Ból odbytu jest stosunkowo częstą dolegliwością. Chwilami może być ostry i przewlekły. Dowiedz się, jakie są przyczyny bólu odbytu i kiedy należy zgłosić się do specjalisty po pomoc?
Ból odbytu – przyczyny
Ból odbytu – ból w okolicy odbytu lub odbytnicy (okolice odbytu) – jest częstą dolegliwością. Chociaż większość przyczyn bólu odbytu jest łagodna, sam ból może być silny z powodu wielu zakończeń nerwowych w okolicy odbytu. Wiele stanów, które powodują ból odbytu, może również powodować krwawienie z odbytu, które jest zwykle bardziej przerażające niż poważne. Przyczyny bólu odbytu zwykle można łatwo zdiagnozować. Ból odbytu zwykle można leczyć za pomocą dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych i kąpieli w gorącej wodzie (kąpiele nasiadowe).
Kłucie w odbycie i bóle w odbytnicy – przyczyny
Przyczyny bólu odbytu obejmują:
- Rak odbytu,
- Szczelina odbytu (mała łza w wyściółce kanału odbytu),
- Swędzenie odbytu (świąd odbytu),
- Seks analny,
- Przetoka odbytniczo-odbytnicza (nieprawidłowy kanał między odbytem lub odbytnicą, zwykle prowadzący do skóry w pobliżu odbytu),
- Ból kości ogonowej,
- Zaparcie,
- Choroba Leśniowskiego-Crohna (rodzaj zapalnej choroby jelit),
- Biegunka powodująca podrażnienie odbytu,
- Zakleszczenie kału (masa stwardniałego stolca w odbytnicy z powodu przewlekłych zaparć),
- Hemoroidy (obrzęk i stan zapalny żył w odbycie lub odbytnicy),
- Zespół dźwigacza odbytu (skurcz mięśni otaczających odbyt),
- Ropień okołoodbytniczy (ropa w głębokich tkankach wokół odbytu),
- Krwiak okołoodbytniczy (zbiór krwi w tkance odbytu spowodowany pęknięciem żyły, czasami nazywany hemoroidem zewnętrznym),
- Proctalgia fugax (przemijający ból spowodowany skurczem mięśni odbytu),
- Zapalenie odbytnicy (zapalenie błony śluzowej odbytnicy),
- Zespół samotnego owrzodzenia odbytnicy (owrzodzenie ściany odbytnicy),
- Zakrzepowy hemoroid (skrzep krwi w hemoroidzie),
- Uraz,
- Wrzodziejące zapalenie okrężnicy,
- Wrzodziejące zapalenie odbytnicy (rodzaj zapalnej choroby jelit).
Ból odbytu to ból lub dyskomfort w dolnej części przewodu pokarmowego. Jest to dość powszechny problem i może wynikać z chorób, takich jak hemoroidy lub szczeliny odbytu.
- Ból odbytu może być związany z takimi objawami, jak wypadanie, ucisk lub krwawienie.
- Ból w odbycie może również wystąpić w przypadku chorób zapalnych jelit, miejscowych infekcji lub drobnych urazów okolicy.
- Niektórym przyczynom bólu w odbycie, takim jak hemoroidy lub szczeliny odbytu, mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak krew w stolcu lub krwawienie. Może również występować biegunka lub zaparcie.
- Nowotwory są rzadką przyczyną bólu odbytu.
- Zespół Levatora, znany również jako zespół dźwigacza odbytu, to skurcz mięśnia dźwigacza odbytu, który powoduje przelotny ból w odbytnicy.
- Proctalgia fugax to kolejny termin odnoszący się do bólu odbytu występującego w wyniku skurczu mięśni.
Charakterystyka bolącego odbytu
Ból w odbycie może wystąpić przed, w trakcie lub po wypróżnieniu. Może wahać się od łagodnego bólu, który z czasem może się nasilać, do bólu, który jest na tyle silny, że ogranicza codzienne czynności. Ból w odbycie ma wiele przyczyn, z których większość jest powszechna i uleczalna. Jeśli jednak ból odbytu nie ustąpi w ciągu 24 do 48 godzin, należy udać się do lekarza. Jeśli występuje gorączka i ból w odbycie, konieczna jest pilniejsza wizyta.
