Powstawanie kaszaków bardzo często niepokoi. Mają one postać wypukłych guzków, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się groźne. W środku wypełnione są masą łojową i rogową i chociaż nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, mogą być przyczyną różnorakich zakażeń. Podpowiadamy, co warto wiedzieć o kaszakach oraz w jaki sposób skutecznie się ich pozbyć.
Czym są kaszaki?
Wiele osób zastanawia się, co to są kaszaki.
Kaszaki to nic innego jak tylko niewielkie torbiele, które pojawiają się w okolicach mieszków i gruczołów włosowych. Najczęściej występują pod postacią niewielkich okrągłych guzków umieszczonych tuż pod skórą. Mogą pojawiać się w bardzo różnych miejscach, od skóry głowy aż po plecy. Opisano przypadki występowania kaszaków na błonach śluzowych oka (tzw. kaszaki na oku, na powiece, kaszaki pod okiem) i jamy ustnej. W ich wnętrzu znajduje się łój stanowiący połączenie keratyny, cholesterolu oraz zrogowaciałego naskórka. Często na środku można dostrzec czarną kropkę, to mieszek włosowy. Są to zmiany o charakterze łagodnym, które stanowią przede wszystkim problem estetyczny. Najczęściej pojawiają się u mężczyzn po czterdziestym roku życia. Ich kolor może być różowy, biały lub żółty.
Kaszaki mogą pojawiać się przede wszystkim w miejscach o dużym zagęszczeniu mieszków włosowych i gruczołów łojowych. W literaturze znajdziemy następujące przykłady kaszaków:
- kaszaki na twarzy, które poprawnie powinny być określane jako prosaki na twarzy,
- kaszaki za uszami, czyli kaszak ucha,
- kaszak przy oku,
- kaszaki na ustach,
- kaszak na nosie,
- kaszak na szyi,
- kaszaki na plecach,
- kaszaki w miejscach intymnych, na mosznie i wargach sromowych,
- kaszaki na owłosionej skórze głowy (a także kaszaki za uchem),
- kaszaki na plecach.
Przyczyny rozwoju kaszaków
Wyróżniamy wiele przyczyn powstawania kaszaków na ciele. Bezpośrednia przyczyna to zatkanie ujścia mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Najczęściej przydarza się to w wyniku nieprawidłowej higieny lub stosowania zbyt dużej ilości kosmetyków (szczególnie tych zawierających silikony). Ryzyko pojawienia się kaszaka jest szczególnie wysokie u osób zarażonych wirusem HPV.
Kaszaki najczęściej pojawiają się u nastolatków oraz osób po czterdziestym roku życia. Intensywne opalanie może przyczynić się do powstania kaszaków. Uważa się, że ich formowanie się może mieć także podłoże genetyczne. Kaszaki mogą powstać po urazach, otarciach i w miejscach gdzie toczy się zapalenie mieszków włosowych.
Kaszaki – czym się objawiają?
Objawem kaszaka jest guzek, który pojawia się na skórze. Może być on miękki lub mieć twardą, zbitą formę. Często objawem jest pojawienie się ciemnego punktu, który może świadczyć o niedrożności kanału włosowego. Średnica guzka zwykle nie przekracza kilku centymetrów.
Kaszaki zazwyczaj nie są bolesne. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku jego nadkażenia, może pojawić się nieprzyjemne uczucie bólu oraz stan zapalny. Dlatego nie powinno się samemu nakłuwać, drapać kaszaków, można bowiem samemu wywołać stan zapalny, który spowoduje ból.
Kaszaki a diagnostyka
Kaszaki są bardzo łatwe w diagnozowaniu. Bywają mylone z tłuszczakami czy włókniakami, dlatego ocenić powinien je specjalisty. Kiedy budzą wątpliwości lekarza, mogą być przyczynkiem do biopsji i badania histopatologicznego. Same w sobie jednak nie stanowią zagrożenia dla naszego zdrowia ani życia. Jeżeli jednak na naszej skórze pojawił się twór, który przypomina kaszaka, warto udać się do lekarza celu potwierdzenia diagnozy. Zabieg chirurgiczny bywa zalecany w przypadku dużych torbieli, które mogą przeszkadzać nam w codziennym funkcjonowaniu.
