wszystkich wyżej wymienionych.