Rozwój medycyny wciąż przyspiesza. Nie powinno więc dziwić, że lekarze coraz częściej poszukują nowych możliwości leczenia swoich pacjentów, co może skutecznie poprawić jakość ich życia. Jednym ze sposobów, który bez żadnych wątpliwości wpływa na nasze zdrowie są rehabilitacje. Zalecane są one po różnego rodzajach schorzeniach lub urazach. Dziś koncentrujemy się na laseroterapii. Opowiemy, jak działa laser w procesie rehabilitacji, dla kogo jest on przeznaczony i jakie mogą wystąpić skutki uboczne. Zapraszamy do lektury!
Laseroterapia w rehabilitacji
Laseroterapia jest stosunkowo młodym narzędziem. Powszechnie zaczęto się nią interesować około 10 lat temu. Od tego czasu sprzęt do wykonywania zabiegów znacznie się poprawił. Wciąż jest ulepszany, dzięki czemu dziś jest on bardzo nowoczesny. Coraz więcej znajdziemy również gabinetów, które wyposażone są w narzędzia konieczne do przeprowadzenia tego rodzaju zabiegów.
Tak jak w przypadku każdego rodzaju rehabilitacji, również laseroterapia ma za zadanie skrócenie czasu rekonwalescencji oraz szybsze przywrócenie do zdrowia uszkodzonych tkanek lub innych części naszego ciała. Według najnowszych danych, jest to niesamowicie skuteczna metoda leczenia. Powoduje ona, że organizm regeneruje się ponad dziesięciokrotnie szybciej niż w przypadku pozostałych metod.
Dla kogo laser?
Zabiegi przeprowadzane za pomocą użycia lasera, idealne będą dla osób, które mają problemy z nieco głębiej położonymi mięśniami, ścięgnami lub więzadłami. Emitowane przez lasery światło może wniknąć nawet 12 centymetrów wgłąb naszego ciała, co daje lekarzom niezwykłe możliwości leczenia.
Nie powinno więc dziwić, że coraz więcej fizjoterapeutów zaleca swoim pacjentom leczenie urazów za pomocą laserów. Wysoka skuteczność w leczeniu to jednak niejedyna zaleta tego rozwiązania. Laseroterapia jest bardzo łatwa do zastosowania. Dzięki temu aparaturę mogą obsłużyć nawet osoby, które nie mają zbyt dużego doświadczenia w procesach rehabilitacji. Sam zabieg jest również bezbolesny, a tym samym bezstresowy dla pacjenta.
Laseroterapia to jednak nie tylko szybszy powrót do zdrowia. Potrafi ona również zmniejszać stany zapalne, niwelować bóle, a także dotleniać tkanki.
Na rehabilitację często zgłaszają się pacjenci, którzy wymagają wprowadzenia różnych metod leczenia. Niektórzy przez cały proces będą musieli przyjmować środki farmakologiczne, inni powinni utrzymywać właściwą dietę, a jeszcze inni będą wymagali medycyny regeneracyjnej.
W przypadku laseroterapii nie powinno nas to martwić, ponieważ można ją bezproblemowo połączyć z innymi metodami leczenia. W takim przypadku jednak powinniśmy wcześniej zapytać o to specjalistę. Pomoże on nam dobrać najlepszy sposób przeprowadzenia rehabilitacji.
Czym jest laser?
Powszechna definicja lasera mówi, że jest to „wzmocnienie wiązki światła poprzez wymuszoną emisje promieniowania”. Sama nazwa zaczerpnięta jest jednak z języka angielskiego, gdzie laser oznacza Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation.
Aby zrozumieć zasadę jego działania, powinniśmy wiedzieć, że każdy laser to tak naprawdę trzy bardzo ważne elementy. Są to:
- ośrodek laserowy (półprzewodnik, ciecz, ciało stałe lub gaz),
- układ pomujący (źródło energii),
- komora rezonatora optycznego (zawiera dwa zwierciadła, które odpowiadają za kierunek emitowanowej wiązki promieniowania).
Podział laserów w medycynie
Eksperci dzielą lasery pod względem mocy emitowanego promieniowania, a także rodzaju ośrodka. Najczęściej jednak można spotkać się z podziałem pod względem mocy jego działania.
Lasery małej mocy zamykają się w przedziale od 1 do 6 mW, a te średniej mocy mają od 7 do 500 mW. Wszelkie lasery powyżej 500 mW to lasery dużej mocy.
Jeżeli długość fali zamyka się poniżej 400 nm, mówimy o ultrafioletach. W przypadku podczerwieni, musi to być powyżej 780 nm. Pasmo widzialne zaczyna się od 400, a kończy na 780 nm długości wiązki emitowanego światła promieniowania. Tak wygląda podział laserów w medycynie.