Leczenie kaszaków
Często kaszaki, które są w początkowej fazie wzrostu, cofają się samoistnie. Na pewno warto zadbać o higienę miejsca, na którym znajduje się kaszak. Jeśli zmiana jest większa i nie cofa się, a wręcz powoduje nasz dyskomfort, w usunięciu kaszaka pomoże lekarz. Czy kaszak oznacza wyciskanie? To jedna z najpopularniejszych metod usuwania kaszaków. Warto jednak pamiętać, aby nie robić tego samodzielnie w domu, ponieważ możemy dorobić się w ten sposób poważnej infekcji i nadkażenia rany.
Niezależnie czy mamy kaszak ucha, kaszaki w miejscach intymnych, kaszak na skórze, kaszak przy oku, czy kaszak na nosie, najbardziej bezpiecznym sposobem jest usunięcie kaszaka metodą chirurgiczną, w znieczuleniu miejscowym. W ten sposób można usunąć, np. kaszak na plecach czy kaszak za uchem. Lekarz nacina zmianę i usuwa jej zawartość. Jeżeli pojawił się stan zapalny często zalecana jest antybiotykoterapia. Po usunięciu kaszaka często zostaje blizna. Do usunięcia kaszaka można zastosować także krioterapię, czyli wymrażanie. Lekarz odmraża kaszaka, dzięki temu nie ma krwawienia, a po zabiegu nie ma śladu w postaci blizny. Kaszaki można też usuwać laserowo, podobnie jak w przypadku krioterapii, unikamy wtedy krwawienia i blizny po zabiegu. Kaszak złośliwy może być wyjątkowo niebezpieczny, dlatego nikt nie powinien lekceważyć pojawiającego się na skórze problemu.
Kaszaki na twarzy – jak się pozbyć?
Często mówimy o kaszakach na twarzy, a jest to błędne określenie, na twarzy pojawiają się prosaki. Prosaki są mniejsze niż kaszaki. Wyglądem przypominają brodawki, kaszaki są bardziej podobne do ropnych krost. Prosaki mają jednolitą strukturę, występują często po kilka na danym obszarze twarzy. Nie posiadają typowych dla brodawek drobnych zagłębień w warstwie rogowej naskórka, a także czopów łojowych typowych dla kaszaków.
Czy można przeciwdziałać powstawaniu kaszaków?
Najważniejszą zasadą przeciwdziałania kaszakom jest dbałość i higienę osobistą. Szczególnie osoby, które ciepią na nadmierną pracę gruczołów łojowych (w tym osoby w wieku dorastania) powinny przyłożyć się do częstego oczyszczania skóry. Codzienna pielęgnacja i peelingi zmniejszą szansę na powstanie kaszaka. Jeżeli zauważymy, że na naszym ciele pojawiają się zmiany przypominające kaszaka, warto wybrać się do lekarza. Im wcześniej zareagujemy, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zmiana urośnie, pęknie lub pojawi się na niej stan zapalny. Nie należy samemu poddawać kaszaka wyciskaniu. Kaszakami zajmują się przede wszystkim dermatolodzy, bywa jednak tak, że zmiana musi zostać zaprezentowana chirurgowi. Wczesne interwencja wykluczy zakażenie, zmianę lub inne, różnego rodzaju, konsekwencje ogólnoustrojowe dla naszego organizmu.
Źródła:
- Tomasz F Mroczkowski: Choroby przenoszone drogą płciową: dla studentów i lekarzy. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1998.
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013.
- Roman Nowicki, Sławomir Majewski, Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
Artykuł napisała:
Magdalena Polena – copywriterka, dziennikarka, freelancerka.
Na co dzień kolekcjonuje niepotrzebne fakty i wychowuje trzy koty.