Loading...
Nowinki ze świata zdrowia

Dlaczego warto regularnie wykonywać badania z zakresu medycyny laboratoryjnej?

Przeprowadzanie badań diagnostycznych

Wiemy jak bardzo ważne są regularne badania. Znamy stale powtarzane akcje promujące diagnostykę laboratoryjną i nawoływanie do badań – chodzi tu przecież o nasze zdrowie, a nawet życie. Jednak czy faktycznie bierzemy sobie to do serca?

Profilaktyka jest niesamowicie ważną kwestią

Niestety większość populacji lekceważy regularne badania, tłumacząc się brakiem czasu bądź pieniędzy. Powinniśmy jednak pamiętać, które z tych badań są absolutnie konieczne, a nawet gwarantowane przez NFZ:

  • Morfologia krwi – jest zautomatyzowanym badaniem komórek krwi. Badanie to dostarcza informacji dotyczących krwinek białych (WBC), czerwonych (RBC) i płytek krwi (PLT), w tym ich liczby, rodzaju, wielkości, kształtu i innych cech charakterystycznych dla tych komórek.
    Automatyczne badanie morfologii krwi składa się z badania:
  • Krwinek białych: liczba WBC oraz różnicowanie WBC
  • Krwinek czerwonych: liczba RBC, hemoglobina; hematokryt; wskaźniki czerwonokrwinkowe, do których należą średnia objętość erytrocyta (MCV), średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej (MCH), średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach (MCHC) i szerokość rozkładu objętości erytrocytów (RDW); niektóre analizatory dokonują pomiaru liczby retikulocytów
  • Płytek krwi: liczba płytek (PLT); wskaźniki płytkowe: średnia objętość płytek (MPV) i szerokość rozkładu objętości płytek (PDW).

Analizatory hematologiczne mogą policzyć i ocenić tysiące krwinek czerwonych, białych oraz płytek i porównać je z przyjętym przedziałem referencyjnym. Każdy wynik jest przeglądany i autoryzowany przez diagnostę laboratoryjnego i w przypadku wyników nieprawidłowych mogą być wykonane badania dodatkowe, np. mikroskopowa ocena rozmazu krwi. Zmiany w liczbie i składzie komórek krwi mogą wskazywać na jedną lub wiele różnych chorób. Aby wyjaśnić przyczynę obserwowanych zmian lekarz zleci przeprowadzenie szeregu innych badań.

Jakie dodatkowe badania należy wykonać?

  • Badanie ogólne moczu – jest badaniem przesiewowym w kierunku chorób nerek oraz zakażeń układu moczowego. Badanie powinno być wykonywane w pierwszej, porannej porcji moczu, ze środkowego strumienia. Na badanie ogólne moczu składają się oznaczenia chemiczne i mikroskopowe, wykrywające produkty prawidłowej i nieprawidłowej przemiany materii. Na podstawie nieprawidłowości w składzie moczu można rozpoznać wcześnie wiele schorzeń. Nieprawidłowości te to między innymi zwiększona ilość substancji takich jak glukoza, białko, bilirubina, czerwone i białe krwinki, kryształy lub bakterie, które w warunkach fizjologicznych nie występują lub są obecne w niewielkich ilościach. Przyczyny ich obecności w moczu mogą być następujące:
  1. Wyrównanie ich podwyższonego stężenia we krwi poprzez usuwanie ich z moczem
  2. Upośledzone filtrowanie spowodowane chorobą nerek.
  3. Zakażenie dróg moczowych
  • CRP (Białko C-reaktywne) – badanie jest zlecane, gdy lekarz podejrzewa nagły stan zapalny, chorobę autoimmunizacyjną lub infekcje bakteryjne , wirusowe, grzybicze. CRP jest tzw. białkiem ostrej fazy syntetyzowanym w wątrobie i wydzielanym do krwi. Stężenie tego białka wzrasta w ciągu kilku godzin od zakażenia, lub po uszkodzeniu tkanek co czyni je bardzo przydatnym wskaźnikiem do monitorowania stanu zapalnego.
  • TSH (hormon tyreotropowy) – oznaczanie hormonu wykorzystywane jest do badań przesiewowych oraz do rozpoznawania chorób tarczycy (jest najczulszym wskaźnikiem zaburzonej czynności tarczycy); do monitorowania leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy. TSH stymuluje wytwarzanie i uwalnianie T4 and T3 przez tarczycę. Dlatego zaleca się, aby równolegle z TSH oznaczać fT4 i fT3.
  • Glukoza – to podstawowe źródło energii dla całego organizmu i jedyne źródło energii dla mózgu i układu nerwowego. Jest ona niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jej stężenie we krwi musi utrzymywać się na określonym poziomie. Oznaczanie stężenia glukozy we krwi ma zastosowanie w badaniach przesiewowych w kierunku cukrzycy i stanu przedcukrzycowego, w monitorowaniu wysokiego (hiperglikemia) i niskiego (hipoglikemia) stężenia glukozy we krwi.
  • Wskaźniki funkcji wątroby – Panel wątrobowy – służą do wykrywania, rozpoznawania i oceny przebiegu chorób lub uszkodzenia wątroby. Wiele różnych chorób i zakażeń może powodować ostre lub przewlekłe uszkodzenie wątroby, prowadząc do stanu zapalnego, powstawania blizn, zamknięcia światła przewodów żółciowych, zaburzeń krzepnięcia i niewydolności wątroby. Zagrożenie stwarzają także alkohol, leki, niektóre preparaty roślinne i substancje toksyczne. Panel wątrobowy składa się z kilku badań laboratoryjnych, wykonywanych w jednej próbce krwi.

