Nadgarstek jest zbudowany z wielu drobnych stawów. To zapewnia mu szeroki zakres ruchów. Niestety taka budowa sprawia również, że jest podatny na liczne przeciążenia i urazy.
Dolegliwości bólowe mogą wynikać również z chorób zapalnych. Ręka i nadgarstek to zatem wrażliwe struktury, które są szczególnie narażone na urazy u sportowców. Jak im zapobiegać? Jak wygląda leczenie nadgarstka?
Ruchy nadgarstka — co za nie odpowiada?
Zanim dowiesz się, jak uśmierzyć ból nadgarstka, warto przyjrzeć się, jak jest zbudowana ta skomplikowana struktura. Za mobilność kciuka odpowiada pierwszy staw nadgarstkowo-śródręczny łączący kość czworoboczną większą z podstawą pierwszej kości śródręcza. Staw nadgarstkowo-śródręczny umożliwia szeroki zakres ruchów w stawie. Odbywa się w trzech płaszczyznach: odwodzenie, przywodzenie, zgięcie, prostowanie, opozycja, obwodzenie. Opozycja kciuka i palca serdecznego zapewnia pewny i mocny chwyt dłoni oraz wykonywanie precyzyjnych czynności.
Nadgarstek jest zbudowany z następujących struktur :
• kości śródręcza,
• kości czworoboczna większa,
• torebki stawowa,
• systemu 16 więzadeł.
Warto wiedzieć, że ból nadgarstka przy zginaniu nie musi wynikać z dolegliwości związanych z wyżej wymienionymi częściami stawu. Może być również wywołany schorzeniami struktur znajdujących się w jego otoczeniu. Jak załagodzić ból nadgarstka u sportowców? Jakie są najczęstsze przyczyny jego występowania?
Zespół cieśni nadgarstka
Objawy zespołu cieśni nadgarstka są trudne do przeoczenia. Występują dość często właśnie u osób uprawiających sport. Mrowienie i ból w okolicy nadgarstka, związane z tym schorzeniem, zwykle kojarzą się z długotrwałym pisaniem na klawiaturze. Są one jednak charakterystyczne także dla wyczynowych sportowców. Z czego to wynika?
Kanał nadgarstka to włóknisto-kostny tunel, zbudowany z kości oraz więzadeł. Ucisk na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka może powodować parestezje (uczucie mrowienia), ból, osłabienie siły mięśniowej i zaburzenia czucia. Nasilają się zwłaszcza w nocy lub przy zginaniu nadgarstka. Dolegliwości mogą być bardzo uciążliwe, zakłócać sen i wykonywanie codziennych zajęć.
Bardzo ważne jest to, aby szybko reagować, jeśli wystąpi ból nadgarstka, szczególnie nasilający się nocą. Właściwe leczenie zapobiegnie nieodwracalnemu uszkodzeniu nerwu.
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą narządu ruchu. Mogą jej sprzyjać kontuzje podczas aktywności sportowych bez odpowiedniego przygotowania i dostosowania do możliwości biologicznych organizmu oraz przeciążanie narządu ruchu (spowodowane nieergonomicznymi warunkami pracy, ale także wyczynową aktywnością fizyczną).
Narażenie na powtarzane mikrourazy związane z uprawianiem sportu mogą powodować ból, sztywność i ograniczenie ruchomości stawu dotyczą najczęściej stawów międzypaliczkowych bliższych i dalszych, a także stawu podstawy kciuka. Ból ręki nasila się podczas ruchu i zmniejsza w spoczynku. W ostrym przebiegu choroby może jednak występować cały czas, także w nocy. Mogą również pojawić się charakterystyczne guzki zwyrodnieniowe.
Jak wygląda leczenie bólu nadgarstka w tym przypadku? Zwykle rozpoczyna się je od sposobów nieoperacyjnych, takich jak fizykoterapia, przyjmowanie leków przeciwzapalnych czy noszenie ortezy. Ich celem jest złagodzenie bólu i poprawienie funkcji ręki.
Ból nadgarstka i kciuka — inne przyczyny
Wyżej opisane schorzenia to tylko niektóre z przyczyn bólu ręki. Jest ich znacznie więcej. Sportowcy mają dość często do czynienia ze złamaniami kości nadgarstka. Wówczas określenie powodu dolegliwości nie jest skomplikowane — wystarczy do tego badanie RTG. Jakie inne przyczyny bólu nadgarstka i dłoni można wskazać?
Zapalne choroby stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) również występują u sportowców z dość dużą częstotliwością. [1] Stan zapalny oprócz bólu powoduje obrzęk stawów i charakterystyczną sztywność poranną. W przypadku RZS najczęściej zajęte są symetrycznie stawy nadgarstkowe, śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe bliższe.
W tych chorobach często zajęte są również inne stawy, a także mogą występować ogólne objawy choroby, takie jak:
- osłabienie,
- uczucie rozbicia,
- stan podgorączkowy lub gorączka.
Zapalne choroby stawów dotyczą osób w każdym wieku, najczęściej między 30. a 50. rokiem życia. Występują również u sportowców. Wymagają konsultacji lekarskiej, ponieważ mogą mieć różne podłoże. Od niego zależy sposób leczenia.
Przykurcz Dupuytrena
W tej chorobie dochodzi do pogrubienia błony znajdującej się tuż pod skórą dłoni (tzw. rozcięgna dłoniowego). To doprowadza do stopniowego przykurczu palców i braku możliwości pełnego otwarcia dłoni. Sztywność stawu wywołana tym schorzeniem jest charakterystyczną dla osób, których ręce są narażone na wibracje.
Ganglion
Ma formę niebolesnego guzka, choć czasami powoduje tkliwość nadgarstka. Powstaje w wyniku wydostawania się płynu z uszkodzonych pochewek ścięgien lub stawów, co uwidacznia się pod skórą w postaci zgrubienia, zwłaszcza po okresie aktywnego ruchu.
Choroba de Quervaina
Jest wywołana zapaleniem ścięgien kciuka. Występuje głównie u osób wykonujących powtarzalne ruchy odwiedzenia i prostowania kciuka — u sportowców, ale także u określonych grup zawodowych, np. mechaników czy gospodyń domowych. Ból jest zlokalizowany w okolicy podstawy kciuka i bocznej strony nadgarstka, nasila się przy ruchu i chwytaniu przedmiotów. Leczenie choroby de Quervaina polega na stosowaniu fizjoterapii i farmakoterapii.
Diagnostyka bólu nadgarstka powinna być przeprowadzana przez specjalistę. Przyczyn drętwienia, sztywności i bólu może być wiele. Warto zatem skonsultować się z lekarzem, szczgólnie jeśli zajmujesz się sportem wyczynowo lub zawodowo.
Na zlecenie marki 4Flex
Bibliografia:
1. Guła Z., Korkosz M. Ból ręki oraz ból nadgarstka: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/68165,bol-reki-oraz-bol-nadgarstka-przyczyny-objawy-i-leczenie
2. Sroczka A., Czarnecki P., Choroba zwyrodnieniowa stawu nadgarstkowo-sródrecznego kciuka, Praktyczna Ortopedia i Traumatologia, 1 czerwca 2022: https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/choroba-zwyrodnieniowa-stawu-nadgarstkowo-srodrecznego-kciuka-1
3. Gołąbek R., Majcher P., Zespół cieśni nadgarstka, Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2018, t. I, nr 1, s. 123–140:https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-9ec8025a-38a2-48d6-8c0e-199a0856ccd2/c/123-140.pdf