Tak jak wspominaliśmy wyżej, lasery można również podzielić pod względem rodzaju ośrodka. Może to być ciecz, gaz, ciało stałe lub półprzewodniki. Najczęściej można spotkać się z laseriami helowo-neonowymi, których ośrodek składa się z mieszaniny neonu oraz helu. Są to dość duże aparatury, ale niezwykle popularne oraz skuteczne. Promieniowanie, które wysyłane jest z takiego urządzenia, działa w sposób ciągły. To ważna cecha, ponieważ sposób oddziałowowywania na tkankę będzie zależy właśnie od sposobu działania lasera. Może być on ciągły lub impulsowy. W przypadku laserów helowo-neonowych, mamy do czynienia z promieniowaniem podczerwonym (632,8 nm).
Wraz z rozwojem laseroterapii, coraz częściej można spotkać się także z laserami półprzewodnikowymi. W takim przypadku owym półprzewodnikim najczęściej jest arsenek galu. Są one nieco bardziej uniwersalne niż lasery helowo-neonowe, ponieważ mogą generować światło zarówno w sposób ciągły, jak i impulsywny. Dowolna jest również emisja promieniowania. Lasery te mogą emitować zarówno podczerwień, jak i światło widzialne. Parametry są ustalane indywidualnie – przez specjalistę, który potrafi obsługiwać urządzenie i wie jaki rodzaj laseroterapii będzie najlepszy dla konkretnego pacjenta. Leczenie z użyciem lasera półprzewodnikowego jest również nieco korzystniejsze dla samych terapetów. Rozmiary urządzeń są znacznie mniejsze, a więc nie potrzeba tak dużych przestrzeni do ich stosowania.
Istnieją również lasery frakcyjne, które wykorzystywane są w zabiegach medycyny estetycznej. O nich opowiemy pod koniec naszego tekstu.
Wpływ lasera na organizm – działanie
Przy odpowiednich parametrach, można uzyskać laser, który nada się do laseroterapii. Dzięki czemu będzie on miał właściwości, które mogą oddziałowywać na nasz organizm. Skoro wiemy już jak wygląda podział laserów w medycynie, możemy skoncentrować się samych zasadach ich działania.
Jak to działa?
Wiązka światła musi w tym celu zostać skierowana na dany obszar naszego ciała. Najczęściej ten, w którym występuje jakieś schorzenie lub uraz. Po drodze jednak napotka różne struktury. Zatem oczywistym jest, że w zależności od nich, będzie działała na nie w różny sposób.
Według badań, nawet 40-50 procent promieniowania ulega odbiciu. Jest to zależne od naszego organizmu, ponieważ jest to uzależnione od struktur tkanek, a więc od pigmentacji oraz unaczynienia. Ważny jest również promień skierowania promieni lasera. Nowoczesne sprzęty pozwalają również ustawić stopień absorbcji oraz transmisji, co również będzie miało wpływ na odbijanie wiązki laserów.
Nie powinno nas to jednak szczególnie martwić, ponieważ pozostała część wnika w tkanki. Tam zostaje rozproszone lub wnika dalej – wgłąb ciała. Jak wspominaliśmy wyżej, laser może wniknąć nawet do 12 centymetrów wgłąb naszego organizmu. Jeżeli jednak uszkodzony obszar znajduje się nieco bliżej, operator aparatury lasera może ustawić inne parametry, które będą najbardziej optymalne.
Nieco inaczej sprawa ma się w przypadku światła widzialnego, podczerwieni lub ultrafioletu. W takich sytuacjach im dłuższa długość fal, tym większa głębokość penetracji tkanek. Tak jak opisywaliśmy wcześniej, również w tym przypadku wiele zależy od budowy tkanek. A więc zależne będzie od ilości w nich pigmentów, wody oraz hemoglobiny.
Wydawać by się mogło, że najważniejsza będzie długość fal. W przypadku laseroterapii, szczególną uwagę powinno zwracać się na moc lasera. Zarówno krótsze jak i dłuższe fale rozproszą się na poszczególnych warstwach powierzchni naszego organizmu. Moc pozwala na wprowadzenie zmian w tkankach i to na poziomie komórkowym. Warto jednak wiedzieć, że ma to największe znaczenie w przypadku laserów dużej mocy. Ich siła jest na tyle duża, że potrafią odparowywać wodę z tkanek, a nawet koagulować je w dziedzinie chirurgii.
Coraz częściej można się spotakć się również z fotojonizacją, która polega na rozerwaniu tkanki, ale bez jej termicznej destrukcji. Dzieje się tak, ponieważ laser wysyła krótkie impulsy o dość dużej gęstości mocy. Jest to coraz powszechniejsze.
Przygotowanie do zabiegu laseroterapii
Każda osoba, która potrzebuje skorzystać z laseroterapii, najpierw powinna odpowiednio przygotować się do zabiegu. Istnieje kilka zasad, których należy przestrzegać, aby leczenie przyniosło oczekiwane skutki.
Co najmniej cztery tygodnie przed zaplanowanym zabiegiem laserami, powinniśmy unikać opalania. Zarówno tego słonecznego jak i w solarium. Skóra nie powinna być zmęczona, a więc unikajmy światła słonecznego. Może to utrudnić przenikanie wiązki laserowej w głąb organizmu.
