Istnieją ludzie nie do końca umiejący odróżnić prawdę od fikcji. Mitomani, bo o nich mowa, cechują się skłonnością do snucia na swój temat barwnych opowieści, w które sami wierzą. Mitomania to zaburzenie osobowości utrudniające funkcjonowanie w społeczeństwie. Chociaż daje dość charakterystyczne objawy, to jednak często przez długi czas pozostaje niezdiagnozowane. Sprawdź, jak rozpoznać chorobę i dowiedz się, na czym polega jej leczenie!
Mitomania – choroba wciąż nie do końca zbadana?
Zespół Delbrücka, czyli mitomania przejawia się fantazjowaniem na własny temat. Dotknięta tym problemem osoba opowiada ubarwione, nieprawdziwe historie o swoim życiu. Co więcej, sama w nie wierzy. Jednoznaczna przyczyna choroby nie jest dotychczas poznana. Po raz pierwszy zaobserwował i opisał ją w 1891 roku niemiecki psychiatra Anton Delbrück – to właśnie od jego nazwiska pochodzi nazwa zespołu chorobowego. Chociaż od tamtej pory minęło wiele czasu, przyczyny nadal pozostają zagadką.
Zdaniem psychologów i lekarzy duże znaczenie ma tutaj środowisko, w jakim dorastał mitoman. U części pacjentów objawy mitomanii mogą być reakcją na traumatyczne przeżycia z dzieciństwa, np.:
- śmierć bliskiej osoby,
- patologiczną biedę,
- alkoholizm, narkomanię lub przemoc w rodzinie.
Część źródeł klasyfikuje zespół Delbrücka jeszcze jako zaburzenie osobowości, inne już jako chorobę psychiczną. Skąd ta rozbieżność? Stąd, że w psychiatrii często brakuje kryteriów diagnostycznych, na podstawie których można postawić jednoznaczne rozpoznanie. Ponadto wiele zespołów chorobowych może dawać podobne objawy.
Główne objawy mitomanii
O mitomanii mówimy, kiedy dotknięta tym zaburzeniem osoba notorycznie wymyśla nieprawdziwe, lecz realne historie na temat siebie, swoich doświadczeń życiowych, a także osób z najbliższego otoczenia. Nie zawsze są one całkowicie fikcyjne, czasami bywa to ubarwianie zdarzeń, które naprawdę miały miejsce.
Zazwyczaj mitoman:
- staje się superbohaterem własnych opowieści,
- mówi o sobie w samych superlatywach,
- ma potrzebę zaprezentowania siebie jako najlepszego w danej dziedzinie,
- umniejsza przy tym rolę, dokonania, sukcesy innych ludzi.
Jednym z najważniejszych objawów mitomanii jest brak zdolności odróżniania prawdy od fałszu. Mitomani kłamią nieświadomie. W umyśle takiego człowieka wymyślone historie tworzą spójny wewnętrznie system. Są dla niego prawdziwe, a to oznacza, że bardzo trudno je obalić i przekonać chorego o tym, że jest inaczej, niż myśli.
Kiedy czas się zgłosić po pomoc?
Chociaż wydaje się, że mitomania daje dość charakterystyczne objawy, to jednak nierozpoznana choroba może trwać latami. Po pierwsze dlatego, że to, co mówi mitoman, pozornie układa się w logiczną całość. Gdy kłamstwa zaczynają powoli wychodzić na jaw, zazwyczaj nie są łączone z zaburzeniem osobowości. Wręcz przeciwnie – często otoczenie postrzega je jako celowe działanie. W efekcie mitoman doświadcza trudności w różnych sferach życia – traci pracę, związki, przyjaźnie. Mimo to jest przekonany, że nic złego się nie dzieje, nie czuje też potrzeby szukania pomocy. Notoryczne, bezcelowe kłamanie powinno więc przede wszystkim wzbudzić czujność najbliższego otoczenia takiej osoby.
Jak leczyć mitomanię?
Pierwszym krokiem do skutecznego leczenia mitomanii jest prawidłowe rozpoznanie. Na wstępie należy wykluczyć inne choroby, które mogą dawać podobne objawy, np. schizofrenię czy zespoły urojeniowe. Samo leczenie opiera się na psychoterapii. Zazwyczaj stosuje się metodę poznawczo-behawioralną, ponieważ chodzi tutaj o świadome przepracowanie trudnych doświadczeń z przeszłości. Zdaniem psychologów mitoman, tworząc barwną opowieść, której jest bohaterem, próbuje chronić siebie przed bolesnymi emocjami czy wspomnieniami z dzieciństwa. Dzięki dobrze poprowadzonej psychoterapii może on w końcu zostawić przeszłość za sobą i zacząć żyć naprawdę.
Gdzie znaleźć profesjonalne wsparcie?
Bolesne przeżycia często trudno jest przepracować samodzielnie, ponieważ konfrontacja z nimi wywołuje silny dyskomfort emocjonalny. Jednak z pomocą psychoterapeuty jest to możliwe. Jeśli więc zaobserwujesz u siebie lub bliskiej osoby objawy mogące świadczyć o mitomanii, warto poszukać wsparcia w poradni psychologicznej. Więcej o psychologii, uzależnieniach i zdrowym stylu życia przeczytasz na portalu Zdrowie i Życie – sprawdź!