Bóle w odbycie – przyczyny
Do najczęstszych przyczyn bólu w odbycie należą:
- Zakrzepowy hemoroid zewnętrzny
To skrzep krwi, który tworzy się w zewnętrznych hemoroidach skóry odbytu. Jeśli skrzepy są duże, mogą powodować ból podczas chodzenia, siedzenia lub wypróżniania. Bolesna masa odbytu może pojawić się nagle i pogorszyć w ciągu pierwszych 48 godzin. Ból w odbycie ogólnie zmniejsza się w ciągu następnych kilku dni. Można zauważyć krwawienie, jeśli skóra na górze się otworzy. Leczenie niechirurgiczne obejmuje ciepłe kąpiele w wannie (nasiadówki), leki przeciwbólowe i środki zmiękczające stolec. Większość ekspertów zaleca chirurgiczne usuwanie skrzepów. Ten krótki zabieg można przeprowadzić w gabinecie chirurga lub w szpitalu w znieczuleniu miejscowym.
- Szczelina odbytu
Kanał odbytu to krótka rurka otoczona mięśniem na końcu odbytnicy. Odbytnica to dolna część okrężnicy (jelito grube). Szczelina odbytu to małe rozdarcie w wyściółce kanału odbytu. Pęknięcia są powszechne, ale często mylone są z innymi schorzeniami odbytu, takimi jak hemoroidy. Celem wszystkich zabiegów niechirurgicznych jest uczynienie stolca miękkim, uformowanym i nieporęcznym. Leczenie obejmuje dietę bogatą w błonnik i suplementy błonnika dostępne bez recepty (25-35 gramów błonnika dziennie); dostępne bez recepty środki zmiękczające stolce; ciepłe kąpiele w wannie (nasiadówki) przez 10 do 20 minut, kilka razy dziennie; i kilka rodzajów leków. Chociaż większość szczelin odbytu nie wymaga operacji, przewlekłe są trudniejsze do wyleczenia, a operacja może być najlepszą opcją. Celem zabiegu jest rozluźnienie mięśnia zwieracza odbytu, co zmniejsza ból i skurcze, umożliwiając zagojenie się szczeliny.
- Ropień i przetoka odbytu
Ropień to zakażona jama wypełniona ropą w pobliżu odbytu lub odbytnicy. W większości przypadków ropień leczy się, opróżniając go chirurgicznie. Przetoka to tunel, który tworzy się pod skórą, łącząc zatkane, zakażone gruczoły z ropniem i ze skórą w pobliżu odbytu. Operacja jest często konieczna do wyleczenia przetoki odbytu. Czasami te operacje są proste; jednak trudniejsze przypadki mogą wymagać wielu operacji, aby rozwiązać problem i zlikwidować bóle w odbytnicy.
- Infekcja grzybicza lub choroby przenoszone drogą płciową
Pacjenci z infekcjami grzybiczymi lub infekcjami spowodowanymi chorobami przenoszonymi drogą płciową (STD) mogą mieć łagodny lub silny ból w okolicach odbytu. Choroby przenoszone drogą płciową obejmują rzeżączkę, chlamydię, opryszczkę, kiłę, HPV itp. Bolący odbyt nie zawsze jest związany z wypróżnianiem. Inne objawy mogą obejmować niewielkie krwawienie z odbytu, wydzielinę lub swędzenie. Leczenie obejmuje miejscowe lub doustne antybiotyki i leki przeciwgrzybicze.
- Choroby skóry
Choroby skóry dotyczące innych części ciała (np. Łuszczyca, brodawki) mogą również wpływać na skórę wokół odbytu. Swędzenie odbytu, krwawienie i bolący odbyt mogą pojawiać się i znikać. W niektórych przypadkach konieczna jest biopsja skóry. Leczenie uzależnione jest od wyników biopsji skóry i/lub badania fizykalnego. Wczesna diagnoza ma kluczowe znaczenie, aby można było rozpocząć leczenie tak szybko, jak to możliwe.
- Rak odbytu
Podczas gdy większość przypadków bolący odbyt nie jest rakiem, guzy mogą powodować krwawienie, masę i zmiany w funkcjonowaniu jelit, a także ból, który z czasem pogarsza się. Jeśli pacjent odczuwa ból lub krwawienie w okolicach odbytu, które nie ustępuje lub się pogarsza, jak najszybciej powinien udać się do chirurga okrężnicy i odbytnicy. Pierwsza wizyta w gabinecie obejmuje badanie fizykalne, badanie kanału odbytu małym, oświetlonym teleskopem (anoskopia) w celu uwidocznienia nieprawidłowych obszarów oraz biopsję guza. Jeśli ból w okolicy odbytu jest zbyt silny jak na badanie w gabinecie, chirurg może potrzebować wykonać badanie w znieczuleniu, aby postawić właściwą diagnozę. Leczenie raka odbytu lub innych guzów odbytu może obejmować chemioterapię, radioterapię i/lub zabieg chirurgiczny.