Przed zabiegiem warto dobrze nawilżyć skórę. W tym celu można sięgnać po specjalnego rodzaju kremy nawilżające lub odpowiednie suplementy diety. W dniu zabiegu nie powinno się pić napojów alkoholowych.
Wiele pytań dotyczy również depilacji, a więc tego, czy można ją przeprowadzać przed zabiegiem laseroterapii. Włosy można zgolić lub używać specjalnych chemicznych depilatorów. Nie powinniśmy za to ich woskować lub wyrywać za pomocą pęsety. Na dzień przed zabiegiem epilacji trzeba zgolić włosy.
Jeżeli używamy kremów z retinolem, powinniśmy odstawić je na miesiąc przed zabiegiem. W przeciwnym razie mogą wystąpić skutki uboczne, o których opowiemy za chwilę. Powinniśmy również używać wszelkiego rodzaju peelingów. Odstawmy je na tydzień przed skorzystaniem z zabiegu laseroterapii.
Wskazania i przeciwskazania do laseroterapii
Laseroterapia stosowana jest dziś w różnych gałęziach medycyny. Nie jest ona jednak przeznaczona dla wszystkich i są wskazania i przeciwskazania do jej przeprowadzenia. Nie powinny z niej korzystać osoby, które mają rany – także te pooperacyjne, choroby skóry, przyzębia, reumatyzm, choroby narządu ruchu, owrzodzenia itd.
Aby laseroterapia była skuteczna, powinny z niej zrezygnować osoby które:
- Są w ciąży,
- mają miesiączkę,
- przechodzą choroby bakteryjne oraz zapalne,
- mają padaczkę,
- mają uczulenie na światło,
- mają gorączkę,
- chorują na nowotwory (nie tylko skóry),
- mają niewyrównaną cukrzycę,
- mają różnego rodzaju zaburzenia hormonalne.
Możliwe efekty uboczne
Mogą również wystąpić efekty uboczne, takie jak przebarwienia, podrażnienia skóry lub opuchlizna. Mogą również powstać pęcherze lub powiłkania w postaci infekcji miejscowych. Niepokojące objawy należy zgłosić lekarzowi. Można się jemu poskarżyć na ból.
A dla kogo jest przeznaczona laseroterapia?
Coraz częściej używa się jej w dermatologii, a nawet kosmetologii oraz medycynie estetycznej. Jeżeli męczą nas rozstępy, cellulit lub innego rodzaju problemy skórne (na przykład trądzik), możemy skierować się do specjalisty, który oceni czy schorzenie można wyleczyć za pomocą laserów. Pamiętajmy, że każdy uraz lub schorzenie, które oddziałowywuje na tkanki, może być leczone przy pomocy laseroterapii. Dzięki niemu nasze tkanki poprawią swoje odżywienie, a także zostaną lepiej ukrwione. Przełoży się to na ich pracę.
Znamy już wskazania oraz przeciwskazania do przeprowadzenia laseroterapii. A jak wygląda sam zabieg? Czas jego trwania zależny jest od rodzaju powierzchni, którą leczymy. Może zdarzyć się, że pacjent będzie odczuwał niewielkie pieczenie – jeżeli jest nadwrażliwy na ból. W celu jego zniwelowania można zastosować miejscowe znieczulenie – choćby kremem EMLA.
Lasery frakcyjne w medycynie estetycznej
Zabieg laserem frakcyjnym co2 pomaga pozbyć się widocznych blizn, zmarszczek lub zmian potrądzikowych. Jest to bezpieczna metoda, która szybko pozwala uporać się z różnego rodzaju defektami skóry. Najczęściej stosowany jest w rejonach twarzy. Lasery frakcyjne przydadzą się również osobom, które borykają się z rozstępami na brzuchu lub pośladkach, a także z bliznami pooperacyjnymi. Zabieg polecany jest równięż osobom, które chcą pozbyć się zmian pigmentowych oraz przebarwień.
Zależnie od wybranego przez lekarza lasera frakcyjnego, pacjent może zostać miejscowo znieczulony. Jeżeli jednak jest on odporny na ból, nie będzie to konieczne, ponieważ zabieg nie powinien być szczególnie uciążliwy. Laser frakcyjny emituje wiązki światła, które celowo uszkadzają komórki skóry. Dzięki czemu odbudowują się one, co oznacza powstanie nowej – zdrowej tkanki. Lasery frakcyjne operują na głębokości od 1 do 2,5 mm.
Pamiętajmy jednak, żeby zabiegi laserem frakcyjnym wykonywać tylko w sprawdzonych miejscach. Przed nimi warto skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia możliwych przeciwwskazań. Może również zdarzyć się, że będzie nam konieczna recepta na środek przeciwbólowy, ponieważ jeszcze kilka dni po zabiegu nasza skóra może być nadwrażliwa na różnego rodzaju czynniki. Przeciwskazania i przygotowania do zabiegów laserowych frakcyjnych są identyczne, jak w przypadku wyżej opisywanych.