Mogą to być:

  1. Aminotransferaza alaninowa (ALT, AlAT),
  2. Fosfataza alkaliczna (ALP),
  3. Aminotransferaza asparaginianowa (AST, AspAT),
  4. Bilirubina,
  5. Albumina,
  6. Białko całkowite,
  7. Gamma-glutamylotranspeptytaza (GGTP),
  8. Dehydrogenaza mleczanowa (LDH),
  9. Czas protrombinowy (PT),
  • Profil lipidowy (Lipidogram) – W skład lipidogramu wchodzą: cholesterol, triglicerydy, HDL-cholesterol (tzw.”dobry”), LDL-cholesterol (tzw.”zły”cholesterol) oraz nie-HDLcholesterol.
  1. Cholesterol <200 mg/dl (5,18 mmol/l),
  2. HDL-cholesterol > 40 mg/dl (1,04 mmol/l),
  3. LDL-cholesterol <100 mg/dl* (2,59 mmol/l),
  4. Triglicerydy <150 mg/dl (1,70 mmol/l),
  5. nie-HDL cholesterol <145 mg/dl (3,75 mmol).

* stężenie optymalne; pożądane stężenie zależy od obecności innych czynników ryzy     ka oraz od tego, czy ocena jest prowadzona w ramach prewencji pierwotnej czy wtnej.

Jakikolwiek wynik, który przekracza znacząco podane wartości, oznacza zwiększone     ryzyko incydentu wieńcowego. Jeśli wyniki przekraczają pożądane stężenia tylko nie     znacznie, odpowiednia dieta, regularny wysiłek fizyczny i ewentualnie leki powinny       wystarczyć do osiągnięcia pożądanego stężenia lipidów i obniżenia ryzyka.

  • Kreatynina – oznaczenie kreatyniny może zostać zlecone rutynowo jako część składowa rozszerzonego lub podstawowego zestawu badań laboratoryjnych: u osób z niesprecyzowanymi objawami, pacjentów w ostrym stanie i/lub w przypadku, gdy lekarz podejrzewa dysfunkcję nerek; a także wraz z oznaczeniem mocznika w regularnych odstępach czasu u pacjentów ze stwierdzoną chorobą nerek lub chorobą mogącą mieć wpływ na pracę nerek i mogącą się zaostrzyć z powodu dysfunkcji nerek. Obydwa oznaczenia mogą zostać zlecone przed planowaną tomografią komputerową, przed lub w trakcie leczenia lekami oraz przed i po dializie w celu monitorowania jej skuteczności.
  • Elektrolity (m.in. sód, potas, chlorki, wapń, magnez) – badanie elektrolitów może być zlecone jako część rutynowej oceny stanu zdrowia albo u pacjentów z objawami, takimi jak obrzęki, nudności, osłabienie, splątanie lub zaburzenia rytmu serca. Panel elektrolitów często zleca się w ocenie leczenia pacjentów z ostrymi lub przewlekłymi chorobami. Regularnie badanie wykonuje się u pacjentów, u których choroba bądź przyjmowane leki mogą powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej. Panele elektrolitów są powszechnie wykorzystywane w ocenie leczenia takich chorób, jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroby nerek lub wątroby.

Jakie badania można wykonać i jak wyglądają obowiązujące procedury?

Badania dignostyczne
Źródło: https://www.wss.com.pl/

Często jako pacjenci prywatni lub pacjenci posiadający skierowanie od lekarza, zastanawiamy się jakie badania można wykonać i jak wyglądają obowiązujące procedury. Zawsze pomogą w tym diagności laboratoryjni. Diagnosta laboratoryjny może doradzić pacjentowi, jakie badania powinien wykonać oraz co powinien zrobić z wynikiem, który otrzymał, a który jest np. nieprawidłowy. Obowiązkiem diagnosty laboratoryjnego jest, aby przy nieprawidłowym wyniku pomóc i powiedzieć, gdzie pacjent powinien się udać, aby zadbać o dalszą diagnostykę i podjąć właściwe leczenie.

Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego sp. z o.o. w Radomiu zaprasza wszystkich na badania laboratoryjne przez 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę.

Więcej na temat działalności szpitala można znaleźć na stronie www.wss.com.pl oraz na profilu Facebook’owym Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.