Ból odbytu – jak leczyć?
Większość szczelin odbytu nie wymaga intensywnego leczenia. Jednak niektóre domowe środki mogą pomóc w leczeniu i złagodzeniu nieprzyjemnych objawów. Szczelinę odbytu można leczyć w domu:
- stosowanie dostępnych bez recepty środków zmiękczających stolec,
- picie większej ilości płynów,
- przyjmowanie suplementów błonnika i spożywanie bardziej włóknistej żywności, takiej jak surowe owoce i warzywa,
- branie kąpieli w celu rozluźnienia mięśni odbytu, złagodzenia podrażnień i zwiększenia przepływu krwi w okolicy odbytu,
- nakładanie maści nitroglicerynowej w celu promowania przepływu krwi w okolicy lub kremu hydrokortyzonowego, takiego jak Cortizone 10, aby pomóc w walce z zapaleniem,
- stosowanie miejscowych środków przeciwbólowych, takich jak lidokaina, na odbyt w celu złagodzenia dyskomfortu.
Jeśli objawy nie ustąpią w ciągu dwóch tygodni leczenia, należy skontaktować się z lekarzem w celu dalszej oceny. Lekarz może upewnić się, że została postawiona prawidłowa diagnoza i może zalecić inne metody leczenia. Maść blokująca kanał wapniowy może rozluźnić mięśnie zwieracza i umożliwić gojenie się szczeliny odbytu. Innym możliwym sposobem leczenia jest wstrzyknięcie botoksu do zwieracza odbytu. Zastrzyki zapobiegną skurczom odbytu poprzez tymczasowe paraliżowanie mięśnia. Pozwala to na zagojenie się szczeliny odbytu, jednocześnie zapobiegając tworzeniu się nowych szczelin.
Kiszka stolcowa – definicja i objawy
Luźne stolce, czyli tzw. kiszka stolcowa to wypróżnienia, które wydają się bardziej miękkie niż normalnie. Mogą być wodniste, papkowate lub bezkształtne. W niektórych przypadkach mogą mieć silny lub nieprzyjemny zapach. Istnieje wiele możliwych przyczyn luźnych stolców. Często zdarzają się po jedzeniu, ale mogą też występować w ciągu dnia.
Objawy luźnych stolców:
Ważne jest, aby zrozumieć różnicę między luźnymi stolcami a biegunką. Jeśli występuje biegunka, będą miały miejsce również luźne lub wodniste stolce. Jednak jeśli od czasu do czasu występują luźne stolce, nie oznacza to biegunki. Aby luźne stolce można było uznać za biegunkę, muszą one występować wielokrotnie. Jeśli luźne stolce pojawiają się trzy lub więcej razy dziennie, jest to biegunka.
Do najczęstszych objawów luźnych stolców należą:
- wodniste stolce,
- miękkie lub papkowate stolce,
- bezkształtne taborety.
Możliwe są również inne objawy żołądkowo-jelitowe, w tym:
- skurcze żołądka,
- ból brzucha,
- nudności.
Niektóre leki i suplementy mogą powodować luźne stolce. Na przykład, przyjmowanie zbyt dużej ilości magnezu może stanowić problem. Przyjmowanie zbyt wielu środków przeczyszczających może również wpływać na wypróżnienia. Ponadto leki takie jak antybiotyki lub chemioterapia mogą również powodować luźne stolce.
Ból odbytu podczas siedzenia
Hemoroidy to obrzęk żył odbytu. Mogą rozwijać się wewnątrz lub na zewnątrz odbytnicy. Hemoroidy są częstą przyczyną dyskomfortu w odbycie, zwłaszcza jeśli znajdują się one wewnątrz. Około 50% dorosłych w wieku powyżej 50 lat ma hemoroidy. Żyły w odbycie mogą puchnąć częściej, gdy dana osoba ma problemy z wypróżnianiem i silnie się popycha. Parcie podczas porodu zwiększa również ryzyko wystąpienia hemoroidów.Wraz z bólem w okolicy odbytu hemoroidy mogą powodować dodatkowe objawy, w tym:
- obrzęk wokół otworu odbytu,
- świąd,
- pieczenie.
Źródła:
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/anal-pain/basics/definition/sym-20050918,
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/anal-pain/basics/causes/sym-20050918,
- https://fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/anal-pain,
- https://www.healthline.com/health/anal-fissure#treatment\.